کوله سیستیت حاد 

کوله سیستیت حاد تورم (التهاب) كیسه صفرا است و وضعیتی حاد است که نیاز است تا در بیمارستان درمان شود. 

علامت اساسی کوله سیستیت حاد یک درد ناگهانی شدید در قسمت بالایی شکم شماست که به سمت شانه راست شما انتشار پیدا می كند.

قسمت آسیب دیده شکم معمولا به شدت حالت گرفتگی دارد و تنفس عمیق میتواند باعث بدتر شدن درد شود.

برخلاف سایر انواع دردهای شکمی، درد مرتبط با کوله سیستیت حاد اغلب ماندگار است و با گذشت چند روز از بین نمی رود.

بعضی از افراد ممکن است تا علایم دیگری داشته باشند؛ مثل:

افزایش دما (تب)

حالت تهوع و استفراغ

عرق کردن

از دست دادن اشتها

زرد شدن پوست و یا سفیدی چشم ها 

ایجاد برآمدگی در شکم

چه موقع به پزشکی مراجعه کنیم؟

اگر شما دچار درد شدید و ناگهانی شکم شدید، باید هر چه سریعتر به پزشك مراجعه کنید؛ به ویژه اگر درد بیش از چند ساعت ماندگار شود یا اینکه با نشانه های دیگری همراه باشد؛ مثل تورم و تب.

اگر امکان تماس فوری با پزشك را ندارید فورا با شماره 115 تماس بگیرید.

نیاز است تا کوله سیستیت شدید هرچه سریعتر تشخیص داده شود، به این خاطر که این خطر وجود دارد كه در صورتی که این شرایط به درستی درمان نشود، شرایط وخیمی ایجاد شود (به قسمت زیر مراجعه کنید).

چه کسانی در معرض خطر قرار دارند؟

کوله سیستیت حاد یک مشکل معمول در سنگ كیسه صفرا است.

به طور تقریبی حدود 15-10 درصد بزرگسالان سنگ كیسه صفرا دارند. سنگ كیسه صفرا اغلب هیچ نشانه ای ندارد اما در بخش کوچکی از افراد میتواند باعث ایجاد درد غیر متداول شود (شناخته شده به عنوان قولنج یا كولیك صفراوی) یا کوله سیستیت حاد.

تشخیص کوله سیستیت

برای تشخیص کوله سیستیت حاد، معمولا یک جراح شکم شما را بررسی میکند.

اگر نشانه های شما مبنی بر این باشند که شما کوله سیستیت حاد دارید، جراح شما را فورا به بیمارستان ارجاع میدهد تا آزمایشات بیشتر انجام دهید و درمان صورت گیرد.

آزمایشاتی که در بیمارستان ممکن است انجام دهید شامل:

 آزمایش خون

غربالگری سونوگرافی از شکم شما یا بررسی سنگ صفراوی یا سایر علایم یک مشکل در كیسه صفرای شما

سایر غربالگری ها- مثل رادیولوژی، توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام ار آی)- ممکن است انجام شوند تا کیسه صفرا شما مورد بررسی واقع شود و اگر شکی در تشخیص وجود دارد با جزییات بیشتری مورد بررسی قرار گیرند.

درمان کوله سیستیت حاد

اگر تشخیص داده شود که شما کوله سیستیت حاد دارید، احتمالا نیاز است تا شما برای درمان ابتدایی به بیمارستان رجوع کنید.

درمان ابتدایی

درمان ابتدایی معمولا شامل:

ناشتایی(نخوردن و نیاشامیدن) تا فشار را از کیسه صفرا برداریم

دریافت مایعات از طرق تزریق وریدی (درون رگی) تا از دهیدراته شدن(كم آبی) جلوگیری شود 

دریافت دارو برای تسکین درد 

اگر شک به عفونت در شما وجود دارد، شما همچنین آنتی بیوتیک دریافت خواهید کرد. اغلب نیاز است كه دریافت آنتی بیوتیک برای بیش از یک هفته ادامه داشته باشد، در طول این زمان ممکن است نیاز باشد تا شما در بیمارستان بمانید و یا ممکن است بتوانید به خانه بروید.

با این درمان ابتدایی، سنگ صفراوی که باعث به وجود آمدن مشکل شده است معمولا دوباره به درون کیسه صفرا باز میگردد و التهاب اغلب از بین می رود. 

جراحی

برای جلوگیری از ابتلا مجدد به کوله سیستیت حاد و کاهش خطر ابتلا به عوامل آزار دهنده بالقوه برداشتن کیسه صفرا در اغلب موارد بعد از درمان ابتدایی توصیه میشود.

اگر شما به اندازه کافی لاغر باشید تا جراحی انجام دهید، نیاز است تا پزشکان شما در مورد بهترین زمان برای برداشتن کیسه صفرا تصمیم بگیرند. در بعضی مواقع، ممکن است که شما به جراحی فوری در روز بعد یا دو روز بعد نیاز داشته باشید؛ در حالی که در بقیه موارد ممکن است توصیه شود تا شما برای بهبود کامل التهاب به مدت چند هفته صبر کنید.

جراحی به دو روش اصلی انجام شود:

کلوستومی لاپراسکوپیک- نوعی از جراحی است که کیسه صفرا با استفاده از ابزار آلات خاصی كه طی جراحی از طریق چندین سوراخ کوچک ایجاد شده وارد شکم می شوند، برداشته می شود.

کلوستومی باز- وقتی که کیسه صفرا توسط جراحی از طریق یک تک سوراخ بزرگ از شکم شما برداشته میشود.

بعضی از افراد که کیسه صفرا خود را برداشته اند، نشانه هایی از نفخ شکم و اسهال بعد از خوردن انواع خاصی از غذا ها دارند، اما معمولا شما میتوانید یک زندگی کاملا طبیعی بدون کیسه صفرا داشته باشید. 

این ارگان میتواند مفید باشد اما حضور آن ضروری نیست به این خاطر که کبد شما همچنان تولید صفرا برای هضم غذا را  انجام می دهد.

مشكلات احتمالی:

بدون درمان مناسب، کوله سیستیت حاد میتواند گاهی باعث به وجود آمدن گرفتاری های تهدید کننده حیات شود.

دشواری های اساسی یک کوله سیستیت حاد عبارت اند از:

عفونت شدید که میتواند كل بدن را درگیر كند

کیسه صفرا پاره شده، که میتواند باعث گسترش عفونت در شکم شما شود (پریتونیت) یا منجر به تولید چرک (آبسه) شود. 

حدود 1 نفر در هر 5 نفر مبتلا به کوله سیستیت حاد، نیاز به جراحی اورژانسی به منظور برداشتن کیسه صفرا دارند تا مشكل بطور مناسب درمان گردد.

پیشگیری از کوله سیستیت حاد:

همیشه پیشگیری از کوله سیستیت حاد شدنی نیست اما شما میتوانید خطر ایجاد آن را با از بین بردن یا كم كردن احتمال تشكیل سنگ های صفراوی کاهش دهید.

یکی از قدم های اصلی برای پایین آوردن شانس ابتلا به سنگ صفرا عادت دادن خود به یک رژیم غذایی متناسب و کم کردن غذاهای چرب و پر از کلسترولی است که شما میخورید، به این خاطر که کلسترول در تولید سنگ صفرا نقش دارد.

داشتن اضافه وزن ، به ویژه چاق بودن، همچنین خطر ایجاد سنگ صفرا را افزایش میدهد. بنابراین بهتر است تا شما وزن خود را با خوردن غذاهای سالم و ورزش مرتب کنترل کنید.

ولی از رژیم کم کالری و از دست دادن سریع وزن باید جلوگیری شود به این خاطر که شواهد نشان می دهد که این رژیم ها در شرایط شیمیایی صفرا شما اختلال ایجاد کرده و نهایتا خطر ایجاد سنگ صفرا را در شما افزایش می دهند. پس  داشتن یک برنامه تغذیه سالم و فعالیت فیزیكی متعادل برای  كاهش تدریجی وزن بهترین راه است.