پوسیدگی دندان[1]

پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که محصولات توليد شده از پلاک ها روی دندان های شما باعث تخريب بافت مينا و عاج دندان شما گردد. 

اگر پلاک بر روی دندان تشکیل شود، مشکلات اضافی دیگری مانند حفره های دندانی[2] و بیماری لثه نیز ایجاد می شود که در واقع تجمعی از چرک بر روی دندان و یا لثه می باشد. 

علائم پوسیدگی دندان 

پوسیدگی دندان هیچ گونه دردی ایجاد نمی کند. با این وجود اگر شما حفره های دندانی داشته باشید، ممکن است موارد زیر را داشته باشید:

دندان درد – هر دو حالت دندان درد پیوسته که شما را بیدار نگه می دارد و یا دندان درد شدید موقتی که هیچ گونه دلیل واضحی ندارد 

حساسیت دندانی – در این حالت، فرد ممکن است در هنگام خوردن و یا نوشیدن احساس درد و یا حساسیت داشته باشد. 

لکه های خاکستری، قهوه ای یا سیاهی که بر روی دندان های شما ایجاد می شود. 

تنفس مشکل دار

مزه نامطبوع در دهان 

مراجعه به دندانپزشک 

مرتبا بايد به دندانپزشک مراجعه کنید. به اين صورت پوسیدگی دندانی در اولین فرصت ممکن تشخيص و  درمان می شود و از پوسیدگی دندانی پیشگیری می شود. درمان پوسیدگی دندانی، در مراحل اولیه راحت تر و ارزان تر می باشد. دندانپزشک ها می توانند معمولا با یک بررسی و یا تصوير برداری اشعه X، پوسیدگی دندانی و یا مشکلات دیگر را تشخیص دهند. 

هم چنین مهم است که چکاپ های دندانپزشکی داشته باشید. بزرگسالان باید حداقل هر دو سال یکبار چکاپ دندانپزشکی داشته باشند و کودکان کمتر از 18 سال نیز باید هر سال یکبار چکاپ دندانپزشکی داشته باشند. 

درمان برای پوسیدگی دندانی 

درمان پوسیدگی دندانی، بستگی به مقدار پیشرفته بودن آن دارد. 

برای مراحل اولیه پوسیدگی دندانی – دندانپزشک شما در مورد مقدار قند در رژیم غذایی شما و هم چنین زمان غذا خوردن با شما صحبت خواهد کرد. این افراد از یک ژل فلوراید، وارنیش و یا خمیردندان استفاده می کنند. فلوراید با قوی تر کردن مینای دندان از دندان ها محافظت می کند و دندان ها را نسبت به اسید تولید شده توسط پلاک ها مقاوم تر می کند. این اسید می تواند موجب پوسیدگی دندان شود. 

دندانپزشک ممکن است در مورد پر کردن دندان با شما صحبت کند. این کار شامل حذف کردن پوسیدگی دندانی استفاده از بی حس کننده ها برای کرخت کردن دندان و پر کردن حفره می باشد. 

اگر پوسیدگی دندانی به قسمت ريشه دندان (قسمتی در مرکز دندان که شامل خون و اعصاب می باشد) گسترش یابد، این پوسیدگی می تواند در یک فرایند دندانپزشکی به نام درمان کانال ریشه حذف شود. 

اگر دندان ها خیلی بد آسیب دیده باشند، باز هم می تواند بهبود یابد – شاید نیاز به کشیدن دندان باشد. دندانپزشک شاید بتواند دندان آسیب دیده را با یک دندان مصنوعی پارسيل[3] (غیر کامل)، بریج[4] و یا ایمپلنت جایگزین کند. 

پیشگیری از پوسیدگی دندانی

اگر چه پوسیدگی دندان یک مشکل شایع میباشد، ولی اغلب به صورت کامل قابل پیشگیری میباشد. بهترین روش برای اجتناب از پوسیدگی دندان و سالم نگه داشتن دندان ها و لثه ها تا حد امکان انجام اقدامات زیر می باشد. 

به صورت مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید – دندانپزشک بر اساس وضعیت سلامت دهان و دندان مشخص می کند که هر چند وقت یکبار باید مراجعه کنید. 

مصرف غذاها و نوشیدنی های قندی و نشاسته ای، به ویژه بین نوبت های غذایی و یا یک ساعت قبل از به رختخواب رفتن را کاهش دهید - برخی داروها نیز حاوی قند می باشند. بنابراین تا جایی که امکان دارد باید به دنبال نوشیدنی ها و غذاهای بدون قند باشید. 

از دندان ها و لثه های خود مراقبت کنید – دندان های خود را با خمیر دندان های فلوراید دو بار در روز مسواک بزنید و از نخ دندان و هم چنین مسواک های بین دندانی حداقل یکبار در روز استفاده کنید. 

از مصرف سیگار و نوشیدن الکل اجتناب کنید – تنباکو می تواند با تولید بزاق تداخل داشته باشد که موجب کمک به تمیز نگه داشتن دندان ها می شود و هم چنین الکل نیز می تواند موجب خراب شدن مینای دندان شود. 

اگر با خشکی دهان مداوم مواجه هستید، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید – این حالت می تواند در اثر داروهای خاص و همچنين بعضی درمان ها و یا مشکلات پزشکی ایجاد شود. 

محافظت از دندان های کودک

اتخاذ کردن الگوهای غذایی سالم با محدود کردن مصرف نوشیدنی ها و اسنک های قندی می تواند از ایجاد پوسیدگی دندانی در کودکان پیشگیری کند. ویزیت های مرتب دندانپزشک در سنین پایین نیز می تواند خیلی کمک کننده باشد. آموزش روش های درست تمیز نگه داشتن دندان ها به کودکان خیلی مهم می باشد. دندانپزشک می تواند به شما نشان دهد که چطور باید دندان ها را تمیز نگه داشت. کودکان با سن پایین تر باید از خمیردندان های مخصوص استفاده کنند، ولی باید مطمئن شد که قبل از استفاده حتما دستورالعمل آن را خوانده ایم. براي کودکان بهترين حالت دوبار مسواك زدن مي باشد كه مسواك قبل از خوابیدن برای حفظ سلامت دهان و دندان بسيار مهم می باشد. 

چگونه ها پلاک ها باعث ایجاد پوسیدگی دندان می شوند؟

دهان شما پر از باکتری هایی می باشد که یک پوشش به نام پلاک دندانی بر روی دندان ها ایجاد می کنند. 

هنگامی که شما غذاها و نوشیدنی های حاوی کربوهیدارت مصرف می کنید – به ویژه غذاها و نوشیدنی های قندی- باکتری های موجود در پلاک دندانی کربوهیدارتها را به انرژی مورد نیاز خود تبدیل می کنند و به صورت همزمان اسید نیز تولید می کنند. 

اگر پلاک دندانی تشکیل شود، اسید می تواند به تدریج سطح دندان را بشکند (حل کند) و باعث می شود که در حفره های دندانی پوسیدگی ایجاد شود. 

بار اولی که پوسیدگی در مینای دندان ایجاد می شود، پلاک و باکتری ها می توانند به سطح عاج (ماده نرم تر و شبیه به استخوان که در زیر مینا قرار دارد) برسند. چون عاج نرم تر از مینا می باشد، فرایند پوسیدگی دندانی تسریع می شود. 

بدون درمان باکتری وارد پالپ (مرکز نرم دندان که شامل اعصاب و رگ های خونی می باشد) خواهد شد. در این مرحله اعصاب شما با باکتری مواجهه خواهند داشت و معمولا باعث ایجاد درد در دندان خواهند شد. 

باکتری می تواند باعث ایجاد آبسه دندانی در پالپ شود و عفونت می تواند به استخوان گسترش یابد و نوع دیگری از آبسه را ایجاد کند. 

[1] Dental decay 

[2] Dental caries 

[3] Partial denture 

[4] Bridge