زکریا چکاپ
وقفه تنفسی حین خواب (آپنه انسدادی خواب)
وقفه تنفسی حین خواب (آپنه انسدادی خواب)
وقفه تنفسی حین خواب (OSA) نسبتا وضعیتی شایع است که دیواره گلو در طول خواب شل شده و باریک می شود و تنفس نرمال و معمولی را به هم میزند.
این امر ممکن است به طور منظم منجر به خواب وقفه دار یا منقطع شود که می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی بگذارد و خطر تشدید این وضعیت را افزایش دهد.
آپنه و هایپوآپنه
دونوع مشخصه وقفه تنفسی وجود دارد:
آپنه: که بافت های نرم و ماهیچه ها در گلو شل شده و به صورت قابل توجه دچار افتادگی می شوند و باعث انسداد کلی راه هوایی می شود؛ زمانی که جریان هوا برای 10 ثانیه یا بیشتر مسدود شده باشد، آپنه نامیده می شود.
هایپوآپنه ـ انسداد بخشی از راه هوایی است که در نتیجه باعث کاهش جریان هوا در بیشتر از 50 درصد راه هوایی برای 10 ثانیه یا بیشتر است.
افراد مبتلا به OSA ممکن است مکررا دوره های آپنه و هایپوآپنه را درطول شب تجربه کنند. این رویدادها ممکن است حدود یک بار در هریک یا دو دقیقه در موارد شدید رخ دهند.
بسیاری از افراد مبتلا به OSA دوره هایی از هردو وضعیت آپنه و هایپوآپنه را تجربه می کنند.
اصطلاح "مسدود کننده" OSA را از اشکال نادر آپنه خواب مانند آپنه خواب مرکزی، که توسط ارسال نشدن سیگنال های مغز به ماهیچه های تنفسی درطول خواب ایجاد می شود، متمایز می نماید.
نشانه های OSA
نشانه های OSA اغلب به واسطه شریک، دوست یا یکی از اعضای خانواده که متوجه مشکلات شما حین خواب می شود، تشخیص داده می شود.
نشانه های OSA در شخصی که خواب است می تواند شامل موارد ذیل گردد:
خروپف کردن با صدای بلند
تنفس کردن با صدا و دشوار
دوره های کوتاه مکرر که تنفس به واسطه تنفس دهانی یا خروپف کردن منقطع می شود.
برخی از افراد مبتلا به OSA ممکن است تعریق شبانه را نیز تجربه کنند و ممکن است اغلب در طول شب برای ادرار کردن بیدار شوند.
درطول یک دوره، کمبود اکسیژن باعث میشود مغز شما را از خواب عمیق خارج کند، بنابراین راه هوایی شما دوباره باز می شود و شما می توانید به صورت معمولی تنفس کنید.
این خواب های منقطع مکرر می تواند باعث شود که در طول روز بسیار احساس خستگی کنید. شما معمولا خاطره ای از تنفس منقطع خود ندارید، بنابراین ممکن است از داشتن مشکل خود ناآگاه باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمایید
اگر فکر می کنید که ممکن است OSA داشته باشید به دیدار پزشک خود بروید.
آنها میتوانند نشانه های شما را برای دلایل دیگر نیز بررسی نمایند و برای انجام آزمایش در یک مرکز خواب شما را معرفی نمایند.
هنگامی که شخصی با OSA متوجه وضعیتش نشوند، این وضعیت اغلب بدون تشخیص می ماند.
دلایل OSA
شل بودن ماهیچه ها و بافت های نرم در گلو در حین خواب، وضعیتی نرمال می باشد و برای اکثر افراد این وضعیت باعث مشکلات تنفسی نمی شود.
در افراد با OSA راه هوایی در نتیجه برخی از عوامل نازک می شود، ازجمله:
چاق بودن ـ چربی بیش از اندازه بدن حجم بافت نرم را در گردن افزایش می دهد که می تواند باعث فشاری بر ماهیچه های گلو شود؛ چربی بیش از حد شکم نیز می تواند منجر به مشکلات تنفسی گردد، که می تواند OSA را بدتر سازد.
مرد بودن ـ معلوم نیست که چرا OSA در مردان شایع تر از زنان است، اما ممکن است مرتبط با الگوهای مختلفی از پراکنش چربی بدن باشد.
سن 40 ساله یا بیشتر ـ اگرچه OSA می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، در افراد بیش از 40 سال شایع تر است.
کلفتی دور گردن ـ مردان با یقه ای بیش از سایز حدود 43 سانتی متر خطر افزایشی در ابتلا به OSA را دارا هستند.
مصرف داروهایی با تاثیر مسکن ـ مانند قرص های خواب آور یا آرام بخش
داشتن ساختار داخلی غیر معمول گردن ـ مانند راه هوایی نازک، لوزه های بزرگ، بافت غده ای یا گرفتگی بینی یا یک آرواره پایینی کوچک
الکل ـ نوشیدن الکل، بخصوص پیش از خواب، می تواند باعث خروپف شود و اختلال وقفه تنفسی خواب را بدتر سازد.
سیگار کشیدن ـ اگر سیگار می کشید احتمال بیشتری دارد که آپنه خواب در شما ایجاد شود.
یائسگی (در زنان)ـ تغییراتی در سطح هورمون در طول یائسگی ممکن است باعث شود که ماهیچه های گلو شل تر از معمول شوند.
سابقه فامیلی OSA ـ ممکن است ژن موروثی از خانواده تان وجود داشته باشد که می تواند باعث شود که به OSA مستعد تر و یا حساس تر شوید.
گرفتگی بینی ـ OSA اکثر اوقات در افرادی که گرفتگی بینی دارند، رخ می دهد مانند حفره بینی منحرف، جایی که بافتی که در بینی که به دو جدار تقسیم شده در جهت یکی خم میشود یا پولیپ بینی، که ممکن است باعث باریک شدن مسیر هوایی شود.
درمان OSA
OSA وضعیتی قابل درمان است و انتخاب های مختلفی از درمان وجود دارد که می تواند علائم را کاهش دهد.
گزینه های درمان OSA عبارتند از:
تغییرات سبک زندگی ـ مانند کاهش وزن اضافی، ترک مصرف الکل و خوابیدن به پهلو
استفاده متوالی از دستگاه فشار راه هوایی مثبت (CPAP) ـ این ابزار از بسته شدن راه های هوایی هنگامی که خواب هستید به واسطه رساندن متوالی هوای فشرده در طول یک ماسک جلوگیری می کند.
استفاده از یک دستگاه پیشرفته وابسته به فک پایین یا آرواره ای (MAD) ـ این حفاظ لثه مانند ابزاری است که اطراف دندان شما غالب می شود، فک و زبان شما را جلو نگه می دارد تا مسیری برای هوا در پشت گلویتان هنگامی که خواب هستید را برقرار سازد.
جراحی نیز ممکن است گزینه ای باشد که اگر OSA در نتیجه یک مشکل جسمی است، توسط جراحی اصلاح شود، مانند وجود یک ساختار داخلی غیرمعمول در گردن.
هرچندکه برای اکثر افراد جراحی مناسب نیست و ممکن است اگر دیگر درمان ها کمک کننده نباشد تنها به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود.
عوارض OSA
درمان هایی که در بالا ذکر شد، میتوانند اغلب برای کنترل علائم OSA کمک کننده باشند، اگرچه در اکثر موارد درمان مادام العمر نیاز خواهد بود.
اگر OSA بدون درمان رها شود، می تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی داشته باشد، باعث مشکلاتی مانند عملکرد ضعیف در محل کار و مدرسه می شود و روابط تان با دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.
OSA ضعیف کنترل شده ممکن است خطرات ذیل را افزایش دهد:
فشار خون بالا
سکته مغزی یا حمله قلبی
ایجاد ضربان قلب نامنظم ـ مانند فیبریلاسیون دهلیزی
ایجاد دیابت نوع 2 ـ اگرچه نامعلوم است که این نتیجه خود این وضعیت است یا نتیجه چاقی مفرط در فرد مبتلا به OSA
اگر OSA در شما تشخیص داده شد، ممکن است به این معنا باشد که توانایی شما در رانندگی را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند تاثیری بر توانایی رانندگی شما داشته باشد.
یکبار که تشخیص OSA داده شده است، شما نباید تازمانی که نشانه هایتان به خوبی کنترل شود، رانندگی کنید.
پیشگیری از OSA
همیشه پیشگیری از OSA امکان پذیر نیست، اما ایجاد تغییرات قطعی در سبک زندگی ممکن است خطر افزایش این وضعیت را کاهش دهد.
این موارد شامل:
کاهش وزن اگر اضافه وزن یا چاقی مفرط دارید
قطع مصرف الکل یا کاهش میزان مصرف الکلی که می نوشید و خودداری از نوشیدن الکل در عصر
ترک سیگار اگر سیگار می کشید
خودداری از مصرف قرص های خواب آور و مسکن ها
تشخیص وقفه تنفسی حین خواب
وقفه تنفسی حین خواب (OSA) می تواند معمولا بعد از اینکه در کلینیک خواب، خوابیدن شما مورد بررسی قرار گرفت یا با استفاده از تمهیدات آزمایشی در طول شب در خانه بررسی شد، تشخیص داده شود.
اگر فکر می کنید که OSA دارید مهم است که به ملاقات پزشک بروید، اگرچه ممکن است نیاز باشد برای آزمایشات و درمان بیشتر به متخصص خواب ارجاع داده شوید.
پیش از ملاقات پزشک عمومی، اگر امکان دارد از شریک، دوست یا بستگان خود بخواهید که شما را حین اینکه خواب هستید ببینند. اگر OSA دارید، ممکن است قادر باشند که مراحل کمبود نفس شما را کشف کنند و متوجه شوند. همچنین ممکن است تکمیل کردن پرسشنامه میزان خواب آلودی Epworth کمک کننده باشد. این پرسشنامه چگونگی احتمال چرت زدن شما در برخی موقعیت های متفاوت مانند تماشای تلویزیون یا نشستن در یک جلسه را بررسی می کند.
نمره نهایی این پرسشنامه به دکتر شما در تصمیم گیری اینکه آیا ممکن است شما اختلال خواب داشته باشید، کمک خواهد کرد.
مراجعه به پزشک عمومی
زمانی که به پزشک عمومی خود مراجعه می کنید، آنها معمولا سوالاتی از علائم شما خواهند پرسید مانند اینکه آیا شما به طور منظم در طول روز برخلاف میلتان به خواب می روید. فشار خون شما اندازه گیری خواهد شد و نمونه خونتان احتمالا برای کمک به منتفی کردن موقعیت هایی که ممکن است خستگی شما را شرح دهد مانند کم کاری غده تیروئید گرفته می شود. (از کار افتادن یا کم کاری تیروئید)
پزشک عمومی تان میتواند شما را به کلینیک های مخصوص یا قسمت های بیمارستانی که به درمان افراد با اختلال خواب کمک می کند، ارجاع دهد.
بررسی شما در خواب
متخصصین خواب در مرکز خواب ممکن است از شما درباره علائم و سابقه پزشکی و انجام آزمایشات جسمانی سوالاتی را بپرسند.
این بررسی ها ممکن است شامل اندازه گیری وزن و قد برای به دست آوردن شاخص توده بدنی تان (BMI) باشد، به علاوه اندازه گیری دور گردن تان. زیرا که داشتن اضافه وزن و گردن قطور می تواند خطر OSA را در شما افزایش دهد.
متخصصین خواب سپس در طول شب خواب شما را مورد ارزیابی قرار دهند، شب را در کلینیک می گذرانید یا با برخی تمهیدات چون فیلمبرداری از خواب شما در خانه و سپس فیلم ها را برای آنالیز کردن، مورد بررسی قرار می دهند.
آزمایش در خانه
در بسیاری از موارد مرکز خواب چگونگی استفاده از تمهیدات ضبط پرتابل را حین اینکه در خانه خواب هستید به شما خواهند آموخت.
وسایلی که به شما داده میشود ممکن است شامل موارد ذیل باشد:
سنسور تنفسی
سنسورهایی برای نمایش ضربان قلب
باندهایی که دور قفسه سینه تان قرار می گیرند
سنسورهای اکسیژن که بر انگشتان شما قرار می گیرند.
این تمهیدات سطح اکسیژن، حرکت های تنفسی، ضربان قلب و خروپف را در طول شب ضبط خواهند کرد.
اگر اطلاعات بیشتری درباره کیفیت خواب مورد نیاز باشد، رسیدگی یا تحقیق با جزئیات بیشتری که پلی سومنوگرافی یا خواب نگاری چندگانه نامیده می شود، مورد نیاز خواهد بود، که در مرکز خواب انجام خواهد گرفت.
آزمایش در مرکز خواب
آزمایش اصلی برای تحلیل خواب شما در مرکز خواب که به عنوان پلی سومنوگرافی یا خواب نگاری چندگانه خوانده میشود، انجام می گیرد.
درطول شب، بخش های مختلفی از بدن شما درحالیکه خواب هستید با دقت نمایش داده می شود.
تعیین شدت OSA
شدت OSA توسط اینکه چگونه اغلب تنفس شما در طی یک ساعت تحت تاثیر قرار گرفته است، تعیین می شود. این دوره ها با استفاده از شاخص آپنه ـ هایپوآپنه اندازه گیری می شود. (AHI).
شدت با استفاده از معیارهای زیر اندازه گیری میشود:
خفیف ـ مشاهده 5 تا 14 دوره از شاخص در ساعت
متوسط ـ مشاهده 15 تا 30 دوره از شاخص در ساعت
شدید ـ مشاهده بیش از 30 دوره از شاخص در ساعت
شواهد پیشنهاد می کند درمان به احتمال زیاد در افراد با OSA متوسط یا شدید سودمند باشد. هرچندکه برخی پژوهش ها پیشنهاد کرده است که درمان همچنین ممکن است در برخی افراد با OSA خفیف نیز کمک کننده باشد.
درمان وقفه تنفسی حین خواب
درمان وقفه تنفسی حین خواب (OSA) ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی و استفاده از ملزومات و وسایل مخصوص حین خواب می شود.
OSA یک وضعیت طولانی مدت است و بسیاری از موارد نیازمند درمان مادام العمر است.
تغییرات سبک زندگی
در اکثر موارد OSA ممکن است به شما تغییر سبک زندگی تان پیشنهاد داده شود، مانند:
کاهش وزن اگر اضافه وزن یا چاقی مفرط دارید
ترک سیگار اگر سیگاری هستید
قطع یا کاهش مصرف الکل، به خصوص پیش از رفتن به تختخواب ـ غالبا قطع یا ننوشیدن الکل بیش از 14 واحد الکل در هفته پیشنهاد می شود؛ اگر به اندازه 14 واحد در هفته می نوشید، بهتر است این میزان را به طور مساوی در سه روز یا بیشتر پخش کنید.
از مصرف داروهای مسکن و قرص های خواب آور خودداری کنید
اثرات کاهش وزن، کاهش میزان الکل مصرفی و خودداری از مسکن ها تماما در بهبود نشانه های OSA نشان داده شده است.
اگرچه وضوح کمتری دارد که آیا توقف سیگار می تواند وضعیت را بهبود بخشد، احتمالا به منظور دلایل سلامت عمومی توقف سیگار توصیه خواهد شد.
به پهلو خوابیدن، به جای اینکه بر پشت بخوابید، ممکن است به فرونشانی علائم OSA کمک کند.
فشار مثبت پیوسته و متوالی مسیر جریان هوا (CPAP)
علاوه بر تغییرات سبک زندگی که در بالا ذکر شد، افراد با OSA متوسط تا شدید معمولا نیاز به استفاده از اسباب فشار مثبت پیوسته و متوالی مسیر جریان هوا دارند.
این وسیله یک پمپ کوچک است که منبع مداوم هوای فشرده درون یک ماسک را آزاد می کند که هم بینی و هم دهانتان را پوشش می دهد. هوای فشرده از بسته شدن گلویتان جلوگیری می کند.
دستگاه پیشرفته فک پائین (MAD)
دستگاه پیشرفته فک پائین (MAD) یک وسیله دندانپزشکی است، که مشابه محافظ لثه است و گاهی اوقات برای درمان OSA خفیف به کار برده می شود.
معمولا برای موارد شدیدتر OSA پیشنهاد نمی شود، اگر قادر به تحمل استفاده از اسباب CPAP نباشید، آن گاه ممکن است که به عنوان گزینه درمانی پیشنهاد شود.
جراحی OSA
جراحی برای درمان OSA به صورت عادی پیشنهاد نمی شود و شواهد نشان می دهد که به اندازه CPAP در کنترل نشانه های این وضعیت موثر نیست. همچنین جراحی خطر جدی تری از عواقب را دربردارد.
جراحی را معمولا به عنوان آخرین راه حل درنظر می گیرند هنگامی که تمام انتخاب های درمانی شکست خوردند و همچنین اگر وضعیت تان تاثیر شدیدتری بر کیفیت زندگی شما گذاشته است.
کاشت کام نرم
کاشت ایمپلنت کام نرم باعث ایجاد کام نرم می شود که بخش سفت تری از سقف دهان که احتمال کمتری برای حرکت کردن دارد و باعث یک گرفتگی یا انسداد می شود به این شکل تحرک پیدا می کند و از میزان تنگی مسیر هوایی کاسته می شود. کاشت کام نرم تحت بیحسی موضعی صورت می گیرد.