زکریا چکاپ

مرگ مغزی

مرگ مغزی زمانی است که یک شخص هیچ‌یک از عملکردهای ساقه مغز را ندارد و برای همیشه هوشیاری و ظرفیت تنفس را ازدست‌داده است.

زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، یک دستگاه تنفس، ضربان قلب و گردش اکسیژن در جریان خون فرد را حفظ می‌کند. زمانی که عملکرد ساقه مغز برای همیشه از دست می‌رود، مرگ شخص تائید می‌شود.

تائید مرگ

تائید مرگ قبلاً آسان بود. گفته می‌شد که مرگ مغزی زمانی رخ می‌دهد که ضربان قلب متوقف می‌شود و فرد به محرک ها پاسخی نمی‌دهد و دیگر نفس نمی‌کشد. فقدان اکسیژن که درنتیجه نبود جریان خون رخ می‌دهد، سریعاً منجر به از دست رفتن همیشگی عملکرد ساقه مغز می‌شود.

تائید مرگ اکنون پیچیده‌تر است، زیرا حفظ ضربان قلب بعد از توقف همیشگی عملکرد ساقه مغز امکان‌پذیر است. این عمل می‌تواند با یک دستگاه تنفس که به بدن و قلب اجازه می‌دهد به‌صورت مصنوعی اکسیژنه شوند انجام می‌شود.

اگرچه، شخص هرگز دوباره هوشیاری یا تنفس مستقل نخواهد داشت.

به‌محض اینکه عملکرد ساقه مغز به‌طور دائمی متوقف شود، راهی برای معکوس کردن آن وجود ندارد، حتی اگر استفاده از دستگاه تنفس ادامه یابد.

برای محافظت خانواده و دوستان شخص از رنج بیش‌ازحد، به‌محض اینکه نشانه واضحی باشد که مرگ مغزی رخ‌داده است، شخص را از دستگاه تنفس جدا می‌کنند.

ساقه مغز

ساقه مغز پایین‌ترین بخش مغز است که به ستون فقرات متصل است (بخشی از سیستم عصبی مرکزی در ستون فقرات)

ساقه مغز مسئول تنظیم بیشتر عملکردهای خودمختار بدن که برای زندگی ضروری هستند، می‌باشد. این‌ها شامل موارد زیر می باشد:

تنفس

ضربان قلب[1]

فشارخون

بلع

ساقه مغز همچنین اطلاعات را به و از مغز به تمام بدن ارسال می‌کند، بنابراین دارای نقش مهمی در عملکردهای اساسی مغز نظیر هوشیاری، آگاهی و حرکت می‌باشد.

پس از مرگ مغزی حفظ هوشیاری فرد امکان‌پذیر نیست.

چگونه مرگ مغزی رخ می‌دهد

مرگ مغزی می‌تواند زمانی رخ دهد که ارسال خون و اکسیژن به مغز متوقف شود. این اتقاق توسط علل زیر می‌تواند ایجاد شود:

ایست قلبی- زمانی که ضربان قلب متوقف می‌شود و مغز در معرض کمبود اکسیژن قرار دارد.

حمله قلبی[2]- یک فوریت پزشکی خطرناک که زمانی رخ می‌دهد که ارسال خون به مغز به‌طور ناگهانی متوقف می‌شود.

سکته مغزی- یک‌فوریت پزشکی خطرناک که زمانی رخ می‌دهد که ارسال خون به مغز مسدود یا منقطع شود.

لخته شدن خون- انسدادی در رگ خونی که جریان خون در بدن شما را مختل یا مسدود می‌کند.

مرگ مغزی همچنین ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

جراحت شدید در سر

خون‌ریزی مغزی

عفونت‌ها، نظیر انسفالیت (التهاب مغز)

تومور مغزی

حالت نباتی

تفاوتی بین مرگ مغزی و حالت نباتی وجود دارد که می‌تواند پس از نابودی شدید مغزی رخ دهد.

شخص در زندگی نباتی می‌تواند علائمی از هوشیاری را نشان دهد. مثلاً آن‌ها ممکن است چشم‌هایشان را باز کنند، اما به اطرافیانشان پاسخ نمی‌دهند.

در موارد نادر، شخص ممکن است تعدادی واکنش حسی را نشان دهد که با استفاده از اسکن مغزی قابل آشکار شدن هستند، اما قادر نیستند متقابلاً با اطرافیانشان تعامل داشته باشند.

بااین‌حال، تفاوت مهم بین مرگ مغزی و حالت نباتی این است که شخص در حالت نباتی هنوز عملکردهای ساقه مغز را دارد که به این معنی است که:

برخی از شکل‌های هوشیاری ممکن است وجود داشته باشند

تنفس خودبه‌خودی معمولاً ممکن است

شانس کوچکی برای بهبودی وجود دارد، زیرا عملکردهای هسته‌ای ساقه مغز ممکن است طبیعی باشد.

شخصی که مرگ مغزی شده شانسی برای بهبودی ندارد، زیرا بدنش قادر نیست بدون حمایت‌های خارجی زنده بماند.

تائید مرگ مغزی

به صورت نادر ، وضعیت هایی هستند که می‌توانند علایم مرگ مغزی را تقلید کنند. مثل مصرف بیش‌ازحد بعضی داروها (مخصوصاً از دسته باربیتوریک اسیدها) و هیپوترمی (که دمای بدن به زیر 28 درجه سقوط می‌کند)

بنابراین، تعدادی آزمایش‌ انجام می‌شوند که بررسی کنند که مرگ مغزی واقعاً رخ‌داده است، نظیر افکندن نور چراغ قوه به هر دو چشم تا ببینند که آن‌ها به نور واکنش می‌دهند یا خیر.

اهدا عضو

پس‌ازآنکه مرگ مغزی رخ داد، استفاده از اندام‌های شخص در پیوندها ممکن است صورت گیرد که اغلب می‌تواند زندگی دیگران را نجات دهد.

در مواردی که شخص متوفی خواسته‌هایش را توضیح نداده باشد، تصمیم‌گیری اینکه آیا اعضایشان اهدا شود می‌تواند تصمیم سختی برای همسر و بستگان باشد. کارکنان بیمارستان از این دشواری‌ها آگاه هستند و تلاش می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که مسئله با حساسیت و تفکر اجرا می‌شود.

تشخیص مرگ ساقه مغز

معیارهایی برای تشخیص مرگ ساقه مغز وجود دارند.

برای تشخیص مرگ ساقه مغز باید:

شخص ناهشیار باشد و به محرک‌های بیرونی پاسخی ندهد.

ضربان قلب و تنفس[3]شخص می‌تواند فقط با استفاده از دستگاه کمکی صورت گیرد.

باید گواه شفافی باشد که نابودی شدید مغز رخ داده است و قابل‌درمان نیست.

رد کردن شرایط دیگر

قبل از آنکه آزمایش برای مرگ ساقه مغز آغاز شود، پزشکان باید یک سری بررسی انجام دهند تا مطمئن شوند که علائم توسط عوامل دیگر ایجاد نشده‌اند، این عوامل شامل:

مصرف بیش از حد داروهای غیرمجاز، آرام بخش‌ها، سموم یا عوامل شیمیایی دیگر

پایین بودن غیرطبیعی دمای بدن (هیپوترمی)

کم‌کاری شدید غده تیروئید 

به‌محض اینکه این عوامل رد شوند، آزمایش‌ها برای تائید مرگ مغزی انجام می‌شوند. تشخیص مرگ مغزی توسط دو پزشک ارشد صورت می‌گیرد. یکی از آن‌ها می‌تواند با تیم پیوند بیمارستان کار کند.

پزشکان آزمایش‌ها را برای شما توضیح می‌دهند و شما را درباره شرایط شخص دچار مرگ مغزی در تمام زمان‌ها مطلع می‌کنند.

آزمایش‌ها

پزشکان یک سری از آزمایش‌ها را انجام می‌دهند. هر دو پزشک باید در مورد نتایج تائید مرگ مغزی موافق باشند. آزمایش‌ها برای به حداقل رساندن هر نوع خطایی دو بار انجام می‌شوند.

آزمایش‌هایی که تعیین می‌کنند که آیا مرگ مغزی رخ‌داده است در زیر خلاصه‌شده‌اند:

نور چراغ‌قوه در هر دو چشم تابانده می‌شود که ببینند به نور واکنش می‌دهند.

قرنیه (لایه خارجی شفاف چشم) که معمولاً خیلی حساس است، با پارچه یا پشم کتان فشار داده می‌شود تا واکنش چشم را ببینند.

به پیشانی و بینی فشار وارد می‌شود تا ببینند که آیا در پاسخ هیچ حرکتی دارند.

لوله پلاستیکی نازکی را در نای (لوله هوا) قرار می‌دهند تا ببینند که با تحریک دهان باز می‌شود یا سرفه صورت می‌گیرد.

اگر شخص به تمام این آزمایش‌ها پاسخی ندهد مرگ مغزی تشخیص داده می‌شود.

گاهی اوقات، دست‌ها یا کمر به بالا (بخش بالایی بدن) ممکن است حرکت داشته باشند، حتی بعدازآنکه مرگ مغزی تشخیص داده‌شده باشد.

این حرکات رفلکس‌های نخاعی توسط نخاع تولید می‌شوند مغز اصلاً در آن‌ها شرکت ندارد؛ بنابراین، روی تشخیص مرگ مغزی اثری ندارند.

[1] heartbeat

[2] Heart attact

[3] breath