زکریا چکاپ
لابیرنتیت (التهاب گوش داخلی)
لابیرنتیت[1] (التهاب گوش داخلی)
لابیرنتیت یک عفونت گوش داخلی است. این بیماری باعث می شود تا یک ساختار ظریف در اعماق گوش شما که آن را لابیرنت می نامند، ملتهب شود و بر شنوایی و تعادل شما تاثیر می‌گذارد.
شایع‌ترین علائم آن عبارتند از سیاهی رفتن چشم ها، کاهش شنوایی (از دست دادن شنوایی خفیف تا شدید) و سرگیجه، احساسی که فکر می کنید که شما یا محیط اطراف حرکت می کند. این علائم می‌توانند از خفیف تا شدید باشند و برخی افراد احساس می‌کنند که نمی‌توانند صاف بایستند. علایم دیگر عبارتند از:
احساس فشار در داخل گوش
وزوز و زنگ گوش (تینیتوس)
ترشح مایع یا چرک از گوش
درد گوش
احساس تهوع
تب بالای ۳۸ درجه سانتی گراد
تغییرات دید از قبیل تاری دید یا دو بینی
سردرد خفیف
برخی چیزها می‌توانند باعث بدتر شدن سرگیجه شوند، از جمله:
سرماخوردگی یا ناخوشی
تاریکی
حضور در مناطق شلوغ یا اتاق‌های کوچک
خستگی
دوران پریود زنان
پیاده روی
اگر این علائم را دارید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر احساس سرگیجه می‌کنید، باید از رانندگی، استفاده از ابزار و ماشین‌آلات و یا کار کردن در ارتفاع بالا خودداری کنید.
درمان لابیرنتیت
در بیشتر موارد، علائم در عرض چند هفته رفع می‌شوند. درمان شامل ترکیبی از استراحت و دارو است که به شما کمک می‌کند بهتر با علائم کنار بیایید. ممکن است برای مبارزه با عفونت نهفته به داروهای بیشتری نیاز داشته باشید، اگرچه آنتی‌بیوتیک‌ها[2] اغلب مورد نیاز نیستند چون علت اغلب موارد به خاطر ویروس ها است.
اگر بعد از سه هفته هیچ بهبودی نداشتید به پزشک خود مراجعه کنید. شما ممکن است نیاز به ارجاع به متخصص گوش،حلق و بینی داشته باشید. تعداد کمی از مردم علائم پایداری دارند که برای چندین ماه یا شاید سال‌ها طول می‌کشد. این امر نیازمند یک نوع درمان فشرده به نام درمان توان‌بخشی دهلیزی(VRT) است.
لابیرنت
لابیرنت درونی‌ترین قسمت گوش است. این بخش شامل دو بخش مهم است:
حلزون گوش-این قسمت صدا را به مغز می فرستد و مسئول شنوایی است. مجموعه پیچیده‌ای از کانال‌های پر از مایع که به شما کمک می‌کنند تا تعادلتان را حفظ کنید. التهاب لابیرنت می‌تواند شنوایی و حس تعادل شما را مختل کند و علائم لابیرنتیت را ایجاد کند. لابیرنت معمولا به خاطر موارد زیر ملتهب می‌شود:
عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا
عفونت باکتریایی بسیار کم‌تر شایع است.
چه کسی لابیرنتیت می گیرد؟
بیشتر موارد لابیرنتیت ویروسی در افراد بزرگسال ۳۰ تا ۶۰ ساله رخ می‌دهد. این بیماری در بزرگسالان نسبتا شایع است. انواع دیگر عفونت‌های گوش معمولا در کودکان شایع‌تر هستند. لابیرنتیت باکتریایی بسیار کم‌تر شایع است. کودکان زیر دو سال در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لابیرنتیت باکتریایی هستند.
عوارض لابیرنتیت
لابیرنتیت باکتریایی خطر بیشتری برای کری دائمی دارد، به خصوص در کودکانی که آن را به عنوان عارضه مننژیت بروز داده‌اند. به دلیل این خطر بالا، یک تست شنوایی به دنبال لابیرنتیت باکتریایی توصیه می‌شود. از دست دادن شنوایی شدید به دنبال لابیرنتیت باکتریایی گاهی اوقات می‌تواند با یک ایمپلنت حلزونی گوش درمان شود. این یک سمعک معمولی نیست، بلکه یک دستگاه الکترونیکی کوچک است که در طی عمل جراحی زیر پوست پشت گوش نصب می شود.
نوریت وستیبولار[3]
بسیاری از افرادی که به عنوان لابیرنتیت تشخیص داده می‌شوند تنها علائم مربوط به تعادل را بدون کاهش شنوایی تجربه می‌کنند. این در واقع به عنوان التهاب عصبی دهلیزی (نوریت وستیبولار) شناخته می‌شود نه لابیرنتیت. با این حال، هر دو اصطلاح اغلب برای توصیف تشخیص یکسان استفاده می‌شوند.
علل لابیرنتیت
لابیرنتیت ناشی از التهاب بخشی از گوش داخلی است که لابیرنت نام دارد. این التهاب به دلیل عفونت ایجاد می شود.
لابیرنتیت ویروسی
تصور می‌شود که در حدود نیمی از موارد لابیرنتیت ویروسی در زمانی ایجاد می‌شود که عفونت ویروسی قفسه سینه، بینی، دهان و مجاری هوایی به صورت گسترده در گوش داخلی گسترش یابند. عفونت‌های سایر نقاط بدن مثل سرخک، اوریون و یا تب غده ای علت کم‌تر شایع لابیرنتیت ویروسی هستند.
لابیرنتیت باکتریایی
لابیرنتیت گاهی اوقات می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی باشد. این وضعیت از عفونت ویروسی نادرتر بوده و به احتمال زیاد خطرناک تر است.
اگر لایه‌های نازکی از بافت که گوش میانی شما را از گوش داخلی جدا می‌کنند، شکسته شود، باکتری‌ها می‌توانند وارد لابیرنت شوند. این اتفاق زمانی می‌افتد که شما عفونت گوش میانی و یا عفونت پرده مغز (مننژیت)داشته باشید. اگر دچار آسیب سر شده باشید نیز باکتری‌ها می‌توانند به گوش داخلی شما نفوذ کنند.
مشکلات سیستم ایمنی[4]
لابیرنتیت اغلب در افرادی ایجاد می‌شود که یک بیماری خود ایمنی زمینه‌ای دارند (که در آن سیستم ایمنی به جای مبارزه با عفونت ها به اشتباه به بافت سالم حمله می‌کند).
تشخیص لابیرنتیت
بسیاری از بیماری ها می‌تواند باعث سبکی سر و سرگیجه شوند. پزشک شما معمولا براساس علائم، شرح حال و معاینه فیزیکی شما، به تشخیص لابیرنتیت می‌رسد. پزشک شما ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
معاینه فیزیکی- ممکن است از شما خواسته شود که سر و یا بدن خود را حرکت دهید و گوش‌ها برای یافتن علایم التهاب و عفونت معاینه خواهند شد.
تست های شنوایی-اگر کاهش شنوایی وجود داشته باشد، احتمال لابیرنتیت بیشتر می شود.
پزشک شما چشم‌هایتان را نیز چک خواهد کرد. اگر آن‌ها به طور غیرقابل کنترلی تیک بزنند و حرکات غیر عادی داشته باشند، معمولا نشانه این است که سیستم دهلیزی شما (سیستم تعادل بدن)به درستی کار نمی‌کند.
لابیرنتیت ویروسی یا باکتریایی؟
هیچ تست قابل اعتمادی برای تعیین اینکه آیا لابیرنتیت ناشی از یک عفونت ویروسی است یا باکتریایی وجود ندارد، زیرا آزمایش برای تشخیص نوع عفونت به لابیرنت آسیب می‌رساند.
پزشکان معمولا می‌توانند با خیال راحت فرض کنند که لابیرنتیت ناشی از عفونت ویروسی است (شایع‌تر است)، مگر اینکه شواهد محکمی بر خلاف آن وجود داشته باشد. مانند:
لابیرنتیت در اطفال کم سن
لابیرنتیت در فردی که به عفونت باکتریایی مبتلا است
وجود علائم لابیرنتیت باکتریایی شایع مثل تهوع، استفراغ و کاهش شنوایی کامل
آزمایشات بیشتر
معمولا آزمایشات بیشتر تنها در صورتی لازم است که علائم خطر برای برخی شرایط خطرناک تری مانند مننژیت یا سکته مغزی وجود داشته باشد. علائم عبارتند از:
سردرد شدید
گیجی [5]
آشفتگی کلامی
ضعف یا فلج در یک طرف بدن
این آزمایشات شامل این موارد است:
لومبار پانکچر(گرفتن مایع نخاعی)-یک نمونه مایع از ناحیه ستون فقرات گرفته می‌شود و از نظر عفونت بررسی می‌شود.
سی تی اسکن- برای داشتن تصویر 3 بعدی از مغز
MRI برای مشاهده جزئیات مغز
تست های خونی
درمان لابیرنتیت
لابیرنتیت معمولا با استفاده از ترکیبی از تکنیک‌های خودمراقبتی و دارو درمان می‌شود. لابیرنتیت مزمن ممکن است با درمان توان‌بخشی دهلیزی (VRT) درمان شود.
خود مراقبتی- نوشیدن مقدار زیادی مایع، به ویژه آب جهت جلوگیری از کم آبی بدن
در مراحل اولیه آن ممکن است به طور مداوم احساس عدم تعادل بکنید و این حالت می‌تواند به شما سرگیجه شدیدی بدهد. شما باید در رختخواب استراحت کنید تا از افتادن و آسیب دیدن جلوگیری کنید.
شما می‌توانید کارهای زیادی برای به حداقل رساندن هر گونه احساس گیجی و سرگیجه انجام دهید. برای مثال:
در طول یک حمله، در وضعیت راحتی دراز بکشید (ترجیحا به پهلو) و از مصرف الکل اجتناب کنید.
از چراغ‌های روشن اجتناب کنید.
سعی کنید سر و صدا و هر چیزی که باعث استرس در محیط اطراف شما می‌شود را کاهش دهید.
همچنین اگر احساس سرگیجه و عدم تعادل می‌کنید، باید از رانندگی، استفاده از ابزار و ماشین‌آلات و یا کار در ارتفاع بالا خودداری کنید.
دارو
اگر احساس سبکی سر، سرگیجه و از دست دادن تعادل شما شدید باشد، پزشک شما ممکن است یک دوره کوتاه از داروها مانند بنزودیازپین و یا داروهای ضد تهوع تجویز کند.
بنزودیازپین ها
بنزودیازپین ها فعالیت درون سیستم عصبی مرکزی شما را کاهش می‌دهند که به این معنی است که احتمال اینکه مغز شما تحت‌تاثیر سیگنال‌های غیر طبیعی که از سیستم دهلیزی گوش شما می‌آیند قرار بگیرد، کم‌تر می شود. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از بنزودیازپین ها توصیه نمی‌شود چون اگر برای مدت‌های طولانی استفاده شوند می‌توانند بسیار اعتیادآور باشند.
ضد تهوع ها
یک داروی ضد تهوع ممکن است در صورتی که شما تهوع[6] و استفراغ داشته باشید، تجویز شود. قرص‌های ۵ میلی‌گرمی پروکلروپرازین که یک داروی ضد تهوع است برای درمان علائم سرگیجه و سبکی سر به کار می‌روند. اگر استفراغ می‌کنید، یک قرص ۳ میلی‌گرمی پروکلروپرازین وجود دارد که شما می توانید آن را در دهان خود بین لثه ها و لپ خود قرار دهید.
کورتیکواستروئید ها
در صورتی که علائم شما شدید باشد، کورتون هایی مانند پردنیزولون ممکن است توصیه شوند. آن ها معمولا در کاهش التهاب کارساز هستند.
آنتی بیوتیک ها
اگر لابیرنتیت شما ناشی از عفونت باکتریایی باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد شد. بسته به شدت عفونت، درمان می‌تواند شامل قرص یا کپسول آنتی‌بیوتیک (آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی)و یا تزریق آنتی‌بیوتیک (آنتی‌بیوتیک‌های وریدی)باشد.
چه زمانی باید به دنبال مشاوره بیشتر بود؟
اگر علائم جدید دارید با پزشک خود تماس بگیرید زیرا ممکن است خطرناک باشند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است در بیمارستان بستری شوید. این علائم عبارتند از:
گیجی
لکنت زبان
دوبینی
ضعف یا کرختی در یک قسمت از بدن
تغییر در فرم راه رفتن
همچنین اگر بعد از سه هفته متوجه هیچ بهبودی نشدید با پزشک خود تماس بگیرید. شما ممکن است نیاز به ارجاع به متخصص گوش و حلق و بینی داشته باشید.
لابیرنتیت مزمن
تعداد کمی از مردم سیاه رفتن چشم ها و سرگیجه[7] را برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها تجربه می‌کنند. این بیماری گاهی به عنوان لابیرنتیت مزمن شناخته می‌شود. علائم معمولا به شدت وقتی که برای اولین بار به این بیماری مبتلا می‌شوید نیستند، اگر چه حتی سرگیجه خفیف نیز می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی، اشتغال و دیگر فعالیت‌های روزانه شما داشته باشد.
توان‌بخشی دهلیزی (VRT)
درمان توان‌بخشی دهلیزی (VRT) یک درمان موثر برای افراد مبتلا به لابیرنتیت مزمن است. VRT تلاش می‌کند که مغز و سیستم عصبی شما را "آموزش مجدد" دهد تا سیگنال‌های غیر طبیعی که از سیستم دهلیزی شما می‌آیند را جبران کند.
عوارض لابیرنتیت
کاهش شنوایی دائمی می‌تواند یکی از عوارض شایع لابیرنتیت باشد، به خصوص در کودکانی که به لابیرنتیت باکتریایی به عنوان عارضه مننژیت ناشی از عفونت مغزی مبتلا شده اند. تخمین زده می‌شود که یک کودک از هر پنج کودک پس از ابتلا به مننژیت، دچار کاهش شنوایی خواهد شد. از دست دادن شنوایی می تواند کامل یا ناقص باشد.
با توجه به خطر بالای کاهش شنوایی پس از لابیرنتیت باکتریایی، توصیه می‌شود که پس از بهبودی از عفونت، تست شنوایی از فرد گرفته شود. کاهش شنوایی دائمی و شدید ایجاد شده به خاطر این وضعیت می تواند با عمل کاشت حلزون[8] درمان گردد. این دستگاه یک سمعک معمولی نیست، بلکه یک دستگاه الکترونیکی کوچک است که در طی یک عمل جراحی، زیر پوست پشت گوش نصب می شود.
[1] labyrinthitis
[2] Antibiotics
[3] Vestibular neuritis
[4] Immune system
[5] confusion
[6] nausea
[7] vertigo
[8] Cochlear implant