سندروم خستگی مزمن CFS

انسفالومیلیت میالژیک (ME) یا سندروم خستگی مزمن(CFS) یک وضعیت مزمن است که باعث خستگی مزمن می‌شود و با خواب و استراحت از بین نمی‌رود و زندگی روزانه فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عموماً روی اعصاب[1]و سیستم ایمنی اثر می‌گذارد. گاهی اوقات به‌عنوان خستگی پس از عفونت ویروسی شناخته می‌شود.

افراد با ME-CFS خستگی شدید مرتبط با فرسودگی پس از ورزش PEM را نیز تجربه می‌کنند. که ‌زمانی رخ می‌دهد که بدن پس از مصرف مقدار کمی انرژی قادر نیست خود را بازیابی کند و منجر به ظهور علائم می‌شود.

این خستگی با یک خستگی معمولی خیلی متفاوت احساس می‌شود و ممکن است یک تا دو روز پس از فشارهای فیزیکی، ذهنی یا احساسی به طول بیانجامد.

چه کسانی مبتلا می شوند؟

زنان بیش‌تر از مردان تحت تأثیر قرار می گیرند، ممکن است روی بچه‌ها و بالغین در همه سنین و همه جوامع و گروه‌های نژادی اثر بگذارد.

ME-CFS چگونه روی کیفیت زندگی من تأثیر می‌گذارد؟

همه افراد دچار این وضعیت علائم یکسانی تجربه نمی‌کنند . افراد با سندروم خستگی مزمن می‌توانند تجربه‌های خیلی متفاوتی از شرایط و مدت‌ زمانی که علائمشان طول می‌کشد داشته باشند. تأثیر علائم ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد. به دلیل مزمن بودن این وضعیت، زندگی افراد تحت تأثیر قرار میگیرد.

چه مدت‌زمانی طول خواهد کشید؟

بیش‌تر مردم مبتلا به ME-CFS با گذشت زمان بهبود می‌یابند، هرچند برخی افراد به‌طور کامل بهبود نمی‌یابند. همچنین احتمال دارد که به‌طور دوره‌ای علائم بهتر یا بدتر شوند. کودکان و افراد جوان مبتلا به ME-CFS با احتمال بیش‌تری کاملاً بهبود می‌یابند.

چگونه سندروم خستگی مزمن تشخیص داده می‌شود؟

آزمایش منحصر به فردی برای تشخیص سندروم خستگی مزمن وجود ندارد، تشخیص پس از رد سایر علل ممکن داده می شود. هرچه بیماری زودتر تشخیص داده شود، زودتر می‌توانید به مدیریت علائم کمک کنید. بیش‌تر افراد مبتلا به ME-CFS دریافتند که یادداشت علائمشان کمک‌کننده است بنابراین آن‌ها می‌توانند آن را به پزشک  خود انتقال بدهند.

پزشک شما معمولاً موارد زیر را انجام خواهد داد:

معاینه فیزیکی و روانی برای رد کردن وضعیت‌های دیگر

پرسیدن در مورد سفرهای اخیر، نیش ساس و سایر حشرات، عفونت‌های غیرمعمول و مصرف داروها و الکل

مرور داروهای اخیر

آزمایش‌های منظم

آن‌ها ممکن است 3 یا 4 ماه پس از دیدن الگوی علائم قادر به تشخیص باشند. هر شخصی که مظنون به سندروم خستگی مزمن است باید برای تعدادی آزمایش خون روتین به‌منظور تشخیص بیماری‌های محتمل دیگر بررسی شود. اگر تشخیص همچنان در شک باقی بماند بررسی متخصصین بیش‌تری موردنیاز است.

برخی افراد با سندروم خستگی مزمن همچنین بیماری های مزمن دیگری دارند و مهم است که شما با پزشکتان در مورد چگونگی مدیریت علائم شرایط بیماری دوم صحبت کنید.

چگونه سندروم خستگی مزمن درمان می‌شود؟

درمان روی مدیریت و کاهش علائم مرتبط با ME-CFS تمرکز می‌کند. این به این معنی است که طراحی درمان باید مناسب هر فرد باشد به این دلیل که افراد علائم متفاوتی را تجربه می‌کنند و این علائم ممکن است در طول زمان تغییر کنند.

پزشکتان ممکن است شما را به متخصص درمان سندروم خستگی مزمن ارجاع دهد یا از شما در مدیریت علائم انفرادی و مدیریت فعالیت­های محدود شده حمایت کند.

علائم سندروم خستگی مزمن

علائم سندروم خستگی مزمن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است در زمان‌هایی علائمتان بهبود یابند و شما قادر باشید فعالیت‌های هرروزه معمولی خود را انجام دهید. در زمان‌های دیگر، علائم ممکن است بدتر شوند و زندگی روزانه‌تان را تحت تأثیر قرار دهند.

اگر علائم جدیدی تجربه کردید با پزشک خود صحبت کنید زیرا علائم جدید ممکن است ربطی به ME-CFS نداشته باشند. زنان اغلب در می یابند که علائم در زمان‌های متفاوت در دوران قاعدگی‌شان بدتر می‌شود. هیچ‌کس همه علائم ممکن را تجربه نخواهد کرد اما برخی از متداول‌ترین آن‌ها در زیر لیست شده‌اند.

خستگی

خستگی یا فرسودگی شدید یا مزمن در بیش‌تر یا همه زمان‌ها یکی از علائم ME-CFS است که می‌تواند به تشخیص کمک کند. این خستگی خیلی از خستگی عادی متفاوت‌ است. فعالیت‌های فیزیکی یا ذهنی ساده، یا ترکیبی از فعالیت‌ها در افراد با خستگی مزمن منجر به احساس خستگی کامل می‌شود و می‌تواند همچنین منجر به افزایش دیگر علائم شود. این به‌عنوان کسالت پس از ورزش نامیده می‌شود. این‌ زمانی است که بدن حتی پس از استفاده از مقدار کمی انرژی قادر به ریکاوری نیست.

علائم دیگر سندروم خستگی مزمن شامل:

احساس عمومی بدحالی

درد

خواب آشفته

مشکل داشتن با تمرکز، فکر کردن وحافظه (مه مغزی)

مشکل صحبت کردن و زبانی، شامل سختی در یافتن لغات

کنترل دمای ضعیف بدن

سرگیجه

حساسیت بالا به نور و صدا

تهوع

از دست دادن اشتها[2]

اگر درد، مخصوصاً درد ماهیچه‌ای، مشکل جدی‌تر از خستگی است، فیبرومیالژی نیاز به بررسی دارد. فیبرومیالژی یک شرایط جداگانه با تشخیص خاص خود است.

ناامیدی، اضطراب، بی‌حوصلگی و افسردگی گاهی اوقات توسط افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن تجربه می‌شوند زیرا شرایط و علائم بیماری روی زندگی آن‌ها تأثیر دارد. اما این به این معنی نیست که ME-CFS یک بیماری روانی است.

دلایل سندروم خستگی مزمن

تحقیقات بیشتری برای تائید علل سندروم خستگی مزمن نیاز است. شواهد جدید نشان می‌دهد که ممکن است عوامل گوناگونی دخیل باشند و ممکن است تعدادی از انواع بیماری‌های متفاوت وجود داشته باشند. این زیرگروه‌های متفاوت سندروم خستگی مزمن هنوز به تحقیقات بیش‌تر برای شناسایی نیاز دارند. سندروم خستگی مزمن ممکن است ناگهانی یا در طول زمان به‌آرامی ظاهر شود. ممکن است پس از یک عفونت معمولی اما نه همیشه ویروسی ایجاد شود. دیگر محرک‌های ممکن شامل ضربه، جراحی و حوادث عمده پراسترس زندگی هستند. اگرچه در برخی از موارد ممکن است محرک‌های قابل‌تشخیص برای سندروم خستگی مزمن وجود نداشته باشند.

درمان سندروم خستگی مزمن

گرچه درمانی برای سندروم خستگی مزمن وجود ندارد راه‌هایی وجود دارند که به مدیریت علائمتان کمک می‌کنند.

به علت پیچیدگی بیماری، نوع آن و تعدادی از علائم ممکن تغییر می‌کنند، راه های متفاوت برای افراد، متفاوت عمل می‌کنند.

پزشکتان ممکن است بتواند برای مدیریت علائم فردیتان شما را حمایت کند. آن‌ها ممکن است قادر باشند شما را به یک متخصص یا خدماتی که شما را در مدیریت علائم فردیتان کمک کنند ارجاع دهند اما این بستگی به خدمات در دسترس در منطقه شما دارد.

پزشکتان ممکن است تعدادی از انتخاب‌های درمان زیر را به شما پیشنهاد دهد.

مدیریت دارویی

پزشکتان ممکن است مرور و تغییر داروهای تجویزشده‌تان را پیشنهاد دهد. زیرا با نظر به شرایط شما ممکن است قبلاً برای هرکدام از  علائمتان درمان‌هایی را دریافت کرده باشید. پزشکتان همچنین نیاز به بررسی تداخلات دارویی در شما دارد ، زیرا که تداخلات دارویی یکی از ویژگی‌های این وضعیت است. این امر می‌تواند به علت استفاده از تعداد زیادی دارو در افراد مبتلا به این وضعیت باشد. 

توصیه‌های مرتبط با رژیم غذایی[3]

به دلیل از دست رفتن اشتها و عدم تحمل غذا اطمینان از داشتن یک رژیم غذایی صحیح در این وضعیت مشکل است. پزشکتان ممکن است بتواند به شما در مورد چگونگی تغییر و تنظیم رژیم غذایی‌تان توصیه‌هایی بکند.

توصیه‌های مرتبط با فعالیت فیزیکی

تعادل بین فعالیت و استراحت و شناخت اینکه چه فعالیت‌هایی بیش‌تر برای شما نیاز است، می‌تواند به شما در کاهش تعداد حوادث کسالت پس از ورزش کمک کند. فعالیت خودتان را قبل از اینکه احساس فشار کنید به‌طوری‌که همچنان مقداری انرژی ذخیره‌ داشته باشید متوقف کنید. اینکه در یک روز خوب خیلی کارکنید آسان است اما ممکن است بعداً احساس فشار ‌کنید. تغییر عاداتتان و توقف انجام فعالیت حتی درحالی‌که همه‌چیز خوب پیش می‌رود می‌تواند زمان‌بر باشد. با این‌ وجود انجام این کار کلید مدیریت شرایطتان در طولانی‌مدت است.

مشاوره[4]

مشاوره می‌تواند به شما کمک کند که فشار خستگی مزمن بر زندگی‌تان را تعدیل کنید. این بدان معنی نیست که این شرایط ناشی از اختلال عملکرد روانی یا ساختگی است.

درمان رفتاری شناختی CBT

اگر تصمیم دارید که CBT را امتحان کنید، ضروری است که متخصص سلامتی شما شرایط شما و چگونگی تأثیر آن بر شما را درک کند. CBT گاهی اوقات می‌تواند به تغییر در خلق‌وخو که می‌تواند همراه با شرایط مزمن باشد کمک کند.

درمان‌های جایگزین و کلی‌نگر

درمان‌های جایگزین و کلی‌نگر می‌توانند آسایش را برای افرادی با بیماری مزمن فراهم کنند اما مواظب هر روشی که ادعا می‌کند درمانی برای خستگی مزمن است باشید. اگر درمان در مجله معتبر منتشر نشده است یا گران است شما باید قبل از امتحان آن با پزشکتان صحبت کنید. تا زمانی که تحقیقات کاملی انجام شود، هیچ‌کس مطمئن نیست که آیا فردی با CFS/ME از درمان‌های جایگزین بهره‌ای می‌برد یا نه.

زندگی با خستگی مزمن

چه‌کاری می‌توانم برای خودم انجام دهم؟

چیزهایی وجود دارند که شما می‌توانید برای خودتان انجام دهید تا به شما در مدیریت شرایط کمک کند و زندگی خودتان را داشته باشید. تغییرات کوچک می‌توانند در انرژی و تحرکتان تفاوت ایجاد کنند. این روش خود مدیریتی نامیده می‌شود.

برای کمک به خودمدیریتی شما ممکن است تلاش کنید:

برنامه‌ریزی زمان خود: آنچه انجام می‌دهید را ثبت کنید بنابراین شما می‌توانید تصویری از کارهایی که انرژی بیش‌تری استفاده می‌کنند و فعالیت‌هایی که شما می‌توانید از دیگران درخواست کنید برای شما انجام دهند را بسازید. این کار به شما کمک خواهد کرد که چه چیزهایی برای شما مهم است که روزتان را برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی کنید. همچنین اگر الگوهایی از علائم وجود دارند و اینکه چه زمانی در طول روز ظاهر می‌شوند را به شما نشان می‌دهند.

استراحت و آرام‌سازی[5]: این مورد برای مدیریت CFS/ME خیلی مهم است. شما ممکن است به حمایت و توصیه‌هایی در مورد آنچه برای شما در فعالیت‌های جسمی، ذهنی و احساسی‌تان برای استراحت مهم است نیاز داشته باشید.

دریافت حمایت: راحت بودن با مردم و درخواست کمک زمانی که شما نیاز دارید قبل از آنکه خسته شوید یک دیدگاه کلیدی برای مدیریت شرایطتان است. صحبت کردن در مورد احساستان برای وضعیت سلامتی طولانی‌مدت مهم است زیرا علائمتان روی شیوه زندگی‌تان فشار وارد می‌کند. درحالی‌که شما درحال  تشخیص و تغییر زندگی‌تان هستید ممکن است گرفتن حمایت‌های بیرونی نظیر مشورت یا CBT مفید باشند. با پزشکتان در موردحمایت های عاطفی در دسترس برای شما صحبت کنید.

[1] nervous

[2] appetite

[3] dietary

[4] councelling

[5] relaxation