زکریا چکاپ

سرطان کلیه

علائم و نشانه­ های سرطان کلیه می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• خون در ادرار
• درد مداوم در پهلو، درست زیر دنده ­ها
• توده یا تورم در ناحیه کلیه (در دو طرف بدن)

در صورت مشاهده هر یک از این علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. آنها شما را معاینه می­کنند و ممکن است شما را برای انجام آزمایشات بیشتر به یک کلینیک تخصصی ارجاع دهند. در حدود نیمی از موارد سرطان کلیه هیچ علامتی وجود ندارد و این وضعیت در طی آزمایشات برای سایر شرایط غیر مرتبط تشخیص داده می ­شود.

کلیه ­ها و سرطان

کلیه ­ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که در دو طرف بدن و درست در زیر دنده قرار دارند. نقش اصلی آنها تصفیه کردن مواد زائد خون، علاوه بر تولید ادرار است. فقط یکی از کلیه­ ها معمولاً تحت تأثیر سرطان قرار می­گیرد. بدن انسان از میلیاردها سلول تشکیل شده است که به طور معمول به شکلی منظم رشد کرده و تکثیر می­شوند، سلول­های جدید فقط در زمان و مکان مورد نیاز ایجاد می­شوند. در سرطان، این روند منظم اشتباه انجام می­شود و سلول­ها شروع به رشد و تکثیر غیرقابل کنترل می­کنند. اینکه دقیقاً چه چیزی باعث این رشد می­شود مشخص نیست. با این حال ، عوامل خطر خاصی وجود دارد که می­تواند احتمال ایجاد بیماری را افزایش دهد، مانند سیگار کشیدن و چاقی. سرطان کلیه بیشتر افراد بالای 50 سال را درگیر می­کند و بیشتر در مردان دیده می­شود. 

انواع سرطان کلیه

انواع مختلفی از سرطان می­تواند کلیه ­ها را تحت تأثیر قرار دهد. شایع­ترین نوع آن، کارسینوم سلول کلیوی (RCC) است که بیش از 80٪ کل سرطان­های کلیه را تشکیل می­دهد. انواع نادر سرطان کلیه عبارتند از:

• سرطان سلول ترنزیشنال - در غشای کلیه ایجاد می­شود و معمولاً مردان 50 ساله یا بیشتر را درگیر می­کند
• تومور ویلمز - یک نوع نادر از سرطان کلیه است که کودکان را درگیر می­کند

درمان سرطان کلیه

هرچه سرطان کلیه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان­تر است. نحوه درمان به اندازه و گسترش سرطان بستگی دارد. جراحی برای از بین بردن سلول­های سرطانی معمولاً اولین اقدام است. برخلاف بیشتر سرطان های دیگر، شیمی درمانی در درمان سرطان کلیه خیلی موثر نیست. با این حال، درمان­ های غیر جراحی مانند رادیوتراپی یا درمان­ های هدفمند در دسترس هستند. این موارد معمولاً در مراحل پیشرفته ­تر سرطان کلیه، هنگامی که سرطان به آن سوی کلیه گسترش یافته است، استفاده می­شود.

پیشگیری از سرطان کلیه

از آنجا که علل سرطان کلیه به طور کامل شناخته نشده است­، پیشگیری کامل از آن امکان پذیر نیست. با این حال، داشتن یک سبک زندگی سالم ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. ترکیبی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به جلوگیری از اضافه وزن یا چاقی، که یک عامل خطر قابل توجه برای سرطان کلیه است، کمک می ­کند. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، می­توانید با ترکیب ورزش منظم و رژیم غذایی با کنترل کالری، وزن خود را کاهش داده و وزن خوبی را حفظ کنید.

چشم انداز و پیش آگهی

چشم انداز سرطان کلیه معمولاً در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه، زمانی که سرطان هنوز در داخل کلیه قرار دارد، خوب است. سرطان کلیه غالباً با برداشتن بخشی یا تمام کلیه از بین می­رود. این بدان دلیل است که زندگی سالم فقط با یک کلیه امکان پذیر است. حدود یک مورد از هر سه مورد سرطان کلیه در مراحل اولیه تشخیص داده می­شود. بسته به میزان تهاجمی بودن سرطان، 90-65٪ از افراد حداقل پنج سال پس از تشخیص زودهنگام سرطان کلیه زندگی می­کنند و بسیاری از افراد عمر طولانی­تری دارند. چشم انداز سرطان کلیه که در خارج از کلیه پخش شده مطلوب نیست. حدود 70-40٪ افراد مبتلا به این مرحله از سرطان کلیه حداقل پنج سال پس از تشخیص زنده می­مانند. در مواردی که سرطان کلیه پیشرفته است و به سایر قسمت­های بدن گسترش یافته است، فقط حدود 10٪ از افراد حداقل پنج سال پس از تشخیص می­توانند زندگی کنند.

علائم سرطان کلیه

بیشتر موارد سرطان کلیه در مراحل اولیه هیچ علائمی ایجاد نمی­کند. شایعترین علائم سرطان کلیه در مرحله میانی تا پیشرفته عبارتند از: 

• خون در ادرار (هماچوریا) - مقدار خون معمولاً به قدری زیاد است که می­تواند ادرار را به رنگ قهوه ­ای مایل به قرمز یا قرمز تغییر دهد.
• درد مداوم در پهلو، درست زیر دنده­ ها
• توده یا تورم در ناحیه کلیه­ های شما (در دو طرف بدن)

با این حال، در حدود نیمی از موارد، سرطان هیچ علائمی ایجاد نمی­کند و فقط در طی یک اسکن سونوگرافی معمول تشخیص داده می­شود. علائم کمتر شایع سرطان کلیه عبارتند از:

• خستگی مفرط یا کم خونی
• لاغری ناخواسته
• دمای بالای 38 درجه سانتیگراد  یا بالاتر
• تعریق شبانه
• یک احساس کلی ناخوشی
• تورم وریدهای بیضه (در مردان)
• از دست دادن اشتها
• فشار خون بالا

چه موقع باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید

در صورت داشتن درد یا تورم یا توده در ناحیه کلیه خود (در دو طرف بدن، دقیقاً زیر دنده) فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر خون در ادرار دارید باید به پزشک مراجعه کنید. اگرچه بعید است علت آن سرطان کلیه باشد، اما می­تواند نشانه ­ای از یک بیماری غیرجدی باشد که هنوز هم نیاز به درمان دارد، مانند سنگ کلیه یا سنگ مثانه.

علل و عوامل خطر سرطان کلیه

علت دقیق سرطان کلیه ناشناخته است، اما عوامل خطری وجود دارد که می­توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. سه عامل اصلی خطر ابتلا به سرطان کلیه عبارتند از:

• چاقی
• سیگار کشیدن
• سابقه خانوادگی و ژنتیک

چاقی

چاقی یک عامل خطرناک قابل توجه برای سرطان کلیه است. مطالعات نشان داده که حدود یک چهارم موارد سرطان کلیه با اضافه وزن یا چاقی مرتبط است (25٪ موارد در مردان و 22٪ در زنان). بین شاخص توده بدنی شخص (BMI) و خطر ابتلا به سرطان کلیه ارتباط قوی وجود دارد. نشان داده شده است که نمره BMI بیست و پنج  یا بالاتر شانس ابتلا به سرطان کلیه را در فرد افزایش می­دهد. افراد با نمره  BMI سی یا بالاتر در معرض خطر ویژه ­ای هستند. 

این امر ممکن است به این دلیل باشد که افراد دارای اضافه وزن یا چاقی، به ویژه زنان، سطح بالاتری از هورمونی به نام استروژن را در بدن خود دارند. تصور می­شود که مقادیر بیش از حد استروژن ممکن است رشد سلول­های سرطانی را تحریک کند. موارد سرطان کلیه در طول 40 سال گذشته در حال افزایش است، که با افزایش سطح چاقی مرتبط است.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن همچنین یک عامل خطرناک قابل توجه برای ابتلا به سرطان کلیه است و هرچه بیشتر سیگار بکشید خطر نیز بیشتر می­شود. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که اگر به طور منظم 10 سیگار در روز بکشید، یک و نیم برابر بیشتر از یک فرد غیرسیگاری به سرطان کلیه مبتلا می­شوید. اگر روزانه 20 نخ سیگار یا بیشتر بکشید، این میزان به دو برابر افزایش می­یابد. 

سابقه خانوادگی و ژنتیک

اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده (والدین، برادران، خواهران یا فرزند) مبتلا به سرطان کلیه شده است، شما تقریباً دو برابر بیشتر احتمال دارد که خودتان به سرطان کلیه مبتلا شوید.

سایر عوامل خطر احتمالی

همچنین تعدادی از عوامل خطرناک دیگر برای ایجاد سرطان کلیه وجود دارد، از جمله:

• مصرف مسکن­ - برخی از مسکن­ ها با افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه ارتباط دارند. NSAID ها، مانند ایبوپروفن، ممکن است کمی خطر را افزایش دهد، اگرچه بعید به نظر می­رسد که استفاده گاه به گاه یا دوزهای پایین مضر باشد
• بیماری کلیه - اگر نارسایی کلیه دارید و نیاز به دیالیز منظم دارید (درمانی برای تقلید عملکرد کلیه­ ها)، خطر ابتلا به کیست کلیه و سرطان کلیه افزایش می­ یابد
• فشار خون بالا - فشار خون بالا یک عامل خطر شناخته شده برای بیماری کلیه است و در صورت افزایش فشار خون تا دو برابر بیشتر احتمال ابتلا به سرطان کلیه را دارید

تشخیص سرطان کلیه

در بسیاری از موارد، سرطان کلیه پس از اسکن و معاینات معمول تشخیص داده می­شود، زیرا این بیماری همیشه علائم واضحی ندارد. 

مراجعه به پزشک 

در صورت مشاهده علائم سرطان کلیه مانند خون در ادرار یا درد مداوم در زیر دنده ­ها، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه می­کند و اگر فکر ­کند که علائم شما نیاز به ارزیابی بیشتری دارد، شما را به متخصص ارولوژی (پزشک متخصص دستگاه ادراری) ارجاع می­دهد. اگر متوجه خون در ادرار خود شوید، پزشک معمولاً آزمایش خون را انجام می­دهد و نمونه ادرار می­گیرد. نتایج به شما کمک خواهد کرد سایر علل احتمالی مانند عفونت یا سنگ کلیه را رد کنید.

آزمایشات بعدی

اگر پزشک عمومی شما را به یک متخصص بیمارستان ارجاع دهد، آزمایشات بیشتر به شما کمک می­کند تا تشخیص دهید آیا سرطان کلیه دارید.

اسکن با امواج فراصوت

در اسکن اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از اندام در بدن استفاده می­شود. اغلب می­تواند تغییراتی در شکل کلیه را که ممکن است در اثر تومور سرطانی ایجاد شود، تشخیص دهد. اگر علت خون در ادرار شما پیدا نشود، ممکن است اسکن سونوگرافی لازم باشد. 

اسکن توموگرافی رایانه­ ای

همچنین ممکن است برای اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) ارجاع شوید. در طی سی تی اسکن، یک سری تصاویر دقیق از داخل بدن شما گرفته می­شود و توسط یک کامپیوتر جمع می­شود. اگر سی ­تی­ اسکن داشته باشید، ممکن است رنگ خاصی برای نوشیدن به شما داده شود یا تزریق شود.

نمونه برداری تصویری

در برخی موارد سرطان کلیه، نمونه برداری با هدایت تصویر انجام می­شود. این یک عمل جراحی جزئی است که تحت بی­حسی موضعی انجام می­شود. این بدان معناست که شما در طول عمل بیدار خواهید بود، اما اطراف کلیه آسیب دیده بی­حس می­شود، به طوری که چیزی احساس نمی­کنید.

 اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

همچنین ممکن است نیاز به اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) داشته باشید که می­تواند برای ایجاد تصاویر دقیق از کلیه­ های شما مورد استفاده قرار گیرد. این تصاویر می­توانند به شناسایی تومور و تعیین اندازه آن کمک کنند.

سیستوسکوپی

سیستوسکوپی یک روش پزشکی است که از ابزاری به نام سیستوسکوپ برای بررسی قسمت داخلی مثانه و سیستم ادراری شما استفاده می­کند. این روش برای بررسی کلیه­ ها نیست، اما می­تواند خونریزی ناشی از مشکلات مثانه را رد یا تأیید کند.

تزریق داخل وریدی (IVP)

آزمایش پیلوگرام وریدی (IVP) شامل تزریق یک ماده رنگی در جریان خون شما است. اشعه ایکس پس از مدت کوتاهی گرفته می­شود و ماده رنگی تغییرات موجود در کلیه را نمایان می­کند.

پذیرش تشخیص سرطان

تشخیص سرطان می­تواند برای فرد بسیار ناراحت کننده باشد، به خصوص اگر غیر قابل درمان باشد. دریافت این خبر اغلب ممكن است دشوار باشد. پس از تشخیص سرطان، ممکن است دریابید که صحبت با یک مشاور یا روانپزشک به شما کمک می­کند تا با احساس افسردگی و اضطراب کنار بیایید. از داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است برای کمک به شما در این فرآیند استفاده شود.

درمان سرطان کلیه

درمان سرطان کلیه به اندازه و گسترش سرطان بستگی دارد. جراحی با هدف از بین بردن سلول­های سرطانی، اولین اقدام رایج است. برخلاف بیشتر سرطان­های دیگر، شیمی درمانی در درمان سرطان کلیه خیلی موثر نیست. با این حال، درمان ­های غیر جراحی مانند رادیوتراپی یا درمان­ های دارویی هدفمند در دسترس است.

درمان­های اصلی سرطان کلیه عبارتند از:

• نفرکتومی(خارج کردن کلیه)
• آمبولیزاسیون
• رادیوتراپی
• درمان­های هدفمند
• ایمونوتراپی

برنامه درمانی شما

می­توانید انتظار داشته باشید که یک تیم چند رشته­ ای از شما مراقبت کند، که اغلب شامل یک جراح متخصص سرطان، یک آنکولوژیست (متخصص رادیوتراپی و شیمی درمانی) ، یک رادیولوژیست، یک نفرولوژیست (متخصص کلیه) و یک پرستار متخصص است. تیم شما آنچه را که فکر می­کنند بهترین گزینه درمانی است پیشنهاد می­کند اما تصمیم نهایی با خود شما است. پزشکان هنگام تصمیم­ گیری در مورد بهترین روش درمانی برای شما موارد زیر را در نظر می­گیرند: 

• مرحله و درجه سرطان شما (چقدر بزرگ است و تا کجا گسترش یافته است)
• سن و وضعیت کلی سلامتی شما

اگر سرطان از کلیه شما گسترش نیافته باشد (سرطان کلیه T1 یا T2) ، معمولاً با برداشتن بخشی از کلیه یا کل آن قابل درمان است. اگر سرطان از کلیه شما به سایر نقاط گسترش یافته باشد (سرطان کلیه T3 یا T4) ، درمان کامل ممکن نیست. با این وجود باید سرعت پیشرفت سرطان را کاهش داد و علائم آن را درمان کرد.

درمان­ های جراحی

نفرکتومی

نفرکتومی جراحی برای برداشتن کلیه است. 

آمبولیزه کردن

اگر قادر به عمل جراحی نفرکتومی نباشید، ممکن است از یک عمل جایگزین معروف به آمبولیزاسیون بهره ­مند شوید. در طول آمبولیشن، جراح یک لوله کوچک به نام کاتتر را در کشاله ران شما قرار می­دهد، سپس با استفاده از تصاویر اشعه ایکس کاتتر را به سمت خونرسانی کلیه هدایت می­کند. سپس ماده ­ای از طریق کاتتر تزریق می­شود تا از خون رسانی به کلیه شما جلوگیری کند. با مسدود کردن خونرسانی به کلیه، هر توموری که وجود داشته باشد دچار کمبود اکسیژن و مواد مغذی می­شود و باعث کوچک شدن آنها می­شود. 

درمان­ های غیرجراحی برای سرطان پیشرفته کلیه

سرطان کلیه یکی از معدود انواع سرطان است که کمتر به شیمی درمانی پاسخ می­دهد (که از داروهای قدرتمندی برای از بین بردن سلول­های سرطانی استفاده می­شود). با این حال ، تعدادی آزمایش بالینی در حال انجام است که به دنبال ترکیبات جدیدی از داروهای شیمی درمانی است که به نظر می­رسد برای برخی از افراد مفید است. همچنین تعدادی از روش­های درمانی غیر جراحی مختلف وجود دارد که می­تواند گسترش سرطان را کند کرده و به کنترل علائم آن کمک کند.

پرتودرمانی

رادیوتراپی معمولاً نمی­تواند سرطان کلیه را درمان کند، اما می­تواند پیشرفت آن را کند کرده و به کاهش درد کمک کند. شما باید هر روز، برای چند روز، فقط به مدت چند دقیقه رادیوتراپی انجام دهید.

کرایوتراپی 

کرایوتراپی شامل از بین بردن سلول­های سرطانی توسط انجماد آنها است. اگر فردی برای جراحی به اندازه کافی مناسب نباشد یا تومور او کوچک باشد، ممکن است از این روش استفاده شود.

ریشه­ کنی با فرکانس رادیویی

ریشه­ کنی با فرکانس رادیویی (RFA) از گرمای تولید شده توسط امواج رادیویی برای از بین بردن سلول­های سرطانی استفاده می­کند. این یک درمان از طریق پوست است، به این معنی که برشی لازم نیست. 

درمان­ های هدفمند

تعدادی از داروهای جدید برای درمان سرطان کلیه تولید شده است. این داروها عبارتند از:

• سونیتینیب
• پازوپانیب
• آکیتینیب
• سورافنیب
• تمسیرولیموس
• ایورولومیس
• بیواسیزوماب

این داروها گاهی اوقات به عنوان "درمان­ های هدفمند" نامیده می­شوند، زیرا آنها برای هدف قرار دادن و قطع عملکردهای مورد نیاز برای رشد و گسترش سرطان و سلولهای سرطانی طراحی شده­ اند.

ایمونوتراپی

علاوه بر داروهایی که از رشد و توسعه سرطان کلیه جلوگیری می­کنند، درمان­هایی نیز وجود دارند،(مهارکننده ­های کیناز و mTOR) ، که باعث تحریک و تقویت سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول­های سرطانی می شوند. این نوع درمان به عنوان ایمونوتراپی شناخته می­شود.

پیشگیری از سرطان کلیه

از آنجا که علل سرطان کلیه به طور کامل شناخته نشده است، پیشگیری کامل آن امکان پذیر نیست. با این حال، داشتن یک سبک زندگی سالم ممکن است به شما در کاهش  احتمال ابتلا به این بیماری کمک کند. ترکیب یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به شما کمک می­کند از اضافه وزن یا چاقی جلوگیری کنید که هر دو عوامل مهمی برای ایجاد سرطان کلیه هستند. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، می­توانید با ترکیب فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی با کنترل کالری، وزن خود را کاهش داده و وزن خوبی را حفظ کنید.

رژیم غذایی

یک رژیم غذایی کم چرب و سرشار از فیبر که شامل غلات کامل و مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه (حداقل پنج وعده در روز) برای داشتن قلب سالم توصیه می­شود. همچنین باید مقدار نمک رژیم غذایی خود را به کمتر از 6 گرم (1 قاشق چای خوری) در روز محدود کنید. نمک زیاد باعث افزایش فشار خون می­شود. از خوردن غذاهای پر از چربی اشباع خودداری کنید زیرا باعث افزایش سطح کلسترول می­شود. غذاهای پرچرب شامل موارد زیر است: 

• کله پاچه
• گوشت گوساله، سوسیس و کالباس
• کره
• خامه
• پنیر پر چرب
• کیک و بیسکویت
• غذاهایی که حاوی روغن فراوان

برخی شواهد نشان می­دهد که خوردن رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی ماهی روغنی (حداقل یک بخش در هفته) می­ تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه کمک کند. نمونه­ هایی از ماهی­ های روغنی عبارتند از:

• ماهی سالمون
• ساردین
• ماهی قزل آلا
• شاه ماهی

ماهی روغنی همچنین حاوی ویتامین D است که می­تواند خطر ابتلا به برخی سرطان­ها را کاهش دهد. همچنین می ­توانید ویتامین D را از نور خورشید یا با مصرف مکمل­ ها دریافت کنید.

ورزش

توصیه می­شود بزرگسالان هر هفته حداقل 150 دقیقه (2 ساعت و 30 دقیقه) فعالیت هوازی با شدت متوسط ​​مانند دوچرخه سواری یا پیاده روی سریع انجام دهند. این ورزش باید به قدری سنگین باشد که ضربان قلب شما را افزایش دهد و پس از آن باید کمی احساس نفس نفس زدن کنید. نمونه ­هایی از فعالیت ­هایی که می­توانید در برنامه تمرینی خود بگنجانید عبارتند از:

• پیاده روی سریع
• تپه نوردی
• دویدن
• دوچرخه سواري
• شنا کردن

اگر انجام 150 دقیقه ورزش در هفته برای شما دشوار است، از سطحی شروع کنید که با آن احساس راحتی می­کنید. با این وجود، اگر قبلاً هرگز ورزش نکرده­ اید یا پس از مدت طولانی به ورزش برمی­گردید، باید برای معاینه پزشکی به پزشک مراجعه کنید.

ترک سیگار

اگر سیگار می­کشید، ترک سیگار موثرترین راه پیشگیری از سرطان کلیه و همچنین سایر بیماری­های جدی مانند سکته مغزی، حمله قلبی و سرطان ریه است. اگر می­خواهید سیگار را ترک کنید، با دادن اطلاعات و مشاوره و تجویز دارو، پزشک می­تواند به شما کمک کند.