زکریا چکاپ

خون دماغ

خون دماغ می تواند وحشت آور باشد، اما معمولا نشانه ای از یک وضعیت جدی و خطرناک نیست و میتواند اغلب در منزل درمان شود.

درطول خون دماغ، خون از یک یا هر دو سوراخ بینی جاری می شود. خون دماغ می تواند سنگین یا سبک باشد و به مدت چند ثانیه تا 15 دقیقه یا حتی بیشتر به طول بیانجامد.

چه کار باید کرد؟

برای متوقف سازی خون دماغ:

بنشینید و سفت قسمت نرم بینی تان را، قسمت بالای سوراخ های بینی تان، برای حداقل 10 تا 15 دقیقه فشار دهید.

به سمت جلو خم شوید و از طریق دهان تنفس کنید ـ این کار خون درون بینی را به جای اینکه به پشت حلق برگرداند خارج خواهد کرد.

یک بسته یخ یا مشابه آن را در  یک حوله پیچیده و بر قسمت برآمدگی بینی تان قرار دهید. 

 به جای اینکه دراز بکشید راست بنشینید، درنتیجه فشار خون در رگ های خونی بینی تان کاهش می یابد و خونریزی بیشتر را ضعیف میکند. 

اگر سرانجام خونریزی متوقف شود، معمولا نیاز به توصیه های پزشکی و مراجعه به پزشک نخواهد بود. هرچند که، در برخی از موارد ممکن است نیازمند درمان بیشتر از طرف پزشک و یا در بیمارستان داشته باشید (زیر را ببینید).

چه زمان باید با پزشک مشورت کرد

با پزشک تان تماس برقرار کنید اگر:

داروی رقیق کننده خون (داروی ضد انعقاد خون) مانند وارفارین مصرف می کنید یا دچار اختلالات لخته شدن خون هستید مانند هموفیلی و خونریزی بینی شما متوقف نمیشود

علائمی از کم خونی مانند طپش قلب، تنگی نفس  و چهره رنگ پریده دارید

کودک زیر دو سالی دارید که او دچار خون دماغ شده است

خون دماغی دارید که مکررا تکرار می شود

از شخصی تقاضا کنید تا شما را به نزدیک ترین بخش اورژانس برساند یا با شماره 115 برای آمبولانس تماس بگیرید اگر:

خونریزی بیش از 20 دقیقه طول بکشد

خونریزی شدید است و خون زیادی از دست داده اید

به سختی تنفس می کنید

مقدار زیادی خون  را می بلعید که باعث می شود، استفراغ کنید

خون دماغ بعد از یک صدمه جدی مانند تصادف ماشین ایجاد شده

چه عواملی باعث وقوع خون دماغ می شوند؟

درون بینی شما مملو از رگ های خونی حساس و کوچک است که میتواند به آسانی آسیب ببینند و خونریزی کنند. عوامل شایع خون دماغ شامل موارد ذیل می گردد:

دستکاری بینی

دمیدن بسیار شدید در درون بینی تان

جراحتی کوچک به بینی تان

تغییر در دما یا رطوبت باعث می شود که درون بینی خشک و دارای ترک شود

بعضی از اوقات، خونریزی می تواند از مجراهای خونی عمیق تر در درون بینی منشا بگیرد. این وضعیت می تواند توسط ضربه به سر، جراحی بینی اخیر و شریان های سخت شده (تصلب شریان) ایجاد شود.

چه کسانی دچار خون دماغ می شوند؟

خون دماغ وضعیتی نسبتا شایع است و اکثر افراد آن را تجربه کرده یا خواهند کرد. هر شخصی می تواند خون دماغ شود، اما اغلب بر افراد زیر تاثیر می گذارد:

کودکان بین 2 تا 10 سال

افراد سالمند

زنان باردار

افرادی که مرتب آسپرین یا داروی ضد انعقاد خون مانند وارفارین مصرف می کنند

افرادی با اختلالات لخته شدن خون مانند افراد دچار هموفیلی

اگر داروی ضد انعقاد خون مصرف می کنید ، اختلال لخته شدن خون دارید یا  فشار خون بالا دارید، خونریزی ممکن است سنگین باشد یا به طول بیانجامد.

آیا خون دماغ وضعیتی جدی است؟

معمولا خون دماغ جدی نیست. هرچندکه، خون دماغ های سنگین یا مکرر ممکن است مشکلات جدی تر سلامتی را هشدار دهند، مانند فشار خون بالا یا اختلال لخته شدن خون در نتیجه باید مورد بررسی قرار گیرد.

خونریزی شدید اگر بیش از یک بار روی دهد همچنین می تواند منجر به مشکلات بیشتر مانند کم خونی شود.

اگر پزشکتان به مشکلات جدی تری مظنون شد که باعث خونریزی بینی تان شده است، ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر به یک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع دهد.

پیشگیری از خون دماغ

کارهایی که می توانید برای پیشگیری از خون دماغ انجام دهید شامل موارد ذیل می گردد:

از دستکاری بینی خود خودداری کنید و ناخن انگشتان خود را کوتاه نگه دارید

به بینی خود تا جایی که می توانید دست نزنید و در صورت دست زدن به آن فشار زیادی وارد نکنید.

محیط خانه تان را مرطوب نگاه دارید

درطول ورزش ها یا فعالیت هایی که بینی یا سرتان ممکن است مجروح شود، یک محافظ سر بپوشید

همواره در مصرف داروهای استنشاقی و دکونژستانت از دستورالعمل هایی آنها پیروی کنیدـ استفاده بیش از اندازه از آن ها می تواند باعث خونریزی شود

اگر مکررا خون دماغ شدن را تجربه می کنید و قادر به جلوگیری از آن نیستید با پزشک خود درمیان بگذارید. آنها ممکن است که شما را برای ارزیابی به یک متخصص گوش و حلق وبینی ارجاع دهند.

دلایل خون دماغ

خون دماغ می تواند توسط علل مختلف رخ دهد. همواره مشخص کردن دلیل دقیق اینکه چرا اتفاق می افتند امکان پذیر نیست.

خون دماغ میتواند تنها در یکی از قسمت های جلویی (قدامی) یا پشتی بینی تان(خلفی) شروع شود. انواع مختلف خون دماغ  می تواند احتمال داشتن دلایل مختلف بیماری را نشان دهد.

خون دماغ قدامی

موارد عمده ای از خون دماغ ها، خون دماغ های قدامی هستند که به این معنا هستند که خونریزی از دیواره بین دو کانال بینی (پائین ترین قسمت پره بینی) منشا می گیرد. این بخش از بینی، به عنوان ناحیه کوچکی شناخته می شود که از مجراهای خونی حساس بسیاری تشکیل شده است که به آسانی می تواند، آسیب پذیرد.

دلیل خون دماغ قدامی گاهی اوقات ناشناخته است اما آنها می تواند توسط علل متعددی شامل موارد ذیل رخ دهند:

ناخنک زنی بینی تان، به خصوص اگر شما درون بینی تان را با ناخن تیز انگشتتان بخارانید

به سختی در بینی خود بدمید

جراحت کوچک در بینی تان

بینی مسدود شده یا گرفته اغلب توسط عفونتی مانند سرماخوردگی یا آنفلونزا

سینوزیت ـ عفونت حفره های کوچک و پر از هوا در داخل استخوان گونه و پیشانی شما

هوای خشک یا افزایش خشکی و دما درون بینی تان

تب یونجه یا دیگر آلرژی ها

ارتفاع بالا

استفاده بیش از اندازه از دکونژستانت ها( ضد احتقانهای استنشاقی)

 انحراف بینی که از ابتدای تولد بوده (مادرزادی) یا نتیجه عمل جراحی (حفره های بینی منحرف شده) می باشد

خون دماغ قدامی در کودکان شایع تر است و معمولا نشانه ای از عامل زمینه ای جدی نیستند. آنها می توانند اغلب به آسانی در خانه درمان شوند.

خون دماغ خلفی

تعداد کمی از خون دماغ ها، خون دماغ های خلفی هستند به این معنا که خونریزی از سرخرگ هایی سرچشمه می گیرد که خون را برای قسمت هایی در درون بینی تان بین سقف دهان و مغز تامین می کنند.

این خون ریزی ها در بزرگسالان بیش از کودکان رایج است. آنها می توانند جدی تر از خون دماغ های قدامی باشند و همچنین دارای خونریزی سنگین تر باشند و ممکن است به رسیدگی درمانی نیاز باشد. 

دلایل خون دماغ های خلفی شامل موارد ذیل می گردد:

ضربه به بینی یا سر

بینی شکسته

جراحی اخیر بینی

سفت شدگی عروق (تصلب شریان)

داروهایی که باعث می شود که به سادگی بیشتر خونریزی کنید، شامل آسپرین و داروی ضد انعقاد خون مانند وارفارین و هپارین هستند.

توموری در حفره بینی

اشکال در لخته شدن خون ـ مانند هموفیلی یا بیماری فون ویل براند 

تلانژکتازی خونریزی دهنده ارثی (HHT) ـ یک وضعیت ژنتیکی موروثی که در عروق خونی تاثیر می گذارد.

سرطان خون (اگرچه احتماش نادر است و احتمالا شما به بیماری دیگری علائم دچار هستید)

فشارخون بالا نیز در افراد مبتلا به خون دماغ شایع تر است و ممکن است توقف خونریزی سخت تر باشد، اما معلوم نیست که آیا به صورت مستقیم باعث خون دماغ می باشد. 

درمان خون دماغ

اکثر خون دماغ ها می تواند بدون نیاز به رسیدگی پزشکی متوقف گردد، اما بعضی از اوقات درمان بیشتر ممکن است نیاز باشد.

چه زمانی باید به دنبال توصیه های پزشکی باشید

با پزشک خود تماس بگیرید اگر:

داروهای انعقاد خون را مانند وارفارین مصرف می کنید یا اختلال لخته شدن خون را دارید مانند هموفیلی و خونریزی متوقف نمی شود.

علائم یا نشانه های کم خونی مانند تپش قلب، تنگی نفس و رنگ پریدگی را دارا هستید.

کودک زیر دوسال دارید که خون دماغ می شود (این امر نادر است و امکانی وجود دارد که توسط وضعیتی جدی ایجاد شده باشد)

خون دماغ هایی دارید که گاه و بیگاه می آید و می رود

از شخصی درخواست کنید که شما را به نزدیک ترین اورژانس برساند یا با شماره 115 برای یک آمبولانس تماس بگیرید اگر:

خونریزی بیش از 20 دقیقه به طول بیانجامد

خونریزی سنگین است و مقدار زیادی از خون خود را از دست داده اید

مشکل تنفسی شدید دارید

مقدار زیادی از خون را می بلعید که باعث می شود استفرغ کنید

خون دماغ بعد از یک جراحت جدی ایجاد شود، مانند تصادف اتوموبیل

درمان پزشکی

اگر به پزشک خود مراجعه کنید یا به علت خون دماغ به بیمارستان بروید، تعیین چگونگی جدی بودن وضعیت تان و این که علت احتمالی آن چه بوده را ارزیابی خواهند کرد. این بررسی ممکن است دیدن درون بینی تان، اندازه گیری ضربان و فشار خون، انجام آزمایشات خون و سوال درباره دیگر علائمی که دارا هستید را شامل شود. دو درمان اصلی که ممکن است برای متوقف سازی خونریزی بینی استفاده می کنند سوزاندن (میله یا ابزاری که به وسیله آن داغ می زنند) و پانسمان بینی هستند. اینها در زیر شرح داده شده است.

سوزاندن

اگر پزشک شما قادر باشد که دقیقا جایی که خونریزی ایجاد شده را تشخیص دهد، با بستن رگ خونریری دهنده با کوتر به واسطه سوزاندن آن خونریزی را متوقف خواهد کرد.

پانسمان بینی

اگر سوزاندن موثر نباشد یا تشخیص نقطه خونریزی دهنده ممکن نباشد، ممکن است که پانسمان بینی تان را به وسیله گاز یا اسفنج های مخصوص بینی برای متوقف کردن خونریزی با استفاده از فشار به منبع خونریزی دهنده را توصیه کنند. 

درمان بیشتر

اگر درمان های بالا کمکی نکرد، ممکن است به متخصصین بیمارستان مانند یک متخصص گوش و حلق و بینی برای درمان بیشتر ارجاع داده شوید.

درمان های اضافی که ممکن است در بیمارستان مورد استفاده قرار بگیرد شامل:

الکتروکوتر یا کوتر حرارتی ـ نوعی جریان الکتریکی است که درطول یک سیم برای سوزاندن عروق جایی که خونریزی ایجاد شده است، مورد استفاده قرار می گیرد.

تزریق خون ـ روندی است که در طی آن خونی که از دست داده اید، جایگزین می گردد.

ترانکسامیک اسید ـ دارویی که می تواند خونریزی را با کمک به انعقاد آن کاهش دهد.

پانسمان تحت بیهوشی ـ با داروی بیهوشی شما را در بی هوشی کامل میبرند و با دقت بینی تان به وسیله گاز پانسمان می شود.

بستن رگ ـ جراحی که با استفاده از وسایل کوچک مانند گیره برای بندآوردن خونریزی در پشت بینی تان انجام می گیرد.

دوره نقاهت 

هنگامی که خونریزی بینی تان متوقف شد ، باید توصیه های زیر را برای کاهش خطر خونریزی دوباره بینی تان دنبال کنید:

از دمیدن یا ناخنک زنی بینی خود، بلندکردن وسایل سنگین، ورزش های پرتقلا یا شدید، دراز کشیدن در حالی که سرتان کامل هم سطح بدنتان است و نوشیدن الکل یا نوشیدنی های داغ برای 24 ساعت خودداری کنید

دلمه ها تشکیل شده را از درون بینی خود پاک نکنید ـ اینها ممکن است ناخوشایند باشد اما بخش مفیدی از روند و جریان درمان شما هستند.

اگر میخواهید عطسه کنید، سعی کنید از طریق دهان باز برای کاهش فشار در بینی، این کار را انجام دهید.

از افرادی که سرفه و عطسه میکنند دوری کنید

اگر به پزشک به منظور خون دماغ مراجعه کردید، ممکن است کرم ضدعفونی کننده بینی را تا زمان بهبودی کامل خون دماغ برای شما تجویز کنند. این کار باید چند مرتبه در روز برای بیش از دوهفته به منظور پیشگیری از خونریزی بیشتر درون سوراخ های بینی به کار برده شود. اگر بینی تان مجدد شروع به خونریزی کرد، توصیه های کمکی اولیه بالا را دنبال کنید و اگر خونریزی متوقف نشد با پزشک تماس بگیرید.