خشکی دهان

هنگامی که احساس عصبانیت می­ کنید یا بدنتان با کم آبی مواجه شده، طبیعی است که دهانتان خشک شود. اما خشکی مداوم دهان می­تواند نشانه مشکل جدی باشد.

در صورت احساس خشکی غیرمعمول دهان (که به خشکی دهان معروف است) باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید تا علت مشکل پیدا شود. 

علل خشکی دهان 

عدم تولید کافی بزاق می­ تواند باعث خشکی دهان شود، که اغلب نتیجه کم­ آبی بدن است، به این معنی که بدن مایعات کافی دریافت نکرده تا بزاق مورد نیاز را تأمین کند. همچنین در صورت عصبانیت یا اضطراب نیز دچار خشکی دهان می­ شوید.

گاهی اوقات خشکی دهان می­ تواند به دلیل مشکل اساسی یا بیماری بروز کند، مانند: 

داروها- اغلب داروها می­توانند باعث خشکی دهان شوند، از جمله داروهای ضد افسردگی، ضد حساسیت­ ها  و دیورتیک­ ها (داروهای ادرارآور). باید بروشور همراه دارو را بررسی کنید تا از وجود عارضه جانبی خشکی دهان مطلع شوید.

انسداد بینی- تنفس از طریق دهان درخواب باعث خشکی دهان می ­شود.

دیابت- بیماری مادام ­­العمری است که باعث افزایش سطح قندخون می ­شود.

رادیوتراپی سر و گردن- می­ تواند باعث التهاب غدد بزاقی شود.

سندرم شوگرن- وضعیتی که در آن سیستم ایمنی بدن به غدد بزاقی حمله کرده و باعث آسیب آن­ها می­شود.

در صورت مراجعه به دندانپزشک یا پزشک درباره علائم همراه خشکی دهان و روش­ های درمانی با آن­ها گفتگو کنید، زیرا باعث تشخیص سریع علت خشکی دهان می ­شود.

علائم خشکی دهان 

بزاق نقش مهمی در سلامت دهان دارد. در صورت خشکی دهان ممکن است مشکلات دیگری نیز داشته باشید. مانند:

احساس سوزش یا درد در دهان

لب­ های خشک

بوی بد دهان (هالیتوزیس)

کاهش یا تغییر حس چشایی

عفونت ­های مکرر دهان مانند: برفک دهان

پوسیدگی دندان و بیماری لثه

مشکل در تکلم، خوردن یا بلعیدن

در صورت ابتلا به خشکی دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان، برای کاهش مشکلات دندان ضروری است. همچنین باید مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا هر مشکلی توسط آن­ها سریعتر شناسایی و درمان شود.

درمان خشکی دهان

درمان علت اصلی

اگر پزشک یا دندانپزشک قادر به تشخیص علت خشکی دهان باشد. درمان علت، علائم را بهبود خواهد داد.

به عنوان مثال، اگر علت خشکی دهان مصرف داروی خاصی باشد، پزشک مقدار آن دارو را کاهش داده یا جایگزین می­ کند.

برخی از موارد ذکر شده در بالا، درمان­ های خاصی دارند. مانند: داروهای ضد احتقان بینی برای انسداد بینی و انسولین برای دیابت.

اقداماتی خودمراقبتی

اقدامات ساده­ ای برای مرطوب نگه داشتن دهان وجود دارد که می­ توانید انجام دهید. از جمله:

مصرف مایعات را افزایش دهید- بطور منظم و جرعه جرعه نوشیدنی سرد و یا آب سرد میل کنید.

شیرینی­ های بدون قند بخورید یا آدامس بدون قند بجوید- باعث تحریک غدد بزاقی و در نتیجه تولید بزاق بیشتر می­ شود.

تکه­ های یخ را در دهان بگذارید- یخ به آرامی ذوب شده و دهان را مرطوب می ­کند.

از مصرف الکل (از جمله دهان شویه ­های حاوی الکل)، کافئین و دخانیات اجتناب کنید- این­ها خشکی دهان را تشدید می­کنند.

جایگزینی بزاق (بزاق مصنوعی) و محرک ­ها

اگر انجام اقدامات فوق باعث بهبود خشکی دهان نشد، ممکن است پزشک استفاده از بزاق مصنوعی را برای مرطوب نگه داشتن دهان پیشنهاد دهد که به صورت اسپری، ژل یا قرص مکیدنی است و از آن به دفعات مورد نیاز  قبل و حین غذا استفاده می ­شود.

اگر خشکی دهان به دلیل رادیوتراپی یا سندرم شوگرن ایجاد شده باشد، ممکن دارویی به نام پیلوکارپین تجویز شود. این قرص چندین بار در روز برای تحریک غدد بزاقی مصرف می شود. 

با این حال این دارو برای همه افراد مناسب نیست، زیرا ممکن است عوارض جانبی مانند تعریق یا سردرد ایجاد کند و باید زیر نظر پزشک مصرف گردد.