زکریا چکاپ

بیماری مزمن انسدادی ریه

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نام مجموعه بیماری های ریوی شامل برونشکتازی مزمن، آمفیزم و بیماری مزمن انسدادی مجاری هوایی است. افراد مبتلا به COPD مشکلات تنفسی دارند که علت اصلی آن تنگ شدن مجاری تنفسی شان است، که این وضع انسداد جریان هوا خوانده می شود. 

علائم مشخصه COPD شامل:

افزایش تنگی نفس حین فعالیت

سرفه های پایدار همراه با خلط 

عفونت های مکرر سینه 

چرا COPD رخ می دهد؟

دلیل اصلی COPD کشیدن سیگار است. احتمال ایجاد COPD با سیگار کشیدن و افزایش زمانی که فرد سیگاری بوده است، افزایش می یابد.که به این خاطر است که سیگار کشیدن باعث آسیب و التهاب ریه ها می شود که این امر به جراحت دائمی راههای هوایی منجر می شود.در طول سالیان، التهابات به تغییرات دائمی در ریه منجر می شوند. دیواره راه های هوایی ضخیم شده و مخاط بیشتری را ایجاد می کند. آسیب به دیواره حساس راه های هوایی در ریه ها باعث آمفیزم می شود و ریه ها قابلیت ارتجاعی و کشسانی معمول خود را از دست می دهند. راه های هوایی کوچک تر نیز زخمی و باریک می شوند. این تغییرات باعث نشانه های تنگی نفس، سرفه و خلط مرتبط با COPD می گردد. برخی از موارد COPD توسط بخارها و گرد و خاک، آلودگی هوا و اختلالات ژنتیکی ایجاد می شوند، اما این موارد نادر هستند. 

چه کسانی مبتلا می شوند؟

COPD یکی از شایع ترین بیماری های تنفسی است. که شروع آن معمولا در افراد بالای 35 سال است که در اکثر افراد تا سن 50 سالگی تشخیص داده نمی شوند. COPD در مردان بیش از زنان دیده می شود، اگرچه میزان شیوع در زنان نیز در حال افزایش است.

تشخیص

مهم است که COPD هر چه سریعتر شناسایی شود زیرا درمان می تواند در کاهش روند آسیب به ریه هایتان مفید واقع شود. اگر علائمی که در بالا اشاره کردیم را دارا هستید بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. COPD معمولا بعد از یک ویزیت پزشک شناسایی می شود که ممکن است به وسیله آزمایشات تنفسی پیگیری شود. 

درمان COPD

اگرچه آسیبی که از قبل به ریه هایتان ایجاد شده است را نمی توان برگرداند، می توانید روند بیماری را کاهش دهید. توقف در کشیدن سیگار به خصوص در انجام این درمان موثر است. درمان برای COPD معمولا توسط کاهش علائم با دارو می باشد، برای مثال استفاده از یک اسپری یا افشانه برای آسان سازی تنفس. توانبخشی ریوی ممکن است همچنین به افزایش میزان فعالیتی که قادر به انجام آن هستید، کمک کند. 

جراحی تنها یک روش برای تعداد اندکی از افراد مبتلا به COPD است.

زندگی کردن با COPD

COPD میتواند در بسیاری از ابعاد زندگی شما تاثیر گذارد، اما کمک برای کاهش تاثیر آن در در دسترس است. اقدامات ساده مانند داشتن یک سبک زندگی سالم،  فعال بودندر حد امکان، یادگرفتن روش ها و تکنیک های تنفسی و مصرف درست داروهایتان می تواند به شما در کاهش علائم COPD کمک کند.

آیا می توان از COPD پیشگیری کرد؟

از COPD شدید معمولا به واسطه ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می توان پیشگیری کرد. اگر سیگار می کشید، توقف آن موثرترین راه برای کاهش خطر این وضعیت است. پژوهش ها نشان داده است که استفاده از داروهای ترک سیگار مانند آدامس یا چسب های نیکوتین احتمال موفقیت شما در ترک سیگار را چهار برابر میکند. همچنین از قرار گرفتن در معرض دود سیگار تا حد امکان خودداری کنید.

نشانه های COPD

علائم بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) معمولا طی سالیان طولانی ایجاد می شود، بنابراین ممکن است از داشتن این بیماری آگاه نباشید. COPD معمولا در سن 35 سالگی قابل توجه نیست و بیشتر افراد شناسایی شده با این وضعیت، بالای 50 سال سن دارند. 

اگر علائم ذیل را دارید پزشک خود را ملاقات نمایید:

افزایش کمبود نفس حین ورزش یا جنبش و تحرک

سرفه های مکرر توام با خلط که هرگز ناپدید نمی شوند.

عفونت های مکرر سینه، خصوصا در زمستان 

خس خس کردن سینه 

سیگاری های میانسال و سیگاری های سابق که سرفه های پایدار حاکی از گرفتگی گلو و سینه (بخصوص در صبح هنگام)، سرفه های مکرر و سرماخوردگی در زمستان یا تنگی نفس حین تلاش های جزئی دارند باید به پزشک برای انجام آزمایشات لازم مراجعه کنند. 

اگر شما COPD دارید، راههای هوایی ریه ها باریک و ملتهب شده است. از آنجایی که کیسه های هوایی دائما آسیب دیده اند، به صورت فزاینده ای بازدم را مشکل خواهند کرد. درحالیکه، به صورت رایج درمانی برای COPD وجود ندارد، هرچه سریعتر بیماری شناسایی شود و درمان مناسب آغاز شود، احتمال کمتری از آسیب شدید به ریه وجود خواهد داشت. 

تشدید یا عود

علائم COPD اغلب در زمستان بدتر هستند و بروز دو یا بیشتر آن در سال شایع است. بروز (به عنوان تشدید شناخته میشود) زمانی است که علائم خصوصا شدیدتر از حالت همیشگی هستند. این وضعیت یکی از شایع ترین دلایل برای پذیرش افراد در بیمارستان ها می باشد. اگر تشدیدی را تجربه می کنید که روز به روز از حالت نرمال و معمولی بدتر می شود، باید با پزشک خود دیدار کنید. 

دیگر نشانه های COPD

دیگر نشان های COPD می تواند شامل:

کاهش وزن

خستگی و کوفتگی

قوزک های پای متورم

درد قفسه سینه و سرفه کردن خونی (هموپتزی) در میان نشانه های COPD شایع نیستند. آنها معمولا توسط دیگر بیماری ها مانند عفونت قفسه سینه یا به احتمال کمتر سرطان ریه دیده می شوند. 

علل COPD

علل متعددی وجود دارد که خطر پیشرفت بیماری مزمن انسدادی ریه را افزایش می دهد ، که از بسیاری از آنها میتوان پیشگیری کرد.

عللی که میتوانید تغییر دهید.

شما می توانید خطر پیشرفت COPD را به واسطه نکشیدن سیگار و خودداری از درمعرض قرار گرفتن مواد مشخصی در محل کار کاهش دهید. 

سیگار کشیدن

کشیدن سیگار عامل اصلی COPD است و به نظر می رسد که باعث و مقصر حدود 90% از موارد است. راههای هوایی ملتهب شده و به صورت پایدار توسط کشیدن سیگار آسیب می بیند و این آسیب برگشت پذیر نیست. در بیش از 25% افراد سیگاری بیماری COPD پیشرفت می کند. 

سیگار کشیدن غیرفعال

قرار گرفتن در معرض دود دیگر افراد سیگاری، خطر COPD را افزایش می دهد. 

دود ها و گرد و غبارها

قرار گرفتن در معرض انواع ذرات و مواد شیمیایی در محل کار، از جمله دانه ها، ایزوسیانات ها، کادمیوم و زغال سنگ، با پیشرفت COPD مرتبط بوده است حتی در افرادی که سیگاری نیستند. خطر COPD با حضور همزمان استنشاق مواد شیمیایی و سیگاری بودن در یک فرد بیشتر است. 

آلودگی هوا

مطابق برخی پژوهش ها، آلودگی هوا ممکن است یک عامل خطر اضافی برای COPD باشد. 

چیزهایی که نمیتوانید تغییر دهید

عوامل کمی برای بیماری COPD وجود دارد که نمی توانید تغییر دهید.

داشتن برادر یا خواهری با COPD شدید

داشتن زمینه ژنتیکی ابتلا به COPD

تشخیص COPD

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) معمولا بعد از مشورت با پزشک و طی آزمایشات تنفسی تشخیص داده می شود. اگر درباره سلامتی ریه هایتان نگران هستید و علائمی دارید که ممکن است COPD باشد، هرچه سریعتر پزشک خود را ملاقات نمایید. تشخیص زودهنگام به این معناست که شما درمان مناسب، مشورت و کمک به توقف یا کندسازی روند COPD را دریافت خواهید کرد. در مشاوره پزشکی، پزشک درباره علائم تان سوالاتی خواهد کرد، که چه مدت است این علائم را دارید و آیا سیگار می کشید یا قبلا سیگاری بوده اید. آنها همچنین شما را آزمایش خواهند کرد و با استفاده از گوشی طبی به صدای قفسه سینه تان گوش خواهند کرد. همچنین ممکن است شما را وزن کنند و شاخص توده بدنی تان (BMI) را اندازه گیری نمایند. پزشک همچنین چگونگی عملکرد ریه هایتان را به وسیله آزمایش عملکرد ریه توسط دستگاهی که اسپیرومتری نام دارد، بررسی می کند. 

اسپیرومتری

برای ارزیابی اینکه چه میزان ریه هایتان خوب کار می کند، آزمایش تنفس به وسیله دستگاهی که دستگاه اسپیرومتری خوانده می شود انجام می شود. از شما درخواست خواهد شد که درون دستگاه تنفس کنید تا وضعیت ریه ها و راههای تنفسی شما ارزیابی شود. 

دیگر آزمایشات

ممکن است به علاوه دستگاه اسیپرومتر، آزمایشات دیگری هم داشته باشید. اغلب، آزمایشات دیگر به پزشک برای رد کردن  سایر تشخیص ها که علائم مشابه را ایجاد می کنند، کمک خواهد کرد. 

عکس برداری از قفسه سینه

عکسبرداری از قفسه سینه در این مورد که آیا دیگر بیماری های ریوی که ممکن است باعث ایجاد علائم مشابه می شوند وجود دارند یا خیر کمک می نماید(مانند عفونت قفسه سینه یا سرطان ریه)

آزمایش خون

آزمایش خون نیز جهت بررسی کم خونی انجام شود، زیرا کم خونی نیز می تواند باعث تنگی نفس شود. 

آزمایشات بیشتر 

برخی از افراد ممکن است نیازمند آزمایشات بیشتر باشند. آزمایشات ممکن است تشخیص را تائید کنند یا شدت COPD را شرح دهند. این آزمایشات به شما و پزشکتان برای برنامه ریزی درمانتان کمک خواهد کرد.

نوار قلبی (ECG) و اکوکاردیوگرام

آزمایش پیک فلومتری

اندازه گیری سطح اکسیژن خون

آزمایش خون برای بررسی کمبود آلفا 1 آنتی تریپسین (یکی از پروتئین های فاز حاد است که توسط کبد تولید و وارد جریان خون می شود.)

سی تی اسکن 

دیگر آزمایشات تنفسی

نمونه خلط

درمان COPD

توقف کشیدن سیگار

ترک سیگار موثرترین روش برای افراد مبتلا به COPD به منظور کمک به بهتر شدنشان است و تنها روش ثابت شده به منظور کاهش روند نزولی عملکرد ریه است. ترک سیگار در مراحل اولیه بیماری تفاوت بسیاری را باعث می شود. هر آسیبی که از قبل به راه های هوایی وارد شده برگشت پذیر نیست اما ترک سیگار می تواند روند بدتر شدن را کاهش دهد. 

اگر COPD در مراحل اولیه است و علائم خفیف هستند، دیگر درمان ها ممکن است نیاز نباشد. هرچندکه هرگز برای ترک سیگار دیر نیست. حتی افرادی با COPD پیشرفته نیز احتمالا از ترک سیگار سود می برند، چرا که ممکن است از آسیب های بعدی به راه های هوایی جلوگیری کند. 

پژوهش ها نشان داده که اگر از داروهای ترک سیگار مانند قرص ها، چسب های نیکوتین یا آدامس استفاده می کنید، احتمال موفقیت شما در ترک سیگار چهار برابر بیشتر است. در این مورد از پزشک خود سوال نمایید. 

افشانه ها( اسپری ها )

اگر افشانه ای برای شما تجویز شد، پزشک، پرستار یا داروساز می تواند چگونگی استفاده از آن را توضیح دهد. آنها بررسی خواهند کرد که آیا شما به صورت مناسب از آن استفاده می کنید. اکثر افراد استفاده از افشانه به صورت صحیح را یاد می گیرند، اما اگر مشکلاتی دارید، یک اسپیسر یا انواع وسایل تنفسی دیگر ممکن است به شما در مصرف داروهایتان به صورت صحیح کمک کند. اسپیسر  وسیله ای است که میزان دارویی که به ریه ها میرسد را افزایش می دهد. 

برونکودیلاتورها تنفسی کوتاه اثر

این دسته داروها، دوز کمی از دارو را به صورت مستقیم به ریه هایتان می رسانند و باعث می شوند که عضلات در راه های هوایی شل شده و راه هوایی باز شوند. 

دو نوع از برونکودیلاتورها تنفسی کوتاه اثر وجود دارد:

بتا 2 آگونیست استنشاقی، مانند سالبوتامول و تربوتالین

آنتی موسکارینی استنشاقی ، مانند ایپراتروپیوم

از داروهای استنشاقی زمانی باید استفاده شود که احساس تنگی نفس می کنید و استفاده از آن ها باید علائم و نشانه های شما را آرام کند. 

برونکودیلاتورهاتنفسی طولانی اثر

اگر یک برونکودیلاتور تنفسی کوتاه اثر به برطرف شدن علائم شما کمکی نمی کند، پزشک شما ممکن است برونکودیلاتور تنفسی طولانی اثر را پیشنهاد کند. این داروها با روش مشابهی مانند کار می کنند اما اثر دارو برای حداقل 12 ساعت باقی می ماند. 

دو نوع از برونکودیلاتور تنفسی طولانی اثر وجود دارد: 

بتا 2 آگونیست استنشاقی ، مانند سالمترول، فرموترول، اینداکاترول

آنتی موسکارینی استنشاقی مانند تیوتروپیوم، گلیکوپیرونیوم و اکلیدینیوم

داروهای استروئیدی استنشاقی

این دسته دارویی توسط کاهش التهاب در راه های هوایی عمل می کنند. اگر همچنان کمبود نفس یا تشدید علایم را حتی هنگامی که از برونکودیلاتور تنفسی طولانی اثر استفاده می کنید، دارید، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی استنشاقی را نیز به عنوان بخشی از درمانتان پیشنهاد کند. 

داروها

قرص های تئوفیلین

اگر همچنان دچار تنگی نفس یا تشدید علایم هستید حتی هنگامی که از ترکیب داروهای استنشاقی استفاده می کنید ، پزشک ممکن است قرص های تئوفیلین را تجویز نماید. تئوفیلین باعث می شوند که ماهیچه های راه های هوایی تان باز و آرام یا ریلکس گردند. 

کپسول ها یا قرص های موکولیتیک(خلط آور)

موکولیتیک ها، مانند کاربوسیستین، باعث می شوند که خلط و مخاط در گلویتان نازک تر و آسان تر برای سرفه کردن شوند. آنها به خصوص برای افراد با سرفه های پایدار با خلط های ضخیم فراوان یا کسانی که حمله های شدید مکرر دارند سودمند و مفید است. 

قرص های آنتی بیوتیک و استروئید

اگر عفونت قفسه سینه دارید، پزشک ممکن است برای یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک ها را تجویز نماید. قرص های استروئید نیز ممکن است به عنوان دوره های کوتاه در صورتی که دچار تشدید بیماری شده اید تجویز گردد. 

انواع دیگر درمان

داروهای افشانه ای

داروهای افشانه ای می توانند برای موارد شدید COPD استفاده گردند اگر دیگر دستگاه های استنشاقی به شکل موثر کار نکند می توان از  کمپرسور که به صورت فشرده داروی افشانه ای را از میان یک لوله دهانی یا یک ماسک صورت وارد راه های تنفسی می کند، استفاده کرد. 

درمان طولانی مدت اکسیژن

اگر سطح اکسیژن خون کم است، ممکن است دستگاه اکسیژن رسانی خانگی مورد نیاز باشد، که توسط لوله متصل به بینی یا یک ماسک اکسیژن را به شما برساند. اکسیژن درمان تنگی نفس نیست، اما می تواند برای برخی بیماران مبتلا به کاهش پایدار اکسیژن در سطح خون کمک کننده باشد. 

شما احتمالا برای ارزیابی بیشتر جهت اینکه از درمان طولانی مدت اکسیژن سود میبرید ارجاع خواهید شد. اگر درمان طولانی مدت اکسیژن تجویز شده است، برای موثر بودن باید حداقل 15 ساعت در روز استفاده شود. هرچندکه، هرچه بیشتر استفاده کنید، سودمند تر است. هدف درمان اکسیژن طولانی مدت افزایش طول عمر شما است. 

هنگامی که از اکسیژن استفاده می کنید سیگار نکشید. اکسیژن تولید شده بسیار اشتعال پذیر است و یک پک سبک به سیگار میتواند آتش یا انفجاری را ایجاد کند. 

درمان با اکسیژن سیار

اگر اکسیژن سیار برایتان مفید است، می توانید زمانی که راه می روید یا در روش های دیگر فعال هستید نیز از کپسول های سبک و سیار اکسیژن استفاده نمایید.

تهویه غیر تهاجمی (NIV)

برنامه های توانبخشی ریه

توانبخشی ریوی برنامه ای شامل  فعالیت و یادگیری است که برای کمک به افراد با مشکلات مزمن ریوی طراحی شده است. این کار می تواند قابلیت ورزش، تحرک و اعتماد به نفس را در شما افزایش دهد، 

توانبخشی ریوی برپایه برنامه ای از آموزش ورزش جسمی مناسب با احتیاجات شما ایجاد شده است. معمولا ورزش های پیاده روی یا دوچرخه سواری و تمرینات کششی و استقامتی عضلات و افزایش مقاومت بدنی را شامل می شود. همچنین شامل اطلاعاتی درباره بیماری هایتان برای شما و خانواده تان، ارزیابی رژیم غذایی و مشاوره، تغییرات رفتاری و اجتماعی و روانشناسی برای کمک به توانمندی بهتر شما طراحی شده است. 

این برنامه توسط یک تیم ارایه می شود که شامل فیزیوتراپ ، پرستار تنفسی آموزش دیده و متخصصین تغذیه و رژیم درمانی می شوند. 

دوره ها معمولا برای حدود 6 هفته به طول می انجامد. در طول دوره، درباره وضعیت تان و چگونگی کنترل علائم تان بیشتر خواهید آموخت. 

نوسازی ریوی بسیار می تواند کیفیت زندگی تان را بهبود بخشد.