برونشیت

برونشیت عفونتی است که راه های هوایی اصلی ریه ها (برونش) را درگیر می کند و باعث میشود که آنها آسیب ببینند و ملتهب گردند. نشانه یا علامت اصلی آن سرفه ای است که ممکن است همراه با خلط به رنگ زرد ـ خاکستری باشد . برونشیت همچنین ممکن است که باعث گلودرد و خس خس نیز شود. 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اکثر موارد برونشیت می تواند به سادگی در خانه با استراحت، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و مقدار زیادی مایعات درمان شود. اگر نشانه هایتان شدید یا غیر معمول هستند، نیازمند این هستید که به پزشک مراجعه کنید.که شامل :

سرفه های شما شدید باشد یا بیش از سه هفته به طول بیانجامد.

داشتن تب پایدار برای بیش از سه روز (دمای 38 درجه سانتی گراد ـ یا بیشتر)

سرفه کردن همراه خلط با رگه های خونی

داشتن بیماری زمینه ای قلبی یا ریه ای، مانند آسم یا نارسایی قلبی

پزشک شما ممکن است نیاز به رد کردن احتمال سایر عفونت های ریه داشته باشد، مانند پنومونی که علائمی مشابه برونشکتازی دارد. اگر پزشک فکر می کند که ممکن است ذات الریه داشته باشید، احتمالا نیازمند عکس برداری از قفسه سینه خواهید بود و نمونه ای از خلط تان برای آزمایش گرفته خواهد شد. اگر پزشک تان فکر کند که ممکن است بیماری زمینه ای تشخیص داده نشده دارید، ممکن است آزمایش عملکرد ریوی را پیشنهاد دهد. از شما می خواهند که دم و بازدم عمیقی درون وسیله ای به نام دستگاه تنفس سنج بکشید که حجم هوا درون ریه هایتان را اندازه گیری می کند. کم شدن گنجایش ریه میتواند نشانگر یک مشکل زمینه ای سلامتی باشد. 

درمان برونشیت

در بیشتر موارد، برونشیت در طول چند هفته بدون نیاز به درمان خودبخود بهبود می یابد. این نوع از برونشیت به عنوان برونشیت حاد شناخته شده است. در زمان بیماری باید مایعات فراوان بنوشید و استراحت زیاد داشته باشید. در بعضی از موارد، علائم برونشیت می تواند به درازا بیانجامد. اگر علائم بیش از سه ماه طول بکشد،  به عنوان برونشیت مزمن شناخته شده است. درمانی برای برونشیت مزمن وجود ندارد، اما داروهای متعددی برای کمک به فرونشاندن علائم وجود دارد. همچنین دوری از سیگار و محیط هایی با دود سیگار مهم است، چرا که میتواند باعث تشدید علائم گردد. 

چرا من برونشیت دارم؟

برونش ها راه های هوایی اصلی در ریه شماست، که به چند شاخه در هر جهت تقسیم شده اند. آنها به مسیرهای هوایی کوچک و کوچک تر درون ریه های شما هدایت شده اند که به عنوان نایچه شناخته شده اند.

دیوارهای نایچه مخاطی را برای به دام انداختن غبار و دیگر ذرات ایجاد می کند که می تواند در صورت عدم وجود باعث مشکل گردد. در اکثر موارد برونشیت حاد عفونتی باعث می شود که نایچه اذیت شود و ملتهب شود  که باعث می شود آنها مخاط بیشتری از حالت معمولی تولید کنند. بدن شما می کوشد تا مخاط های اضافی را از طریق سرفه خارج کند. سیگار کشیدن شایع ترین دلیل بیماری برونشیت مزمن است. کشیدن تنباکو می تواند باعث آسیب های پایداری به نایچه گردد و باعث می شود که ملتهب گردد. 

عوارض

ذات الریه یا پنومونی شایع ترین عارضه برونشیت است. این وضعیت زمانی رخ می دهد که عفونت بیشتری درون ریه ها پخش گردد و باعث میشود که کیسه های هوا درون ریه ها با مایع پر گردد. از هر 20 مورد برونشیت یک مورد به ذات الریه منجر می گردد. 

افراد در خطر افزایش یافته از پیشرفت ذات الریه شامل موارد زیر هستند: 

افراد سالخورده

افراد سیگاری

افراد با بیماری های زمینه ای مانند بیماری کلیه، کبد، قلب. 

افراد با سیستم ایمنی ضعیف

ذات الریه خفیف می تواند معمولا با آنتی بیوتیک در خانه درمان شود. موارد شدیدتر ممکن است نیازمند به پذیرش در بیمارستان باشند.

چه کسانی مبتلا می شود؟

برونشیت حاد یکی از شایع ترین انواع عفونت ریه است و یکی از پنج دلیل اصلی برای مراجعه به پزشک است. 

برونشیت حاد می تواند در تمام سنین مشاهده شود، اما بیشتر در کودکان زیر پنج سال شایع است. بیشتر در زمستان شایع است و اغلب به دنبال سرما خوردگی، گلو درد یا آنفلونزا ایجاد می شود. در بزرگسالان اکثر موارد افراد بالای 50 سال هستند. 

علائم برونشیت

علائم اصلی برونشیت شامل سرفه خشک، کوتاه و زیاد است. احتمالا سرفه هایتان با خلط زرد ـ خاکستری غلیظ همراه خواهد بود، اگرچه همیشه این گونه نیست. دیگر علائم برونشیت مشابه علایم دیگر عفونت ها مانند سرماخوردگی و سینوزیت است و شامل:

گلو درد

سردرد

آبریزش یا گرفتگی بینی

بدن درد

خستگی

اگر مبتلا به برونشیت هستید، سرفه هایتان ممکن است بعد از بهبودی سایر علائم بهبود یابد و ممکن است سرفه بیش از هفته ها به طول بیانجامد. سرفه های مکرر ممکن است باعث آسیب به عضلات شکم و سینه شوند. برخی از افراد ممکن است به علت التهاب مسیرهای هوایی، تنگی نفس یا خس خس کردن را تجربه کنند. هرچندکه این وضعیت با برونشیت طولانی مدت (مزمن) شایع تر است.

برونشیت طولانی مدت (مزمن)

برونشیت مزمن اغلب به عنوان بیماری انسدادی ریوی مزمن (COPD) شناخته شده است، نشانه های COPD می تواند شامل:

خس خس کردن

افزایش تنگی نفس حین ورزش یا فعالیت بدنی

سرفه پایدار که خلط ایجاد می کند

عفونت های مکرر

علائم اغلب در زمستان بدتر می شوند و بروز آن برای دو بار یا بیشتر در یکسال شایع است. عود یا تشدید هنگامی است که علائم یا نشانه ها به شکل واضحی بدتر از همیشه هستند. 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

هر چه سریعتر به ملاقات پزشک بروید اگر:

سرفه هایتان خیلی شدید است یا بیش از سه هفته به طول می انجامد

بیش از سه روز تب پایدار (دمای 38 درجه سانتی گراد یا بیشتر) دارید ـ این وضعیت ممکن است که نشانه آنفلونزا یا وضعیت های بدتر باشد مانند ذات الریه

سرفه به همراه خلط با رگه های خونی دارید

درد های قفسه سینه یا تنفس تند (بیش از 30 نفس در هر دقیقه) ایجاد شده است

خواب آلود یا گیج شده اید

مدتی است که برونشیت تکرار شونده دارید

همچنین شما اگر بیماری زمینه ای قلبی یا وضعیت ریوی دارید باید با پزشک تماس بگیرید، مانند:

آسم

سکته قلبی یا نارسایی قلبی ـ ضعف در قلب که منجر به تجمع مایع در ریه ها می شود

آمفیزم ـ آسیب به مسیرهای هوایی کوچک در ریه ها

دلایل برونشیت

علت برونشیت میتواند عفونتی ویروسی یا باکتریایی باشد، اگرچه برونشیت ویروسی شایع تر است.در اکثر موارد، برونشیت توسط همان ویروس هایی ایجاد می شود که باعث سرماخوردگی یا آنفلونزا می شوند. ویروس ها در میلیون ها قطره کوچکی وجود دارند که از بینی و دهان حین سرفه یا عطسه شخص بیرون می آیند. این قطرات معمولا درحدود 1 متر انتشار می یابند. آنها تا مدتی در هوا معلق می مانند، سپس برروی سطوح، جایی که ویروس می تواند برای بیش از 24 ساعت زنده بماند می نشیند. هرکسی که این سطوح را لمس کند می تواند ویروس را به واسطه لمس چیزهای دیگر، بیشتر انتشار دهد. روزانه بخش های مختلف در خانه و مکان های عمومی مانند دستگیره درب ها و کیبوردها ممکن است توسط ویروس آلوده شوند. افراد معمولا توسط آلوده شدن با ویروس به وسیله دست هایشان از اشیاء و سپس زدن دستانشان به اطراف بینی یا دهانشان مبتلا می شوند. همچنین امکان تنفس ویروس اگر در قطرات معلق باشند، وجود دارد.

تنفس ذرات محرک

برونشیت می تواند همچنین به واسطه تنفس ذرات محرک مانند غبار، محصولات شیمیایی یا کشیدن تنباکو ایجاد شود. سیگار کشیدن علت اصلی برونشیت طولانی مدت (مزمن) است و می تواند بر افرادی که دود سیگار را استنشاق میکنند مانند خود سیگاری ها تاثیر بگذارد.

مواجهه شغلی و محیطی

شما همچنین ممکن است در خطر برونشیت و دیگر اشکال بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) باشید، اگر در معرض موادی باشید که میتوانند به ریه های شما آسیب رساند مانند:

گرد و غبار دانه ها

محلول یا بخار آمونیاک

اسیدهای قوی

کلرین

این وضعیت گاهی اوقات به عنوان برونشیت شغلی نامیده می شود و معمولا هنگامی که مدت زمان طولانی در معرض مواد آسیب زا قرار نگیرید، تسکین می یابد. 

درمان برونشیت

اکثر موارد برونشیت نیازمند درمان پزشک نیستند و علائم می تواند به آسانی در خانه مدیریت گردد. درمان قطعی برای برونشیت مزمن وجود ندارد اما بیماری می تواند تحت کنترل قرار بگیرد. به خصوص اگر سیگاری هستید، باید آن را متوقف کنید.

مدیریت علائم در خانه

اگر برونشیت دارید:

به مقدار کافی استراحت کنید

مایعات فراوان بنوشید ـ این از دهیدراته شدن(کم شدن آب) جلوگیری می کند و خلط های ریه هایتان را رقیق میسازد و باعث می شود تا آسانتر توسط سرفه دفع شوند.

درمان سردردها، تب و بدن درد با استامینوفن یا ایبوپروفن، البته درصورت داشتن آسم ایبوپروفن پیشنهاد نمی شود. 

شواهد کمی وجود دارد که داروهای سرفه موثر واقع می شود. پیشنهاد شده است که داروهای سرفه بدون نسخه نباید به کودکان زیر 6 سال داده شود. 

همراه داروهای سرفه بدون نسخه ، مخلوط لیمو و عسل را نیز امتحان کنید که میتواند به تسکین گلودرد و راحت کردن سرفه کمک کند. 

کشیدن سیگار را متوقف سازید

اگر سیگار می کشید، به سرعت باید آن را متوقف کنید. سیگار کشیدن برونشیت را بدتر می کند و خطر پیشرفت وضعیت طولانی مدت (مزمن) را افزایش می دهد. 

متوقف کردن سیگار درحالیکه مبتلا به برونشیت هستید، میتواند فرصت عالی برای خلاصی از هر دو وضعیت باشد.(سیگاری بودن و ابتلا به برونشیت)

آنتی بیوتیک ها

اگرچه درمان توسط پزشک به ندرت ضروری است، ممکن است زمان هایی وجود داشته باشد که شما نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید. 

چون برونشیت تقریبا در اکثر موارد توسط یک ویروس ایجاد می شود، پزشک معمولا به صورت همیشگی آنتی بیوتیک ها را تجویز نخواهد کرد. آنتی بیوتیک ها تاثیری بر ویروس ها ندارند و زمانی آنها را تجویز میکنند که علایم بیماری شدید باشد. همچنین تجویز بی دلیل آنتی بیوتیک باعث می شود که باکتری ها نسبت به درمان آنتی بیوتیکی مقاومتر گردند. پزشک تان تنها اگر در شما احتمال افزایش خطر پیشرفت عوارض مانند التهاب ریه را ببیند، آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد.

آنتی بیوتیک ها ممکن است برای این موارد پیشنهاد گردند:

نوزادان نارس

افراد بالای 80 سال

افرادی با سابقه بیماریهای قلبی، ریوی، کلیه و کبد

افرادی با سیستم ایمنی ضعیف که ممکن است نتیجه یک وضعیت زمینه ای یا اثرات جانبی درمانی مانند داروهای استروئیدی باشد

افرادی با فیبروز کیستیک

اگر برای برونشیت شما آنتی بیوتیک تجویز شده است، احتمالا دوره درمان پنج روزه است.

برونشیت مزمن

برونشیت مزمن با روش یکسان مانند بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD) درمان میشود.

به عنوان مثال: نوعی دارو که موکولیتیک خوانده می شود می تواند در آسان تر کردن دفع اخلاط برای سرفه کردن استفاده گردد.

برنامه های تمرینی تنفسی که به عنوان نوسازی ریوی شناخته می شود می تواند به بهتر شدن علائم ‌تان کمک کند.

اگر به برونشیت مزمن یا COPD مبتلا هستید، ترک سیگار نیز بسیار مهم است.