زکریا چکاپ

انحراف شست پا یا بونیون

بونیون اختلالی استخوانی مفصل تکیه گاه شست پا است. نام پزشکی آن hallux valgus می باشد.

نشانه اصلی بونیون این است که انگشت شست پا در جهت دیگر انگشتان همان پا قرار می گیرد، که ممکن است باعث شود استخوان پایه انگشت شست را مجبور کند تا به بیرون بچرخد. 

دیگر علائم ممکن شامل موارد زیر است:

ورم و برآمدگی استخوانی در کنارپا

درد و التهاب بالای مفصل انگشت شست، که توسط فشار مثلا با پوشیدن کفش ها بدتر می شود. 

پوست سرخ، سخت و پینه دار که توسط انگشت شست ایجاد شده است و باعث میشود که شست روی انگشت دوم بیفتد.

ایجاد پوست سخت بالای قسمت انحراف شست پا

تغییراتی در شکل پایتان، که پیدا کردن کفش مناسب را مشکل می‌کند 

گاهی اوقات اگر بونیون بدون درمان رها شود این علائم می تواند بدتر شود، بنابراین بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک درباره علائم سوالاتی از شما خواهند پرسید و پایتان را معاینه می کند. در برخی موارد، ممکن است که عکس برداری برای ارزیابی شدت بونیون پیشنهاد شود. بونیون در هر شخصی می تواند پیشرفت کند، اما میزان شیوع در زنان بیش از مردان است. این امر ممکن است به خاطر سبک و شیوه پوشیدن کفش در خانم ها باشد. 

چه چیزهایی باعث انحراف شست پا می شود؟

دلیل دقیق بونیون ناشناخته است، اما احتمالا در بعضی خانواده ها بیشتر است. پوشیدن کفش های نامناسب به نظر می رسد که بونیون ها را بدتر سازد. همچنین به نظر می رسد که بونیون ها به احتمال زیاد در افرادی با مفاصل فوق العاده نرم بیشتر اتفاق می افتد که به همین دلیل است که بونیون ها دربعضی از کودکان نیز رخ می دهد

در برخی موارد، بعضی بیماری ها مانند روماتیسم مفاصل و نقرس نیز ممکن است مسئول باشند. 

درمان انحراف شست پا

تعدادی درمان برای بونیون ها وجود دارد. معمولا در ابتدا درمان های بدون جراحی صورت می پذیرد ازجمله مسکن ها، ارتوز(کفی ها) و پدهای بونیون. هرچندکه اینها می تواند به کاهش نشانه های بونیون مانند درد کمک کند. اما ظاهر پایتان را بهبود نمی بخشند. اگر نشانه ها و علائم شدید هستند و درمان های بدون جراحی پاسخگو نیستند، ممکن است که جراحی درنظر گرفته شود. نوع جراحی بسته به سطح بدشکلی، شدت نشانه ها، سن و دیگر وضعیت های سلامتی زمینه ای شما دارد. 

عوارض 

اگر بونیون ها درمان نشوند، می توانند منجر به مشکلات بعدی گردند. به عنوان مثال؛ می توانند باعث ورم های مفصلی در انگشت شست پا و هل دادن انگشت دوم به خارج از محل خود شود. این مشکلات می توانند همچنین حتی بعد از جراحی بونیون پیشرفت کنند، درحالیکه جراحی معمولا موثر است (نشانه ها در 85% موارد بهبود می یابند) بونیون ها گاهی اوقات می توانند بازگشت داشته باشند. درکمتر از 10% موارد، عوارض بعد از جراحی بونیون رخ می دهد. بسته به نوع جراحی که داشته اید این عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:

سفتی در مفاصل انگشت شست پا

تاخیر یا عدم موفقیت در درمان استخوان یا بهبود استخوان در موقعیت اشتباه

درد کف پا

آسیب به عصب های پا

التهاب طولانی و درد ادامه دار

نیاز برای جراحی بیشتر 

پیشگیری از انحراف شست پا

بهترین روش برای کاهش شانس ایجاد بونیون ها پوشیدن کفشی است که اندازه باشد. کفش هایی که تنگ یا پاشنه بلند هستند میتوانند انگشتانتان را به همدیگر تحمیل کنند. بونیون ها در افرادی که کفش نمی پوشند نادر است. اطمینان حاصل کنید که کفش هایتان سایز مناسب پاهایتان است و جایگاهی برای حرکت آزادانه شست وجود دارد. از پوشیدن کفش پاشنه بلند یا نوک تیز خودداری کنید. 

دلایل انحراف شست پا

بونیون نتیجه یک بدشکلی در مفصل شست پا است. علت دقیق روشن نیست. 

هرچندکه دلایل ممکن شامل موارد زیر باشد:

ژنتیک (سابقه فامیلی)

التهاب و ورم مفاصل

دیگر وضعیت ها و سندروم ها ـ مانند فلج مغزی و سندروم مارفان

کفش های نامناسب 

این موارد در ذیل بررسی شده اند.

ژنتیک 

اگر دیگر افراد خانواده مبتلا به بونیون شده اند، خطر پیشرفت آنها در شما افزایش می یابد. هرچندکه این بدان معنی نیست که در شما به طور قطعی بونیون ایجاد خواهد شد. 

ورم مفاصل

انواع ورم هایی که گمان می رود باعث بونیون ها شوند:

آرتریت روماتویید ـ درد و التهاب در مفاصل به دلیل حمله سیستم ایمنی به پوشش مفصلی 

نقرس ـ نوعی التهاب مفصل که معمولا شست را درگیر می کند.

آرتریت پسوریاتیک- التهاب مفاصل مرتبط با بیماری پسوریازیس پوستی

آرتریت یا التهاب مفصل در انگشت شست ممکن است نتیجه بونیون نیز باشد.

دیگر وضعیت ها

برخی از وضعیت ها و بیماری ها نیز به نظر می رسد که احتمال ایجاد بونیون ها را افزایش دهند. به عنوان مثال: موقعیت های مرتبط با رباط های شل، مفاصل انعطاف پذیر و حجم عضلانی کم می تواند احتمال بونیون ها را افزایش دهد. اینها شامل بیماری های عصبی عضلانی مانند اختلالات مغزی و اختلالات بافت همبند مانند سندروم مارفان هستند.

کفش های نامناسب

کفش های نامناسب می توانند در پیشرفت بونیون ها نقش داشته باشند. بونیون ها در افرادی که کفش نمی پوشند نادر است. پوشیدن کفش هایی که بسیار تنگ هستند و به صورت مناسب اندازه نیستند احتمالا باعث بدتر شدن بونیون می شود. کفش هایی که بسیار تنگ هستند ممکن است مفصل انگشت شست پا را ساییده کنند. کفش های پاشنه بلندی که بسیار تنگ هستند پاهایتان را فشرده خواهد کرد، باعث می شود که انگشت شست در حالت خمیدگی قرار گیرد. این امر میتواند باعث کشیدگی انگشت شست شما شود و فشاری را بر اعصاب اطراف آن ایجاد کند و منجر به درد شود. همچنین کفش های پاشنه بلند بیشتر وزن بدن را بر جلوی پاهای شما وارد میکند که فشار قابل توجهی را بر مفاصل شست پا قرار می دهد. 

درمان انحراف شست پا

اگر بونیون شدید است و باعث درد قابل توجه و ناراحتی است ممکن است نیازمند درمان باشد. 

درمان های مختلف برای بونیون ها به شکل اجمالی در زیر بیان شده اند.

درمان غیر جراحی

درصورت امکان از درمان های غیرجراحی برای بونیون ها استفاده خواهد شد، که پزشک شما می تواند با شما مطرح نماید.

درمان های غیرجراحی میتوانند درد و ناراحتی ایجاد شده توسط بونیون را کاهش دهند، اما آنها نمی توانند شکل و ظاهر پاهایتان را تغییر دهند یا از بدتر شدن بونیون در طول زمان پیشگیری کنند. 

درمان های غیرجراحی عبارتند از:

مسکن ها

پدهای بونیون

اورتزها

پوشیدن کفش مناسب

جراحی

جراحی تنها روش اصلاح بونیون است. یک بونیون معمولا در طول زمان بدتر خواهد شد، بنابراین اگر بدون درمان رهایش کنیم احتمالا بزرگتر و دردناک تر خواهد شد. اگر بونیون شما به واسطه درد باعث آزار شما شده است و بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته است، پزشک تان ممکن است شما را به منظور ارزیابی برای جراحی ارجاع دهد. 

بعد از جراحی

بعد از جراحی بونیون، ممکن است پاها و قوزک پایتان برای سه ماه یا بیشتر متورم باشد. حین بهبودی، برای کاهش تورم نیازمند قرار دادن پاهایتان به سمت بالا خواهید بود و به عصای زیر بغل برای حرکت نیاز خواهید داشت. احتمالا قادر به پوشیدن کفش های معمولی حداقل به مدت شش ماه بعد از جراحی نخواهید بود. شما احتمالا نیاز به گچ یا باند و کفش پس از عمل جراحی پیش از آنکه بتوانید شروع به پوشیدن کفش های معمول کنید، داشته باشید. (کفش های بخصوصی که برای محافظت شکاف های استخوانی و اجازه راه رفتن به پاشنه طراحی شده اند) این امر برای نگه داشتن استخوان ها و بافت های نرم در محل حین بهبودی کمک خواهد کرد.

عوارض انحراف شست پا

جراحی بونیون می تواند گاهی اوقات باعث مشکلات بعدی گردد، چنان که ممکن بونیون ها بهبود نیابند. 

انحراف شست پا درمان نشده

بسیاری از بونیون ها هرگز باعث ایجاد مشکل نخواهد شد، اما برخی ممکن است اگر بدون درمان رها شود، بدتر شوند، بنابراین اگر دچار این وضعیت هستید مراجعه به پزشک مفید است. بونیون های درمان نشده می تواند منجر به مشکلاتی مانند التهاب مفصل در مفصل انگشت شست پا گردد. فشار انگشت شست پا می تواند همچنین باعث بدشکلی در انگشت دوم به واسطه هل دادن آن در خارج از جایگاه خود گردد.