زکریا چکاپ
اقدامات لازم در اضافه وزن و چاقی در اطفال و بزرگسالان
اضافه وزن و چاقی در اطفال
پیام های پیشگیری از چاقی باید تمام خانواده را مخاطب قرار دهد و همزمان با تولد نوزاد آغاز شود.
باید یک ارزیابی سالانه از رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتارهای کم تحرک و ترجیحاً طی یک ملاقات مناسب با کودک انجام شود. باید از این ارزیابی در هدفگیری پیامهای مناسب برای هر خانواده استفاده نمود.
توصیه ها :
- انجام روزانه حداقل 60 دقیقه از ورزشهای متوسط برای کودکان پیشنهاد می شود.
- مصرف نوشیدنیهای دارای قند را برای کودکان خود محدود کنید؛
- یک وعده غذایی را با مقادیر توصیه شده از میوه ها و سبزیجات اختصاص بدهيد؛
- صبحانه را هر روز صرف کنيد؛
- تا حد امکان وعده های غذایی را باهم صرف کنيد؛
- خوردن در بیرون از منزل بالاخص خوردن غذا در فست فودها و رستورانها را محدود کنيد؛
- مقدار وعده غذایی را متناسب با سن تنظیم کنيد ؛
- تماشای تلویزیون را برای کودکان زیر دو سال ممنوع کنيد ؛
- زمان تماشای تلویزیون و صفحات نمایش مانند موبایل و لب تاپ را به کمتر از دو ساعت در روز محدود کنيد.
- محدود کردن اندازه وعده های غذایی لازم مي باشد.
- افزایش مصرف شیر و محصولات لبنی در کودکان و خانواده های آنها جهت بهره مندی از منابع غذایی مفيد و ضروری است. این منابع شامل کلسیم، ویتامین D و دیگر ریز مغذی ها مورد نیاز برای سلامتی استخوان و پتاسیم برای سلامتی و جلوگيری از افزايش فشار خون میشود؛
- فشار خون تمام کودکان باید به صورت سالیانه و از سن سه سالگی کنترل شود.
- تمام کودکان 9 تا 11 ساله به منظور بررسی دیس لیپیدمی ( اختلال در چربی های خون ) و با استفاده از کلسترول کلی غیرناشتا یا یک پروفیل چربی ناشتا تحت بررسی قرار گیرند. در سایر سنین، در صورتی که تاریخچه خانوادگی و یا عوامل خطر نشان دهند، یک پروفیل چربی ناشتا باید انجام شود.
- مخاطرات سلامتی افزایش دهنده ی احتمال چاقی و یا مرتبط با بیماریهای ناشی از چاقی، بایستی حداقل به صورت سالیانه ارزیابی شود.
- برای تمام کودکان 2 تا 18 سال، باید BMI محاسبه و ثبت شود (حداقل به صورت سالیانه).
- نمودارهای رشد كشوری باید برای کودکان 2 تا 18 سال مورد استفاده قرار گیرند؛ منحنی های رشد WHO باید از بدو تولد تا 23 ماهگی بررسی شوند.
- متخصصان باید به تاریخچه خانوادگی مربوط به چاقی و دیابت نوع 2 و بیماری قلبی و عروقی در بستگان درجه یک و درجه دو دست یابند تا خطرات فعلی و آتی بیماریهای همراه و مرتبط با وضعیت وزنی بیمار را ارزیابی کنند.
- به منظور شناسایی بیماریهای همراه و بالقوه ی مرتبط با وزن، متخصصان باید یک شرح حال مروری متمرکز از سیستمها و معاینه بالینی را اتخاذ کنند.
- متخصصان باید از شیوه های مصاحبه انگیزشی به عنوان ابزاری برای تشویق تغییر رفتار استفاده کنند.
- متخصصان باید موانع موجود در برابر کودک، نوجوان یا پدر و مادر برای افزایش فعالیت بدنی از قبیل محدودیت های زمانی، ترس از جراحت، محدودیتهای مالی و ایمنی را شناسایی و در رفع آن ها اقدام کنند.
- پدر و مادر باید به الگوهای رفتاری خوبی برای کودکان تبدیل شوند.
- مداخلات سبک زندگی برای نوجوانان مبتلا به چاقی و اضافه وزن باید اتخاذ شود.
- برای تعیین هدف، مشاوران باید با کودک و یا والدین آنان همفکری کنند.
- مشاوران باید کودکان و والدین آنها را در مورد مهارتهای کنترل تکانه تعلیم دهند.
- مشاوران باید مهارتهای خودمدیریتی و خودکارآمدی را در بین کودکان و والدین آنها ترویج دهند.
- والدین کودکان باید در فرآیند درمان شرکت کنند.
- والدین باید در مورد فعالیتهای فرزندپروری مثبت و راهبردهای مدیریت احتمالی آموزش داده شوند.
- والدین باید زندگی سالم را مدلسازی کنند.
- نوجوانان و والدین میتوانند مهارتهای حل مسأله را آموزش ببینند
اضافه وزن و چاقی در بزرگسالان
افراد با خطر افزایش یافته:
بیماران مبتلا به دیابت ، بیماری های قلبی و عروقی ،سکته مغزی،نقرس و بیماریهای کبدی
ارزیابی مورد نیاز:
ارزیابی BMI و دور کمر در تمام افراد بالغ بزرگتر از 18 سال
توصیه:
پیشنهاد آموزشهای انفرادی یا گروهی تغذیه و فعالیت فیزیکی
برای بزرگسالانی که اضافه وزن یا چاقی دارند برای کاهش وزن باید رژیم غذایی به نحوی تنظیم گردد که ۲۵۰۰ کیلو ژول انرژی را به ازای انرژی مصرفی به فرد بازگرداند این رژیم غذایی باید بر اساس ویژگیهای فردی تنظیم گردد.این برنامه بایستی شامل کاهش چربیهای اشباع و کاهش نوشیدنیها و خوراکیهای با قند بالا باشد.
اندازه وعدهای غذایی بایستی کاهش یابد.
توصیه ها نیاز به بررسی سواد سلامت بیمار و اطمینان از فهم صحیح بیمار از توصیه ها دارد.
حدود ۳۰۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط، ۱۵۰ دقیقه فعالیت با شدت بالا، یا ترکیبی معادل از هردو در هفته همراه با رژیم غذایی مبتنی بر کاهش دریافت مواد غذایی توصیه می گردد.
هرگونه افزایشی در میزان فعالیت فیزیکی در افراد دارای مشکلات پزشکی با توجه به شرایط سلامتی فرد بایست تشویق و توصیه گردد و باید با فعالیت های فیزیکی با شدت متوسط شروع شود.
موارد بالا با هدف رسیدن به کاهش وزن پایدار و قابل تحمل توصیه می گردد.(بطور مثال: 4-1 کیلوگرم کاهش وزن در هر ماه در کوتاه مدت،کاهش % 10-5 از وزن اولیه بدن در بلند مدت.)
دارو درمانی :
اورلیستات که از سوی اداره غذا و دارو ایالات متحده (FDA) برای کاهش وزن بدن تایید شده است می تواند موجب یک کاهش وزن در حد متوسط (یعنی بین 6/2 کیلوگرم تا 8/4 کیلوگرم) شود که این حالت برای حداقل 2 سال حفظ خواهد شد مشروط بر این که مصرف دارو همچنان ادامه داشته باشد.
اورلیستات به صورت قرصهای خوراکی120 میلی گرمی سه بار در روز به همراه وعده های غذایی اصلی که شامل غذاهای شامل چربی ها باشند مصرف می گردد.(همراه غذا تا یک ساعت بعد از خوردن وعده غذایی)
اورلیستات با توجه به وضعیت فرد میتواند به عنوان یک مکمل در همراهی با مداخلات سبک زندگی در نظر گرفته شود.
موارد منع درمان اضافه وزن و چاقی :
در حاملگی ، شیردهی ، بیماری بی ثباتی روانی و بی ثباتی وضعیت دارویی درمان کاهش وزن انجام نمی شود. برخی شرایط مانند التهاب روده ای و پوكی استخوان ممكن است موانعی را بوجود بیاورند زیرا این بیماریها بوسیله كاهش وزن تشدید می شوند . در بیماری بی اشتهایی عصبی (anorexia nevrosa) و بیماران شدیدا بدحال كاهش وزن اصلاً توصیه نمی شود.
جراحی چاقی:
جراحی چاقی در بزرگسالان با BMIبیشتر از 40 یا بیشتر از 35 با مشکلات و عوارض همراه ممکن است، با بهبود کاهش وزنشان همراه باشد.جراحی چاقی باید بخشی از مسیر درمان برای مدیریت وزن بزرگسالان باشد، که توسط تیم چند رشته ای شامل: جراحان، متخصصین تغذیه ،پرستاران، روانشناسان و پزشکان میباشد و همچنین شامل برنامه ریزی هایی برای پیگیری مستمر بیماران میباشد و به تنهایی کافی نمی باشد.
پیگیری
برنامه کاهش وزن باید پس از گذشت 2 هفته ، به منظور تشخیص مناسب بودن آن برای فرد و اینکه آیا نیاز به تغییر دارد بررسی شود. بازگشت مجدد وزن امری طبیعی است.بیماران باید طی مدت 5 سال به صورت سالانه بعد از رسیدن به وزن مطلوب پیگیری شوند.