استئوآرتریت 

استئوآرتریت بیماری است که منجر به سفتی و درد در مفاصل می شود. شدت علائم آرتریت می تواند بین افراد مختلف و بین مفاصل مختلف آسیب دیده متفاوت باشد. برای بعضی از افراد علائم ممکن است خفیف و متناوب باشد در حالی که باقی افراد ممکن است مشکلات پیشرونده و شدیدتری را تجربه کنند. تقریباً همه مفاصل ممکن است درگیر شوند اما اغلب استئوآرتریت در مفاصل زانو، لگن و مفاصل کوچک دست دیده می شود. درد و سفتی مفاصل ممکن است انجام فعالیت های روزمره را برای برخی از بیماران دشوار کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم متداول استئوآرتریت را تجربه می کنید برای شناسایی علت به پزشک مراجعه کنید

جهت تشخیص استئوآرتریت، پزشک در مورد علائم سوال پرسیده و مفاصل شما را معاینه می کند

علل استئوآرتریت

استئوآرتریت زمانی اتفاق می‌افتد که درون و یا اطراف مفاصل آسیب دیده و بدن قادر به ترمیم کامل آن نباشد. دلیل وقوع این آسیب در برخی افراد مشخص نیست اگر چه چندین عامل می تواند احتمال بروز این بیماری را تحت تاثیر قرار دهد مانند سن و وزن 

استئوآرتریت معمولاً در افراد بزرگتر از ۴۵ سال اتفاق می افتد اگرچه ممکن است افراد جوان‌تر را نیز درگیر کند.

معمولاً تصور می‌شود استئوآرتریت بخشی اجتناب ناپذیر در فرایند افزایش سن است اما این ادعا به طور کلی درست نیست در واقع شما می توانید با انجام تمرینات ورزشی منظم و حفظ وزن سالم احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.

مدیریت استئوآرتریت

این بیماری یک بیماری مزمن است که قابل درمان نیست اما لزوماً با گذشت زمان بدتر نشده و گاهاً می‌تواند به تدریج بهبود یابد. چندین روش درمانی نیز برای کاهش علائم موجود می باشد. علائم خفیف را می‌توان با اقدامات ساده از جمله ورزش منظم، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن  ، پوشیدن کفش مناسب، استفاده از دستگاه های مخصوص جهت کاهش فشار وارده روی مفاصل در طی فعالیت‌های روزمره مدیریت کرد. در هر صورت شدیدتر بودن علائم ممکن است به درمان های اضافی مانند مصرف داروهای مسکن و برنامه تمرینی مشخص تحت نظارت فیزیوتراپیست نیاز داشته باشد.

به تعداد کمی از بیماران که از درمان های کمکی استفاده نکرده باشند و یا آسیب دیدگی مفاصل بسیار شدید باشد، ممکن است برای ترمیم، تقویت و جایگزینی مفصل آسیب دیده، جراحی پیشنهاد شود.

زندگی با استئوآرتریت 

از آنجا که استئوآرتریت یک بیماری مزمن است، داشتن حمایت مناسب برای مقابله با هر مسئله ای مانند کاهش فعالیت و تحرک و مسائل مالی بسیار حائز اهمیت است.

علاوه بر حمایت از طرف تیم مراقبت سلامتی خود فرد نیز باید از خود مراقبت کنند که این شامل مصرف منظم داروها و داشتن سبک زندگی سالم می باشد. بعضی از افراد مشورت با پزشک و یا افراد مبتلا به همین بیماری را جهت پرسیدن سوالات و یا به اشتراک گذاشتن نگرانی‌های خود مفید می دانند.

علائم استئوآرتریت 

علائم اصلی استئوآرتریت، درد و سفتی مفاصل است که ممکن است حرکت مفاصل آسیب دیده و انجام برخی فعالیت‌ها را دشوار کند.

این علائم ممکن است متناوب باشد که به عواملی مانند سطح فعالیت بدنی و حتی آب و هوا مرتبط است. موارد شدیدتر علائم می‌تواند پیشرونده باشد. علائم دیگری که شما یا پزشکتان ممکن است مشاهده کنید عبارتند از:

  • حساسیت مفصلی
  • افزایش درد و سفتی. افزایش درد و سفتی مفاصل هنگامی که مدتی مفصل خود را تکان ندهید، شایع است.
  • مفاصل کمی بزرگتر و برجسته تر از حد معمول می شوند
  • ایجاد صدایی شبیه ترک خوردگی از مفاصل
  • محدودیت حرکتی
  • مفاصل ضعیف شده  و تحلیل عضلات (کاهش حجم عضله)

استئوآرتریت می‌تواند تمام مفاصل بدن را درگیر کند اما شایع ترین مفاصل زانو، لگن و مفاصل کوچک دست ها می باشد. در بیشتر مواقع فقط علائم را در یک و یا چند مفصل محدود تجربه می کنید. 

استئوآرتریت زانو

اگر مبتلا به استئوآرتریت در زانو هستید، ممکن است هر دو زانو را همزمان درگیر کند مگر این که آسیب ناشی از ضربه و یا سایر بیماری های تاثیر گذار روی یک زانو باشد. 

هنگام راه رفتن به خصوص هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پله ها ممکن است دچار زانودرد شدید شوید.

گاهی اوقات در صاف کردن پاهایتان دچار مشکل می شوید. شما ممکن است صدایی مانند ترک خوردگی قرچ قروچ را موقع حرکت مفصل آسیب دیده بشنوید.

استئوآرتریت لگن 

استئوآرتریت منجر به مشکل در حرکت مفصل ران می شود به عنوان مثال ممکن است پوشیدن کفش و جوراب یا سوار و پیاده شدن از ماشین برای شما دشوار باشد. همچنین معمولاً در داخل و یا خارج مفصل لگن درد را تجربه خواهید کرد که این وضعیت می تواند حرکت مفصل لگن را بدتر کرده اگرچه هنگام استراحت و خواب هم می‌تواند بر روی شما تاثیر گذارد. 

استئوآرتریت دست

استئوآرتریت غالباً ۳ ناحیه اصلی دست شما را درگیر میکند. قسمت پایه انگشت شست، نزدیکترین مفاصل به نوک انگشتان و مفاصل میانی انگشتان. انگشت شما ممکن است سفت، دردناک، ملتهب و برجسته شود.

اما به مرور زمان درد آن کاهش یافته و در نهایت از بین می رود اگرچه التهاب و برجستگی باقی خواهد ماند.

انگشت شما ممکن است به سمت مفاصل آسیب دیده کمی خم شوند و یا دچار کیستهای دردناک (غده های پر از مایع) در پشت دست خود شوید.

در بعضی موارد ممکن است در قسمت پایینی انگشت شست جایی که به مچ میرسد، برجسته شود که ممکن است دردناک باشد و انجام برخی از کارهای دستی مانند نوشتن، باز کردن شیشه مربا و چرخاندن کلیدها را برای شما دشوار کند.

علل استئوآرتریت

استئوآرتریت زمانی اتفاق می‌افتد که درون و یا اطراف مفاصل آسیب دیده و بدن قادر به ترمیم کامل آن نباشد. دلیل وقوع این آسیب در برخی افراد مشخص نیست اگرچه چندین عامل می تواند احتمال بروز این بیماری را تحت تاثیر قرار دهد.

به عنوان بخشی از زندگی طبیعی، مفاصل شما در معرض آسیب مداوم و کم قرار دارد. در اغلب موارد بدن آسیب های خود را ترمیم میکند. معمولاً شما متوجه فرایند ترمیم نخواهید شد و هیچ علامتی را تجربه نمی کنید، با این حال در افراد مبتلا به استئوآرتریت آسیب مفاصل به طور کامل ترمیم نشده و ممکن است بعضی از غضروف ها (سطح محافظتی که اجازه حرکت آرام را به مفاصل می دهد) از بین برود و این ناحیه ممکن است کمی ملتهب (قرمز و متورم) شود.

عوامل کمک کننده

اگرچه دلیل وقوع مشکلات در فرایند ترمیم مشخص نیست چندین عامل باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شود. از جمله: 

آسیب مفصلی - استئوآرتریت ممکن است ناشی از آسیب مفصلی و یا جراحی باشد. استفاده زیاد از مفصل اگر بعد از ضربه دیدن و یا جراحی، زمان کافی برای درمان  نداشته باشد.

سایر موارد (آرتریت ثانویه) - گاهی مواقع استئوآرتریت ممکن است ناشی از آسیب دیدگی شدید مفاصل در اثر بیماری قبلی باشد. مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس. استئوآرتریت ممکن است بعد از گذشت سالها از آسیب مفصلی اولیه ظهور یابد.

سن - استئوآرتریت بخشی طبیعی از فرآیند افزایش سن نیست اما می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر کند. بیشتر افراد مبتلا بزرگسالانی با ۴۵ سال و یا بیشتر هستند.

سابقه خانوادگی - استئوآرتریت در بسیاری از موارد ژنتیکی است، مطالعات ژنتیکی یک ژن خاص را مسئول این بیماری نمی دانند و به نظر میرسد چندین ژن در بروز این بیماری نقش دارند.

چاقی - تحقیقات نشان داده اند که چاقی فشار بیشتری را روی مفاصل تحمیل می کند به ویژه مفاصلی که وزن را تحمل می‌کنند، مانند زانو ها و لگن. در نتیجه استئوآرتریت ممکن است در افراد چاق بدتر باشد.

اگرچه به طور کلی نمی توان از استئوآرتریت پیشگیری کرد، اما اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی برای کاهش خطر آسیب دیدگی مفصل و حفظ وزن سال ممکن است احتمال ابتلا به بیماری را کاهش دهد.

تشخیص استئوآرتریت

هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص استئوآرتریت وجود ندارد.

پزشک برای تشخیص استئوآرتریت از شما سوالاتی پرسیده و مفاصل شما را معاینه می کند. 

پزشک باید به استئوآرتریت شک کند اگر:

  • ۴۵ سال و یا بیشتر داشته باشید
  • در مفاصل خود احساس درد دارید که هنگام استفاده از مفاصل این درد بیشتر نیز می شود
  • دچار سفتی مفاصل در صبح می شوید که حداقل به مدت ۳۰ دقیقه ادامه می یابد

 اگر علائم شما کمی با علائم ذکر شده متفاوت است، ممکن است نشان دهنده بیماری مفصلی دیگری باشد. برای مثال سفتی مفصل طولانی مدت در صبح ها می تواند نشانه ای از آرتریت روماتوئید باشد.

آزمایش های بیشتر نظیر اشعه-ایکس و یا آزمایش خون معمولا برای تایید تشخیص آرتروز لازم نیست اگرچه میتواند عوامل محتمل دیگر را خارج کند مانند آرتریت روماتوئید و یا شکستگی استخوان.

اشعه-ایکس به پزشکان اجازه ارزیابی میزان آسیب مفصل را میدهد اگرچه نشانگر خوبی برای شدت علائم شما نمی باشد.

درمان استئوآرتریت 

انجام ورزش فارغ از سن و آمادگی شما، یکی از مهمترین روشهای درمانی در افراد مبتلا به استئوآرتریت می باشد. فعالیت بدنی باید شامل ترکیبی از تمرینات مقاومتی و تمریناتی جهت بهبود آمادگی جسمانی شما باشد. 

اگر درد ناشی از استئوآرتریت دارید، ممکن است تصور کنید ورزش علائم شما را بدتر می کند اما به طور معمول ورزش منظم که شما را فعال نگه میدارد و باعث ساخت عضله میشود، مفاصل را تقویت کرده و علائم شما را بهبود می بخشد.

ورزش همچنین برای کاهش وزن، بهبود وضعیت بدن و کاهش استرس مفید می باشد که همه آنها علائم شما را کاهش می دهند.

پزشک و یا فیزیوتراپیست مزایای برنامه ورزشی را به شما گفته و می تواند یک برنامه ورزشی خانگی به شما بدهد.

پیروی از برنامه ورزشی بسیار مهم است زیرا انجام بیش از حد فعالیت های ورزشی و یا انجام اشتباه آن فعالیت ها ممکن است به مفاصل شما آسیب بزند. 

کاهش وزن 

اضافه وزن و چاقی اغلب استئوآرتریت را بدتر کرده زیرا ممکن است بعضی از مفاصل را تحت فشار بیشتری قرار دهد. 

اگر اضافه وزن دارید سعی کنید با انجام فعالیت بدنی بیشتر و داشتن رژیم غذایی سالم وزن خود را کاهش دهید. 

قبل از شروع، برنامه تمرینی جدید را با پزشک و یا فیزیوتراپ خود در میان بگذارید. آنها می توانند برای تنظیم یک برنامه ورزشی مناسب به شما کمک کنند. همچنین پزشک می‌تواند کاهش وزن آهسته و با اطمینان را به شما توصیه کند.

دارو 

پزشک شما ممکن است داروهایی که می‌تواند علائم استئوآرتریت را کنترل کند -مانند مسکن ها - را به شما معرفی کند. 

بعضی مواقع ترکیبی از روش های درمانی – دارو، ورزش، وسایل کمکی و یا جراحی - برای کنترل درد شما لازم می باشد.

مسکن ها 

نوع مسکن توصیه شده به شدت درد و سایر شرایط شما بستگی دارد. داروهای اصلی مورد استفاده شامل موارد زیر می باشد:

 استامینوفن 

اگر شما درد ناشی از استئوآرتریت دارید، پزشک مصرف استامینوفن را برای شروع پیشنهاد می کند. این دارو را می توانید بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کنید. بهتر است استامینوفن را منظم مصرف کنید و نه آنکه منتظر بمانید تا درد غیر قابل تحملی را تجربه کنید.  با این حال همیشه به دوز استامینوفن توصیه شده دقت کنید و از حداکثر دوز نوشته شده روی بسته بیشتر مصرف نکنید.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

در صورتی که استامینوفن نتواند درد شما را به طور موثری کنترل کند، پزشک شما مسکن قوی‌تری را تجویز خواهد کرد. که معمولا جز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی هستند. این داروها با کاهش التهاب کار می کنند. 

بعضی از (NSAIDs) به صورت کرم در دسترس اند که به طور موضعی روی مفاصل آسیب دیده استفاده میشود. بعضی از NSAIDs های موضعی بدون نسخه در دسترس هستند. در صورتی که از استئوآرتریت زانوها و دست ها رنج می برید، این داروها می توانند بسیار موثر باشند. علاوه بر تسکین درد به کاهش تورم مفاصل نیز کمک می کنند. پزشک درباره نوع NSAIDs و فواید و خطر های مرتبط با آن با شما صحبت میکند.

کرم کاپسایسین

اگر به استئوآرتریت دست ها و زانوها مبتلا هستید و NSAIDsموضعی تاثیری ندارد، پزشک ممکن است کرم کاپسایسین را تجویز کند. 

تزریق کورتیکواستروئید ها 

اگر استئوآرتریت شدید باشد، درمان با مسکن ها نمی تواند درد شما را کنترل کند. 

در این موارد دارو به طور مستقیم به مفصل آسیب دیده تزریق می شودکه به آن تزریق داخل مفصلی میگویند.

اگر شما به تزریق داخل مفصلی نیاز داشته باشید، احتمالاً کورتیکواستروئید، دارویی که تورم و درد را کاهش می دهد، تزریق میکنید.

در صورت دریافت پاسخ طولانی‌مدت به تزریق، ممکن است این کار تکرار شود. در هر صورت شما نباید بیشتر از ۳ بار درسال تزریق کورتیکواستروئید داشته باشید و حداقل باید سه ماه بین هر تزریق فاصله باشد.

درمان های حمایتی

علاوه بر تغییر شیوه زندگی و استفاده از دارو، چندین روش درمانی حمایتی می تواند در کاهش درد کمک کرده و سبب آسان تر شدن کارهای روزمره شود.

تحریک الکتریکی نورون از طریق پوست (TENS)

در روش تحریک الکتریکی نورون از طریق پوست (TENS) از دستگاهی استفاده می‌شودکه تکانه های الکتریکی را از طریق پچ های چسبنده ای به نام الکترود به پوست می فرستد. این روش ممکن است با بی حس کردن انتهای عصب نخاعی که درد را کنترل می‌کند، درد ناشی از استئوآرتریت را تسکین دهد.  درمان با TENS معمولاً توسط یک فیزیوتراپیست تنظیم می شود زیرا وی می تواند در مورد قدرت و مدت زمان درمان تصمیم بگیرد.

بسته های گرم یا سرد 

استفاده از بسته های گرم و سرد (که به آن ترموتراپی یا کرایوتراپی می گویند) در روی مفاصل می تواند درد و علائم استئوآرتریت را در بعضی افراد تسکین دهد.

یک بطری که با آب سرد یا آب گرم پر شده و بر روی ناحیه آسیب دیده قرار گرفته باشد می تواند درد را کاهش دهد.

بسته های خاص گرمی یا سردی که میتواند در فریزر سرد شده و یا در ماکروویو گرم شود نیز به همین روش کار می‌کند و موثر هستند.

درمان دستی 

عدم استفاده از مفاصل می تواند منجر به از بین رفتن عضلات و افزایش سفتی ناشی از استئوآرتریت شود.

روش درمانی دستی روشی است که توسط فیزیوتراپ انجام می‌شود و از تکنیک های کششی برای حفظ انعطاف پذیری مفاصل استفاده می کند.

دستگاه های کمکی

اگر استئوآرتریت باعث مشکلات حرکتی و یا دشواری در انجام کارهای روزمره شده است، استفاده از چندین دستگاه می تواند مفید باشد. پزشک شما ممکن است شما را برای مشاوره به یک فیزیوتراپ و یا متخصص کاردرمانی ارجاع دهد.

اگر شما در اندام‌های تحتانی مانند لگن، زانو و یا پا استئوآرتریت دارید، ممکن است کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست کفش وکفی مخصوص پیشنهاد دهد. کفش های دارای کف ضربه گیر می تواند جهت کاهش فشار وارد بر مفاصل هنگام راه رفتن کمک کننده باشند. کفی های مخصوص به یکنواختی پخش شدن وزن کمک میکنند. پوشیدن ساپورت و یا حمایت کننده زانو می‌تواند کمک کننده باشد.

اگر در لگن یا زانو استئوآرتریت دارید که بر یک طرف بدن شما تاثیر می گذارد ،می توانید از وسایل کمکی برای راه رفتن مانند چوب دستی یا عصا استفاده کنید. آن را در سمت مخالف پای آسیب دیده نگه دارید تا مقداری از وزن شما را حمل کند.

برای استراحت دادن به یک مفصل دردناک می توانید از آتل (قطعه ای از مواد محکم که برای حمایت از مفصل یا استخوان استفاده میشود ) نیز استفاده کنید. فیزیوتراپیست می تواند آتل را تهیه کرده و نحوه استفاده از آن را به شما توضیح دهد.

اگر دستتان دچار استئوآرتریت شد ممکن است در انجام کارهای دستی مانند باز کردن شیر آب به کمک نیاز داشته باشید. دستگاههای خاص مانند شیرهای چرخشی می تواند انجام این قبیل کارها را آسان‌تر کند. کاردرمانگر شما می تواند در مورد استفاده از وسایل کمکی در خانه یا محل کارتان به شما مشاوره دهد.

عمل جراحی 

جراحی برای استئوآرتریت فقط در بیمارانی نیاز است که سایر روش های درمانی برای آنها موثر نبوده و یا یکی از مفاصل به شدت آسیب دیده باشد. در صورت نیاز به جراحی، پزشک شما را به یک جراح ارتوپد ارجاع می‌دهد. جراحی برای استئوآرتریت ممکن است علائم، تحرک و کیفیت زندگی شما را بسیار بهبود بخشند با این حال نمی‌توان تضمین کرد که تمامی علائم از بین می رود. هنوز ممکن است درد و سفتی مفاصل را تجربه کنید. انواع مختلف جراحی برای استئوآرتریت وجود دارد. 

احساسات شما

تشخیص استئوآرتریت در ابتدا ممکن است گیج کننده و طاقت فرسا باشد. مانند اغلب افراد مبتلا به بیماری های مزمن، کسانی که متوجه می شوند به استئوآرتریت مبتلا هستند مضطرب و یا افسرده می شوند. اما می‌توانید با افرادی که استئوآرتریت دارند صحبت کنید و از آنها کمک بگیرید از جمله پزشک عمومی و یا گروههای پشتیبانی. 

پیشگیری از استئوآرتریت

 پیشگیری به طور کلی امکان پذیر نمی باشد اگرچه می توان خطر ابتلا به این بیماری را با جلوگیری از آسیب دیدگی و حفظ سلامت عمومی به حداقل رساند. 

از مفاصل خود مراقبت کنید 

ورزش منظم می تواند به سلامت مفاصل کمک کند اما مراقب باشید که فشار زیادی به مفاصل به خصوص لگن و زانوها و مفاصل دست ها وارد نکنید. از ورزش هایی که به مفاصل شما فشار بیش از حد وارد کرده مانند دویدن و یا تمرین با وزنه پرهیز کنید. در عوض، ورزش‌هایی مانند شنا و دوچرخه سواری را انجام دهید که از مفاصل شما بهتر حمایت کرده و فشار وارده بر مفاصل را کنترل می کند.

سعی کنید حالت بدنی خود را به طور صحیح حفظ کنید و از ماندن طولانی مدت در یک وضعیت خودداری کنید. اگر پشت میز کار می کنید حتما مطمئن شوید که صندلی شما در ارتفاع صحیح قرار دارد و به طور منظم جابجا شوید. ماهیچه های خود را قوی نگه دارید. عضله های شما می تواند از مفاصل حفاظت کرده و داشتن عضلات قوی می‌تواند به تقویت مفاصل شما کمک کند. حداقل ۱۵۰ دقیقه (۲ساعت و نیم) فعالیت هوازی با شدت متوسط مانند دوچرخه سواری یا پیاده روی سریع در هر هفته داشته باشید. تمرین ورزشی باید سرگرم کننده باشد تا از آنچه انجام می دهید لذت ببرید اما سعی کنید فشار زیادی به مفاصل خود وارد نکنید. 

کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی 

اضافه وزن و چاقی می تواند بر روی مفاصل فشار مضاعف وارد کند و خطر ابتلا به استئوآرتریت را افزایش دهد در نتیجه با کاهش وزن خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.