زکریا چکاپ

آنژیوادم

آنژیوادم تورم لایه های عمقی تر پوست است که در اثر تجمع مایعات ایجاد میشود. علائم آنژیوادم میتواند هر قسمتی از بدن را متاثر کند، ولی تورم معمولا اجزای زیر را متاثر می کند:

چشم ها

لب ها

اندام های جنسی

دست ها

پاها

بسیاری از افراد مبتلا به آنژیوادم، به کهیر[1] نیز دچار میشوند. کهیر بثوراتی برجسته، قرمز و خارش دار است که روی پوست ظاهر میشود.

چرا آنژیوادم رخ می دهد؟

علت ایجاد آنژیوادم بستگی به این دارد که شما به کدام نوع آن مبتلا شده اید. چهار نوع اصلی آنژیوادم وجود دارد:

آنژیوادم آلرژیک- تورم به دلیل یک واکنش آلرژیک مانند واکنش به بادام زمینی ایجاد میشود و گاهی اوقات میتواند همراه با آنافیلاکسی رخ دهد.

آنژیوادم ایدیوپاتیک- هیچ علت شناخته شده ای برای تورم وجود ندارد (اگرچه عوامل بخصوصی مانند استرس یا عفونت ممکن است موجب ایجاد علائم شوند).

آنژیوادم القا شده توسط دارو- تورم از عوارض جانبی داروهایی خاص است، اغلب موارد مهارکننده های آنزیم آنژیوتانسین.

آنژیوادم ارثی- تورم به دلیل ژن های معیوبی که از والدین فرد به ارث رسیده اند، ایجاد می شود.

چه کسانی تحت تاثیر قرار می گیرند؟

آنژیوادم وضعیتی شایع است، که حدود 10 تا 20 درصد از مردم را در طول زندگیشان تحت تاثیر قرار میدهد، اگرچه که ممکن است بعضی از انواع آن نسبت به انواع دیگر شایع تر باشند.

تشخیص

پزشک شما میتواند با معاینه  پوست متاثر و علائم مطرح شده، آنژیوادم را تشخیص دهد. اگرچه که آزمایش های اضافی مانند آزمایش خون یا تست های آلرژی، ممکن است برای تعیین نوع آنژیوادم نیاز باشد.

هنگامی که نتوان هیچ علتی یافت، آنژیوادم به عنوان آنژیوادم ایدیوپاتیک تشخیص داده میشود.

آنژیوادم چگونه درمان می شود؟

اگرچه که بیشتر موارد آنژیوادم بدون درمان و پس از گذشت چند روز بهبود می یابند، دارودرمانی اغلب استفاده میشود.

برای مواردی که مبتلا به آنژیوادم آلرژیک یا ایدیوپاتیک هستند، آنتی هیستامین ها و استروئید های خوراکی (قرص های استروئیدی) میتوانند جهت بهبود تورم استفاده شوند.

آنژیوادم القا شده توسط دارو معمولا میتواند با استفاده از دارویی جایگزین جهت درمان شرایط زمینه ای که دارید، درمان شود.

اگرچه این بیماری قابل درمان نیست، اما درمان منظم دارویی می تواند از ایجاد حملات در افراد مبتلا به آنژیوادم ارثی پیشگیری کند.

علائم آنژیوادم

علامت اصلی آنژیوادم تورم است، که در زیر سطح پوست ایجاد می شود.

پوست متورم

تورم بدلیل تجمع مایع در لایه های عمقی پوست ایجاد میشود. در اغلب موارد، دست ها، پاها، چشم ها، لب ها یا اندام های جنسی را تحت تاثیر قرار میدهد.

 در موارد شدید، لایه داخلی گلو و روده نیز میتواند متاثر شود (قسمت پایین را ببینید).

تورم معمولا به صورت ناگهانی ظاهر میشود، و نسبت به یک کهیر[2] عادی شدیدتر است. معمولا 1 تا 3 روز باقی می ماند. ممکن است قبل از اینکه تورم مشخص شود، در ناحیه  متاثر، احساس خارش وجود داشته باشد.

تورم خارش دار نیست و ممکن است پوست به رنگ عادی به نظر برسد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به آنژیوادم آلرژیک یا ایدیوپاتیک همچنین دچار کهیر نیز میشوند، که قرمز و خارش دار است.

علائم دیگر

علاوه بر تورم قابل مشاهده، آنژیوادم میتواند علائم دیگری ایجاد کند، من جمله:

احساس داغی یا درد در نواحی متورم.

تورم داخل گلو، لوله تنفسی و زبان، که نفس کشیدن را مشکل میکند.

تورم ملتحمه (لایه شفاف سلولی که قسمت سفید چشم را میپوشاند) که بینایی را تحت تاثیر قرار میدهد.

افراد مبتلا به آنژیوادم ارثی همچنین ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:

درد شکمی که بدلیل تورم در معده و روده ها ایجاد میشود و میتواند موجب تهوع، استفراغ و اسهال شود.

تورم مثانه و پیشابراه [3](لوله ای که مثانه را به اندام های جنسی متصل میکند) که میتواند موجب مشکلات مثانه و مشکل در دفع ادرار شود. 

چه موقع باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید؟

اگر دچار حمله آنژیوادم شده اید که تنفس شما را تحت تاثیر قرار نمیدهد و این بیماری قبلا تشخیص داده نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید. لازم است شما آزمایش هایی را انجام دهید تا نوع آنژیوادمی که به آن مبتلا هستید، مشخص شود.

چه موقع به دنبال مشاوره اورژانسی پزشکی باشید؟

اگر مشکوک هستید که خودتان یا فردی که میشناسید، دچار آنافیلاکسی ( یک واکنش شدید آلرژی) شده است، برای درخواست یک آمبولانس با 115 تماس بگیرید. به اپراتور بگویید که مشکوک به آنافیلاکسی هستید.

علائم ابتدایی آنافیلاکسی شامل:

احساس گرفتگی در قفسه سینه که منجر به مشکلات تنفسی میشود.

تورم زبان و گلو

اگر برای شما یا فردی که از او مراقبت میکنید، اخیرا یک قلم اینژکتور خودکار آدرنالین تجویز شده است، شما باید در حین انتظار برای آمدن آمبولانس از آن استفاده کنید.

علل آنژیوادم

آنژیوادم اغلب به دلیل مشکلی که در سیستم ایمنی وجود دارد، ایجاد میشود، اگرچه موارد زیادی وجود دارند که هیچ علتی نمیتوان برای آنها شناسایی کرد.

آنژیوادم آلرژیک

معمولا، سیستم ایمنی شما از بدنتان در برابر بیماری و عفونت بوسیله حمله به میکروب های داخل بدنتان، محافظت میکند. در آنژیوادم آلرژیک، سیستم ایمنی شما اشتباها به یک ماده بی ضرر در خونتان حمله میکند. بدن شما هیستامین شیمیایی تولید میکند که موجب میشود عروق خونی آن ناحیه گشاد شوند و در نتیجه تورم در پوست ایجاد میشود.

موادی که به عنوان محرک های آنژیوادم آلرژیک شناخته شده اند، شامل:

انواع خاصی از غذاها- مخصوصا آجیل ها، صدف، شیر و تخم مرغ

بعضی از انواع داروها- مانند پنی سیلین، آسپیرین و ضد التهاب های غیر استروئیدی من جمله ایبوپروفن

گزش و نیش حشرات- مخصوصا نیش زنبورها

لاتکس- یک ماده لاستیکی که برای تهیه دست کش های پزشکی، بالون ها و کاندوم ها استفاده میشود.

آنژیوادم ایدیوپاتیک

موارد آنژیوادم بدون هیچ علت شناخته شده به عنوان آنژیوادم ایدیوپاتیک شناخته میشوند. ممکن است گاهی اوقات مشکلی در سیستم ایمنی باشد که منجر به حمله ی اشتباه میشود. 

در موارد آنژیوادم ایدیوپاتیک، محرک های خاصی میتوانند منجر به تورم شوند، من جمله:

اظطراب و استرس

عفونت های جزئی

دماهای سرد یا داغ

ورزش

اجتناب از این عوامل محرک در هر زمان ممکن، باعث بهبود علائم شما می شود.

آنژیوادم القا شده توسط دارو

بعضی از داروها موجب آنژیوادم میشوند، مهارکننده های آنزیم آنژیوتانسین[4]، که برای درمان فشار خون بالا (هایپرتنشن) استفاده میشوند، معمولا مسئول ایجاد آنژیوادم هستند.

نشان داده شده است که حدود 1/5% از افرادی که مهارکننده های ACE مصرف میکنند، به آنژیوادم ناشی از دارو مبتلا میشوند. 

حدود 1 مورد از هر 4 مورد آنژیوادم ناشی از دارو، در طی 1 ماه اول مصرف مهارکننده ACE رخ می دهند. باقی موارد چندین ماه یا حتی چندین سال پس از شروع درمان مبتلا میشوند.

درحالی این داروها برای کاهش فشار خون مفید هستند، گاهی اوقات مهارکننده ACE میتواند بالانس شیمیایی را مختل کند و موجب ایجاد یک حمله و تورم شدید شود.

علل آنژیوادم ناشی از دارو که کمتر شایع هستند، شامل:

بوپروپیون[5]- دارویی که به افراد کمک میکند سیگار را ترک کنند.

واکسن ها

مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین[6]- نوعی داروی ضدافسردگی

مهارکننده های COX-2- [7] نوعی مسکن که برای درمان درد های مزمن که در بیماری هایی مانند آرتریت استفاده میشود.

NSAIDs- نوعی مسکن، مانند آسپرین و ایبوپروفن

آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین 2[8]- داروی دیگری که برای درمان فشار خون بالا استفاده میشود.

استاتین ها- برای درمان افراد دارای چربی خون (کلسترول) بالا استفاده میشود

مهار کننده های پمپ پروتون[9]- برای درمان مشکلات معده استفاده میشود.

آنژیوادم ارثی

آنژیوادم ارثی به دلیل موتاسیون های ژنی (تغییر در ساختار DNA) در  ژن مهارکننده استراز [10]C1 ایجاد میشود. ژن ها واحد های منفردی از ماده ژنتیکی هستند که ویژگی هایی مانند رنگ چشم و مو را کد میکنند.

تصور می شود موارد خاصی باعث ایجاد آنژیوادم ارثی می شوند، مانند:

تروما- مانند جراحی یا عفونت

قرص های ضد بارداری خوراکی

بارداری

ژن جهش یافته C1-inh از طریق افراد خانواده منتقل میشود. اگر آنژیوادم ارثی دارید، 50% احتمال انتقال آن به فرزندانتان وجود دارد.

تشخیص آنژیوادم 

آنژیوادم معمولا به واسطه معاینه قسمت های متاثر پوست و پرسش درباره علائم شما توسط پزشک تشخیص داده میشود. پیدا کردن عامل دقیق و تشخیص نوع آنژیوادمی که به آن مبتلا هستید، میتواند امری دشوار باشد. هیچ آزمایش واحدی در دسترس نیست، ولی ممکن است اگر عامل خاصی مورد شک باشد، برای شما آزمایش های آلرژی یا آزمایش های خون انجام شود.

آنژیوادم آلرژیک

احتمالا از شما پرسیده میشود که آیا اخیرا در معرض هرگونه ماده ای که موجب آلرژی شود مانند آجیل یا لاتکس بوده اید؟ همچنین ممکن است از شما پرسیده شود که آیا سابقه ابتلا به شرایط آلرژیک دیگر مانند کهیر یا آسم را دارید یا خیر. افراد مبتلا به یک بیماری آلرژیک معمولا به شرایط آلرژیک دیگری نیز مبتلا میشوند. به پزشک خود درباره هرگونه دارویی که مصرف می کنید، من جمله داروهایی که نیاز به نسخه ندارند، مانند مسکن ها، مکمل های گیاهی و ویتامین ها اطلاع دهید.

پزشکتان ممکن است توصیه کند که یک دفترچه یادداشت، جهت نوشتن محرک های احتمالی که در معرضشان قرارگرفته اید، داشته باشید- یا دفترچه یادداشت غذایی، اگر مشکوک به حساسیت غذایی هستید.

اگر به آنژیوادم آلرژیک مشکوک هستید، ممکن است به یک کلینیک تخصصی آلرژی یا ایمونولوژی جهت انجام آزمایشات بیشتر ارجاع داده شوید. تست ها و آزمایشات شامل:

تست خراش پوستی- پوست شما بوسیله مقدار اندکی از آلرژن مشکوک خراشیده میشود، تا ببینید آیا واکنشی ایجاد میشود یا خیر.

آزمایش خون- نمونه خونه شما آزمایش میشود تا تعیین شود آیا سیستم ایمنی شما به آلرژن مشکوک واکنش نشان میدهد یا خیر.

آنژیوادم ناشی از دارو ( یا القا شده توسط دارو)

اگر شما دارویی مصرف میکنید که به عنوان عامل ایجاد آنژیوادم شناخته شده است، پزشک شما مصرف آن دارو را منع کرده و دارویی جایگزین تجویز میکند. شما نباید مصرف هیچ داروی تجویز شده ای را بدون مشاوره با متخصصین سلامت متوقف کنید.

اگر هیچ حمله آنژیوادم دیگری ندارید، تشخیص میتواند آنژیوادم ناشی از دارو باشد.

آنژیوادم ارثی

آنژیوادم ارثی میتواند بواسطه آزمایش خون جهت بررسی سطح پروتئین های تنظیم شده توسط ژن C1-inh، تشخیص داده شود. سطح خیلی پایین نشان دهنده آنژیوادم ارثی است. تشخیص و مدیریت آنژیوادم ارثی بسیار تخصصی است و باید در یک کلینیک تخصصی ایمونولوژی انجام شود.

آنژیوادم ایدیوپاتیک

آنژیوادم ایدیوپاتیک معمولا توسط "تشخیص حذفی" تایید میشود. بدین معنی که تشخیص این نوع آنژیوادم تنها در صورتی تایید میشود که تمام تست هایی که در بالا گفته شد، انجام شود و هیچ علتی یافت نشود. از آنجا که آنژیوادم میتواند با سایر مشکلات پزشکی- مانند کمبود آهن، بیماری های کبدی و مشکلات مرتبط با غده تیروئید- مرتبط باشد، پزشک شما مقداری نمونه خون جهت آزمایش و بررسی این شرایط، خواهد گرفت.

درمان آنژیوادم

دارودرمانی درمان اصلی آنژیوادم است، اگرچه که بسیاری از موارد پس از چند روز بدون درمان، بهبود می یابند. 

آنژیوادم آلرژیک و ادیوپاتیک معمولا به یک روش درمان میشوند و در درمان آن ها از ترکیبی از آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئید ها جهت بهبود التهاب استفاده میشود.

آنژیوادم ناشی از دارو معمولا میتواند با استفاده از داروی جایگزین به جای دارویی که موجب علائم شما شده است، درمان شود.اگر در حین حمله آنژیوادم علائم آنافیلاکسی نیز داشتید، احتمالا به شما یک قلم اینژکتور خودکار آدرنالین داده شود تا اگر علائمتان عود کرد از آن استفاده کنید.

آنژیوادم ارثی قابل درمان نمی باشد و به آدرنالین، آنتی هیستامین ها یا استروئید ها پاسخ نمی دهد، بنابراین رویکرد پیشگیری اتخاذ میشود. تعدادی از داروهای مختلف  شامل آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئیدها جهت تثبیت سطح پروتئین خون شما استفاده میشوند تا به پیشگیری از ایجاد علائم کمک کنند.

[1] urticaria (hives).

[2]   hives (nettle rash)

[3] urethra

[4] . Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors

[5] bupropion

[6] selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)

[7] COX-II inhibitors

[8] angiotensin-2 receptor antagonists

[9] proton pump inhibitors (PPIs)

[10] C1 esterase inhibitor (C1-inh) gene