زکریا چکاپ
آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی یک نوع آسیب پوستی است که با اشعه ماوراء بنفش (UV) ایجاد می شود. معمولا باعث می شود پوست قرمز، دردناک، گرم و خشک شود و گاهی به مدت یک هفته خارش داشته باشد.
پوست به طور طبیعی بعد از چند روز شروع به پوسته پوسته شدن و ریختن می کند و معمولا در عرض هفت روز کاملا خوب می شود.
با این که آفتاب سوختگی کوتاه مدت و خفیف است باز مهم است که از آن پرهیز کنید زیرا می تواند امکان ایجاد مشکلات جدی مثل سرطان پوست را در آینده ایجاد کند.
معمولا افراد توجهی به ساعت ها ماندن در زیر آفتاب نمی کنند زیرا سرخی پوست معمولا تا چند ساعت دیده نمی شود. نسیم و خیس شدن (مثل بودن در کنار دریا یا پیاده روی در فضای سبز) پوست را خنک می کند به همین دلیل متوجه نمی شوند که دارند می سوزند.
اگر در آفتاب شدید بیرون می روید همیشه باید حواستان به آفتاب سوختگی باشد و مراقب داغ شدن پوستتان باشید.
اگر دچار آفتاب سوختگی شدید چکار باید بکنید؟
اگر شما یا کودکتان آفتاب سوخته شدید باید سریعا از زیر آفتاب بیرون بیایید به داخل فضای سربسته یا به زیر سایه بروید.
معمولا خودتان می توانید آفتاب سوختگی های ملایم را در خانه درمان کنید هرچند شرایطی ممکن است پیش بیاید که لازم باشد به نزد پزشک بروید (مطالب زیر را دنبال کنید).
توصیه های زیر برای کاهش علائم شما به کار می آیند تا زمانی که پوستتان خوب شود:
با اسفنج آب سرد یا حمام یا دوش سرد پوستتان را خنک کنید کمپرس سرد روی ناحیه سوخته بگذارید تا به درمان پوست کمک کند.
مایعات زیاد بنوشید تا بدنتان را خنک کند و مانع از کم آبی بدن شود.
از ضد دردهایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنید تا درد را کاهش دهد – نباید به کودکان زیر 16 سال آسپیرین بدهید.
از نور خورشید پرهیز کنید از جمله نور پنجره های باز. ناحیه سوخته را بپوشانید تا پوستتان به طور کامل خوب شود.
چه زمانی باید به دنبال کمکهای پزشکی باشید؟
اگر ناخوش هستید یا در مورد آفتاب سوختگیتان نگرانید مخصوصا اگر ناحیه بزرگی از بدنتان سوخته باشد یا هر یک از علائم جدی زیر را داشتید با پزشکتان تماس بگیرید.
اگر کودک خردسال یا نوزادتان آفتاب سوخته شد چون پوست آنها مخصوصا نازک و شکننده است نزد پزشکتان بروید.
علائم آفتاب سوختگی شدید شامل موارد زیر می شود:
تاول یا تورم پوست (ادم)
لرز
دمای بالا (تب) 38 درجه سانتی گراد و یا بالاتر، یا 37.5 درجه سانتی گراد یا بالاتر برای کودکان زیر 5 سال
سرگیجه، سردرد و احساس بیماری (علائم گرمازدگی)
پزشک شما ممکن است استفاده از کرم های کورتیکواسترویید را به مدت چند روز توصیه کند (این کرم ها را بدون نسخه هم از داروخانه ها می توانید بخرید) تا التهاب پوست را کاهش دهند.
سوختگی شدید ممکن است نیاز به کرم سوختگی مخصوص و بانداژ سوختگی داشته باشد که یا پزشک یا پرستار انجام می دهند. گاهی لازم می شود در بیمارستان بستری شوید.
چه کسانی در معرض خطر آفتاب سوختگی قرار دارند؟
هر کس که در معرض نور UV قرار گیرد در معرض خطر آفتاب سوختگی قرار دارد هرچند برخی افراد بیش از دیگران آسیب پذیرند.
زمانی که در روز آفتابی بیرون می روید باید مراقبت بیشتری به خرج دهید اگر:
پوست رنگ پریده، سفید یا سبزه روشن دارید
کک مک یا موی قرمز یا بلوند دارید
خال زیاد دارید
مشکلات پوستی مرتبط با شرایط پزشکی دارید
فقط گاه گداری در معرض نور شدید خورشید قرار می گیرید مثل زمانی که در تعطیلات به سر می برید
در یک کشور گرم به سر می برید که خورشید مخصوصا شدید می تابد
سابقه خانوادگی سرطان پوست دارید
افرادی که زمان زیادی را در آفتاب می گذرانند چه برای کار یا بازی باشد اگر مراقبتهای لازم را انجام ندهند در معرض خطر افزایش یافته سرطان پوست قرار دارند.
برف، ماسه، کاشی و آب، اشعه خورشید را روی پوست شما بازتاب می دهند و نور خورشید در ارتفاعات بالا بسیار شدید می تابد.
خطرات اشعه UV
خطر کوتاه مدت قرارگیری در معرض نور خورشید شامل آفتاب سوختگی و آلرژی خورشیدی می شود.
خطرهای طولانی مدت (بیش از چند دهه) شامل:
کراتوز آکتینیک[1] (خورشیدی)- قسمتهای خشن و پوسته پوسته پیش سرطانی پوست
سرطان پوست – از جمله ملانوما و سرطان پوست غیر ملانومایی
مشکلات چشمی – مثل برف کوری (کوری به دلیل برف) و آب مروارید
پیری زودرس پوست و چروک خوردن
جلوگیری از آفتاب سوختگی
باید با پوشیدن لباس مناسب، پیدا کردن سایه و استفاده از کرم ضد آفتاب از پوست در مقابل نور شدید آفتاب مراقبت کنید.
خطر آفتاب سوختگی از ماه فروردین تا شهریور زیاد است مخصوصا از ساعت یازده صبح تا 3 عصر زمانی که اشعه خورشید بسیار شدید است.
همچنین امکان آفتاب سوختگی در شرایط آب وهوایی دیگر نیز وجود دارد برای مثال، نوری که برف منعکس می کند می تواند باعث آفتاب سوختگی شود. شما حتی در آب و هوای سرد و ابری نیز ممکن است دچار سوختگی شوید.
لباسهای مناسب:
کلاه آفتاب گیر بزرگ که صورت، گردن و گوش ها را از نور محافظت کند
بلوز آستین بلند
شلوار یا دامن بلند با پارچه تار و پود نزدیک تا امکان ورود نور خورشید وجود نداشته باشد
عینک آفتابی با استاندارد اروپایی
کرم ضد آفتاب
زمانی که کرم ضد آفتاب می خرید مطمئن شوید که مناسب پوست شماست و هم جلوی اشعه ماورا بنفش A(UVA) و هم اشعه ماورا بنفش B (UVB) را می گیرد.
برچسب کرم ضد آفتاب باید:
حروف “UVA” را در یک لوگوی دایره ای و محافظت UVA حداقل 4 ستاره ای داشته باشد
حداقل SPF 15 برای حفاظت در مقابل UVB را داشته باشد
بیشتر مردم به اندازه کافی کرم ضد آفتاب نمی زنند. میزان کرم ضد آفتاب مورد نیاز برای بدن که یک بزرگسال میان اندام به فاکتور محافظت از نور گفته شده (SPF) برسد در حدود 35 ml یا 6 تا 8 قاشق چاییخوری لوسیون است.
اگر کرم ضد آفتاب را خیلی نازک بمالید کمتر از شما محافظت می کند. اگر نگرانید که به اندازه کافی SPF پانزده استفاده نمی کنید باید از کرم ضد آفتاب SPF سی استفاده کنید که قویتر است.
اگر بنا دارید تا مدت طولانی در معرض آفتاب باشید و خطر سوختگی برای شما وجود دارد لازم است دوبار کرم ضد آفتاب بزنید:
30 دقیقه قبل از رفتن
درست قبل از بیرون رفتن
کرم ضد آفتاب باید روی تمام پوست بی حفاظ استفاده شود از جمله پوست گردن و گوشها (و سر اگر کم مو هستید یا مو ندارید)، اما کلاه آفتاب گیر لبه دار بهتر است.
این که چقدر طول می کشد تا پوست شما قرمز شود و بسوزد از شخصی با شخص دیگر فرق دارد.
اگر برای شنا می روید یا با آب در تماسید لازم است از کرم های ضد آفتاب ضد آب استفاده کنید.
لازم است همیشه و مطابق با دستور مصرف تولید کننده از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. این کار شامل استفاده از آنها بعد از شنا هم می شود (حتی اگر روی آن ضد آب نوشته شده باشد) و باید بعد از خشک کردن خودتان با حوله، عرق کردن یا زمانی که کرم شسته می شود آن را تجدید کنید.
توصیه هایی برای کودکان و نوزادان
کودکان کمتر از 6 ماه باید از نور مستقیم آفتاب دور بمانند.
کودکان باید از ماه فروردین تا شهریور:
لباس مناسب به تن داشته باشند
باید در سایه بمانند (مخصوصا از یازده ظهر تا 3 عصر)
حداقل کرم ضد آفتاب SPF15 روی بدنشان بمالید
برای این که مطمئن شوید کودکان زیر 5 سال ویتامین D کافی دریافت می کنند، حتی اگر در آفتاب باشند به آنها مکمل های ویتامین D بدهید.
[1] actinic keratosis