آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتریت است که در برخی افراد مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس ایجاد می­شود. این بیماری به طور معمول موجب می­شود مفاصل آسیب دیده ملتهب (متورم)، سفت و دردناک شوند. بین 20 الی 40% درصد افراد مبتلا به پسوریازیس، به آرتریت پسوریاتیک مبتلا می­شوند. پسوریازیس پوستی حدود 3 درصد جمعیت را گرفتار می­کند. در بسیاری از موارد افراد قبل از مشاهده نشانه ­های درگیری مفصل با مشکلات پوستی مواجه می­شوند. در موارد نادر، ممکن است مشکلات پوستی بعد یا همزمان با مشکلات مفاصل ایجاد شود. تصور می­شود آرتریت پسوریاتیک همانند پسوریازیس، حاصلِ حمله­ اشتباه سیستم ایمنی به بافت سالم باشد. مشخص نیست چرا برخی افراد مبتلا به پسوریازیس دچار آرتریت پسوریاتیک می­شوند و برخی دیگر مبتلا نمی­شوند.

علائم آرتریت پسوریاتیک 

درد، تورم و سفتی مرتبط با آرتریت پسوریاتیک، می­تواند روی هر یک از مفاصل بدن تأثیر بگذارد، اما این بیماری اغلب نواحی بخصوصی از جمله دست­، پا، زانو، آرنج، گردن و ستون فقرات را گرفتار می­کند. تاندون­ها نیز می­توانند درگیر این بیماری شوند و درگیری تاندون در برخی از افراد می­تواند مشکل اصلی باشد. 

نشانه ­های بیماری معمولاً به آهستگی ایجاد می­شوند، به این معنی که بسیاری از افراد از ابتلایشان به آرتریت پسوریاتیک آگاه نیستند. در موارد بسیار نادر، نشانه­ ها به طور ناگهانی و بدون هشدار ایجاد می­شوند. شدت بیماری می­تواند از فردی به فرد دیگر به میزان قابل ­توجهی متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است مشکلات شدیدی داشته باشند و بسیاری از مفاصل­شان تحت تاثیر قرار گیرد، در حالیکه برخی دیگر ممکن است صرفاً نشانه­ های خفیف در یک یا دو مفصل خود داشته باشند.

در برخی مواقع، ممکن است نشانه­ ها بهبود یابند و در دوره ­هایی از بیماری نشانه­ ها بدتر شوند (که تشدید یا عود نامیده می­شود). برخی افراد ممکن است به نقطه­ ای برسند که هیچ نشانه ­ای نداشته باشند (که بهبودی نامیده می­شود). پیش­بینی عود بیماری دشوار است اما اغلب می­توان هنگام بروز آن را با دارو کنترل کرد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ 

در صورتیکه در مفاصل خود درد مداوم، تورم و سفتی احساس می­کنید باید با پزشک خود صحبت کنید، حتی اگر بیماری پسوزیاریس برای شما تشخیص داده نشده باشد. در صورتیکه مبتلا به پسوزیاریس باشید باید حداقل یکبار در سال بررسی[1] انجام دهید تا بیماری­تان کنترل شود. در صورتیکه مشکلی در مفاصل خود دارید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

تشخیص آرتریت پسوریاتیک

اگر پزشک شما فکر می­کند ممکن است آرتریت داشته باشید، باید شما را برای ارزیابی به یک روماتولوژیست[2] (متخصص بیماری­های مفصل) ارجاع دهد. معمولاً در صورت ابتلا به پسوزیاریس و مشکلات مفاصل،­ یک روماتولوژیست با بررسی و رد کردن ابتلا به انواع دیگر آرتریت مانند آرتریت روماتوئید[3] و استئوآرتریت[4] (آرتروز) قادر به تشخیص آرتریت پسوریاتیک خواهد بود. 

ممکن است تعدادی آزمایش از جمله آزمایش خون برای بررسی علایم التهاب در بدن شما و وجود آنتی بادی­های خاص موجود در انواع دیگر آرتریت و همچنین اشعه ایکس یا اسکن مفاصل برای کمک به تایید تشخیص انجام شود.

درمان آرتریت پسوریاتیک

هدف اصلی درمان بهبود نشانه ­ها، کُندکردن پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیمار می­باشد. برای اکثر افراد، درمان شامل امتحان تعدادی داروی مختلف خواهد بود که برخی از آن­ها می­توانند پسوزیاریس را درمان کنند. به طور ایده آل، شما باید در صورت امکان یک دارو هم برای درمان پسوزیاریس و هم آرتریت پسوریاتیک خود استفاده کنید. داروهای اصلی که برای درمان آرتریت پسوریاتیک استفاده می­شوند در زیر خلاصه می­شوند:

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی[5]

پزشک شما ممکن است در ابتدا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی را برای بررسی تأثیرشان روی کاهش درد و التهاب تجویز کند.  دو نوع  از این داروها وجود دارد که با روش­های کمی متفاوت عمل می­کنند.

NSAIDهای سنتی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا دیکلوفناک 

مهارکننده­های COX-2 (که اغلب کوکسیب­ها[6] نامیده می­شوند) مانند سلکوکسیب[7] یا اتوریکوکسیب[8]

همانند همه داروها، NSAIDها ضدالتهاب­های غیراستروئیدی هم عوارض جانبی دارند، اما پزشک شما به منظور کاهش خطرات این داروها، اقدامات احتیاطی از جمله تجویز پایین­ترین مقدار مورد نیاز برای کنترل علائم شما در کوتاه­ترین زمان ممکن را، انجام خواهد داد.

در صورت بروز عوارض جانبی معمولاً معده و روده تحت تأثیر قرار می­گیرند، که می­تواند شامل سوء­هاضمه و زخم ­معده (اولسر معده) باشد. اغلب داروهایی به نام مهارکننده پروتون پمپ (PPI)[9] که با کاهش میزان اسید تولید شده از معده، به محافظت از معده کمک می­کند، در کنار ضد التهاب­ های غیراستروئیدی تجویز می­شود. اگر ضد التهاب­ های غیراستروئیدی به تنهایی مفید نباشند برخی از داروهای زیر ممکن است توصیه شود.

کورتیکواستروئیدها[10]

کورتیکواستروئیدها  یا کورتون­ها می­توانند همانند ضد التهاب­ های غیراستروئیدی به کاهش درد و تورم کمک کنند. اگر تنها یک مفصل ملتهب یا متورم داشته باشید پزشک شما دارو را مستقیماً به آن مفصل تزریق خواهد کرد. این کار تسکین سریع و حداقل عوارض جانبی را ایجاد می­کند و تأثیر آن به مدت چند هفته تا چندین ماه طول می­کشد. همچنین در صورتیکه مفاصل متعددی ملتهب شده­ باشند، می­توان برای کمک به درمان، کورتون­ها را به صورت قرص یا به صورت تزریق عضلانی مصرف کرد. با این حال پزشکان عموماً در این رابطه احتیاط می­کنند، زیرا در صورتیکه دارو به مدت طولانی استفاده شود می­تواند عوارض جانبی قابل ­توجهی داشته باشد و پس از قطع مصرف ممکن است، پسوریازیس تشدید شود.

داروهای ضدروماتیسمی[11] اصلاح­ کننده بیماری 

داروهای ضدروماتیسمی اصلاح­ کننده بیماری، داروهایی هستند که با مقابله با علل زمینه ­ای التهاب در مفاصل عمل می­کنند. این داروها می­توانند به کاهش علائم و کُند شدن پیشرفت آرتریت پسوریاتیک کمک کنند. هر چقدر مصرف این داروها زودتر شروع شود، مؤثرتر خواهند بود. 

روماتولوژیست در مورد انتخاب مناسب­ترین داروی ضدروماتیسمی اصلاح ­کننده بیماری،  با شما گفتگو خواهد کرد. چندین هفته یا حتی چندین ماه طول می­کشد تا تأثیر این گروه از داروها را متوجه شوید. بنابراین مهم است که مصرف دارو را، حتی اگر در ابتدا متوجه تأثیر آن نشوید، ادمه دهید. 

درمان­های بیولوژیکی

درمان­های بیولوژیکی شکل جدیدتری از درمان برای آرتریت پسوریاتیک هستند. در صورتیکه یکی از موارد زیر وجود داشته باشد ممکن است درمان بیولوژیکی به شما پیشنهاد شود:

آرتریت پسوریاتیک به حداقل دو نوع مختلف داروی ضدروماتیسمی اصلاح­ کننده بیماری پاسخ نداده باشد.

به دلیل مشکلات دیگر، مثلاً ابتلا به بیماری­های دیگر، امکان درمان با حداقل دو نوع مختلف داروی ضدروماتیسمی اصلاح­ کننده بیماری وجود نداشته باشد.

داروهای بیولوژیکی با مسدودکردن مستقیم مواد شیمیایی موجود در خون، پوست و مفاصل که سیستم ایمنی را فعال کرده و موجب حمله سیستم ایمنی به پوشش مفاصل یا پوست می­شوند، عمل می­کنند. 

شایع­ترین عارضه جانبی درمان­های بیولوژیکی واکنش­هایی مثل سرخ شدن، تورم یا درد در ناحیه­ای از پوست است که دارو از آنجا تزریق شده است، اگرچه این واکنش­ها معمولاً چندان جدی نیستند. با این حال درمان­های بیولوژیکی می­توانند گاهی اوقات موجب سایر عوارض جانبی دیگر از جمله مشکلات کبدی، کلیوی یا شمارش سلول­های خونی شوند بنابراین معمولاً برای بررسی وجود عوارض، نیاز است آزمایش خون یا آزمایش ادرار منظم انجام شود. درمان­های بیولوژیکی می­توانند شما را در معرض ابتلا به عفونت­ها قرار دهند، لذا به محض اینکه علایم عفونت مانند گلودرد، دمای بدن بالا (تب)، مشکلات ادراری یا اسهال را مشاهده کردید پزشک خود را در جریان بگذارید.

معمولاً 2 الی 6 ماه طول می­کشد تا درمان­های بیولوژیکی تأثیر بگذارند. در صورت مؤثر بودن می­توان دارو را ادامه داد. در غیر اینصورت پزشک ممکن است پیشنهاد به توقف مصرف دارو داده یا درمان بیولوژیکی دیگری را جایگزین کند.

درمان­های مکمل

شواهد علمی پژوهشی کافی وجود ندارد که نشان­ دهد درمان­های مکمل از جمله استحمام در چشمه ­های آب معدنی در درمان آرتریت پسوریاتیک مؤثر است. همچنین شواهد کافی برای حمایت از مصرف هر نوع مکمل غذایی به عنوان درمان وجود ندارد. همچنین درمان­های مکمل می­توانند به درمان­های دیگر واکنش نشان دهند، بنابراین در صورتیکه درمان دیگری انجام می­ دهید باید با پزشک عمومی، پزشک متخصص یا داروساز خود صحبت کنید.

مدیریت بیماری­های مرتبط

در صورتیکه به آرتریت پسوریاتیک مبتلا هستید، احتمال دارد همانند پسوزیاریس و سایر انواع آرتریت­های التهابی، به برخی بیماری­های دیگر مانند بیماری­های قلبی­-عروقی (CVD) نیز مبتلا شوید. CVD اصطلاحی برای بیماری­های رگ­های قلبی و خونی مانند بیماری قلبی و سکته قلبی است. پزشک باید هر سال آزمایش­هایی (مثل فشارخون و کلسترول) را برای بیمار درخواست نماید، بنابراین می­تواند بررسی کند که آیا شما دچار CVD هستید یا خیر و در صورت لزوم درمان اضافی ارائه کند.

همچنین شما می­توانید با کارهای زیر به خودتان کمک کنید:

داشتن تعادل مناسب بین استراحت و فعالیت بدنی منظم

کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن

سیگار نکشیدن

عدم مصرف الکل

آرتریت پسوریاتیک همچنین می­تواند موجب التهاب چشم­ها مانند ورم ملتحمه و التهاب عنبیه[12] شود. اگر آرتریت پسوریاتیک بر پوست و مفاصل شما اثر بگذارد ممکن است متوجه تغییراتی در ناخن­هایتان شوید مانند:

گودی

فرورفتگی

تغییر رنگ

شل­ شدن ناخن از بستر ناخن

اگر صرفاً پوست شما تحت تأثیر قرار گیرد، این تغییرات کمتر مشاهده می­شود.

پیش ­آگهی و چشم ­انداز

آرتریت پسوریاتیک نیز همانند پسوریازیس، یک بیماری طولانی ­مدت است که می­تواند به مرور بدتر شود. در موارد شدید خطر آسیب ­دیدگی یا تغییر شکل دائمی مفاصل وجود دارد که ممکن است به درمان جراحی نیاز باشد. با این حال، با تشخیص به موقع می­توان روند پیشرفت بیماری را کُند کرد و آسیب دائمی به مفاصل را به حداقل رسانده یا از آن جلوگیری کرد.

[1]Check-up

[2]Rheumatologist

[3]Rheumatoid arthritis

[4]Osteoarthritis 

[5]Non-steroidal anti-inflammatory drugs

[6]Coxibs 

[7]Celecoxib 

[8]Etoricoxib 

[9]Proton pump inhibitor (PPI)

[10]Corticosteroids 

[11]Anti-rheumatic drugs

[12]lritis